Etles ipeği Nur Muhammet'in ailesinin yaşamını değiştirdi

    Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi, Çin'in kuzeybatısında bulunuyor ve bölge nüfusunun büyük çoğunluğunu Uygurlar oluşturuyor. Bölgenin güneyinde yer alan Hotan bölgesi, yeşim taşı, halı ve Etles ipeğiyle ünlü. Bugünkü programımızda Etles ipeğiyle bir Uygur ailesinin kavuştuğu iyi yaşamdan bahsedeceğiz.

    Hotan bölgesine bağlı Ciya nahiyesi, tarihi İpek Yolu üzerinde yer alıyor. Rivayete göre, 2000 yıl önce Han Hanedanı döneminde bölgeye gelin gelen bir prenses bir ipek kozasını saçına saklayarak, bugünkü Ciya nahiyesine gelmiş ve yerel halka ipek böceği besleme, kozadan ipek çıkartma, ipek ipliği yapma ve ipek kumaş dokuma tekniklerini öğretmiş.

    Hotan bölgesine bağlı Ciya nahiyesindeki Kaltetuguman köyünde Uygur Nur Muhammet ve ailesi Etles ipeğini dokumakla uğraşıyor. Nur Muhammet, bir el dokumacısı ve atalarından öğrendiği dokuma tekniğiyle 35 yıldır Etles ipeği dokuyor. Günümüzde Nur Muhammet'in oğlu da babasıyla birlikte ipek dokuyor ve Nur Muhammet'in eşi Hebibihan ise hammadde satın almaktan ve ürünleri satmaktan sorumlu. Nur Muhammet, şunları söyledi:

    "Yılda 4 bin metre kumaş dokuyoruz ve net kârımız 10 bin yuan. Televizyon, buzdolabı ve motosiklet aldık."

    Yerel hükümet, Etles ipeği sektörüne destek vermek için 2000 yılında Nur Muhammet'e bir dokuma makinesi sağladı. Üç yıl önce yerel hükümetin yardımıyla ailenin atölyesi de yenilendi. Hebibihan, şunları söyledi:

    "Elle bir metre kumaş dokunurken, makineyle 4 metre dokunuyor. Ayrıca makineyle dokunan kumaşın kalitesi daha yüksek. Makineyle dokunan kumaş daha pürüzsüz oluyor."

    Ciya nahiyesinde Nur Muhammet gibi geçimini dokumayla sağlayan aile sayısı bin 850'yi buldu. 2005 yılında tüm nahiyede Etles ipeğinden elde edilen kâr 10 milyona ulaştı. Daha çok köylünün Etles ipeği dokumakla gelirlerini artırmasına yardım etmek için Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi özel bütçe ayırdı. Ciya nahiyesinde ayrıca Etles ipeği fabrikası kuruldu. Nahiye yetkilisi Wang Zhengqiang, şu bilgi verdi:

    "Fabrikamız kurulalı 4 yıl oldu. Nahiyenin bütçesiyle kurulan bu fabrika, Etles ipeği sektörünün gelişmesini amaçlıyor."

    Şu anda Ciya nahiyesinde Etles ipeği dokuma tekniğini bilen eski ustanın sayısı 20'yi geçmiyor. Bu nedenle nahiye yönetimi fabrikada belli aralıklarla kurs düzenleyerek, yaşlı usta davet edip, tekniklerin genç nesillere aktarılmasını sağlıyor.

    Etles ipeğinin geleneksel dokuma tekniğinin korunması ve aktarılmasının kültürel birimlerce önemsenmesi Nur Muhammet ailesini sevindiriyor. Hotan bölgesindeki ilgili birimler Etles ipeğinin Maddi Olmayan Kültürel Miraslar Listesi'ne alınması için başvuru yapma çalışmaları yürütüyor. Hotan Kültür ve Spor Müdürü Maitikasmu şunları söyledi:

    "Geçen yıl Etles ipeğinin Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi düzeyindeki Maddi Olmayan Kültürel Miraslar Listesine alınması için başvuru yaptık ve bu bölge komisyonu tarafından onaylandı, şimdi ülke düzeyindeki liste için başvuru yapıyoruz."