Meyve çekirdeği oymacılığı

    Meyve çekirdeği oymacılığı, Çin'in halk arasındaki geleneksel mini oymacılık tekniklerinden biridir. Bugünkü programımızda sizlere bu halk sanatını tanıtacağız.

    Çin'in Ming ve Qing hanedanları döneminde, normal büyüklükteki heykel oymacılığında büyük gelişme görülmezken, küçük heykeller ve el sanatları ürünlerinde çeşitlenmeler olmuştur. Mini oymacılık işte bu dönemde gelişmeye ve yaygınlaşmaya başlamıştır. Bunun bir örneği olan meyve çekirdeği oymacılığı da teknik bakımdan yüksek bir seviyeye ulaşmıştır. Yine bu dönemde, Çin'in Jiangsu ve Zhejiang bölgelerindeki memur ve işadamları arasında bambu, ahşap ve fildişi gibi malzemelerin oyulmasıyla ortaya çıkan eserler moda haline gelmiştir. İnce işçilik gerektiren meyve çekirdeği oymacılığı zamanın gözde eserleri arasına girmiştir. Ming hanedanının ilk döneminde ana malzeme olarak şeftali ve kayısı çekirdekleri kullanılıyordu. Halk arasında şeftali çekirdeği daha çok tercih ediliyordu. İnsanlar, şeftali çekirdeğiyle yapılan oymaları, "uğursuzluktan korunmak" amacıyla yanlarında taşıyordu. O dönemden günümüze kalan bu eserlerin çoğunluğunu, Qing hanedanının ilk dönemlerinde zeytin ve şeftali çekirdeklerinden oyulmuş kayık ve insan figürleri oluşturuyor.

   Ming hanedanında şeftali ve kayısı çekirdeklerinden oyulan figürlerin başında tanrılar, halk arasında uğursuzluktan koruduğuna inanılan kutsal hayvanlar ve uğur sayılan eşyalar geliyor. Bu güzel eserler, süsleme amacıyla giysi ve yelpazelerin üzerine asılıyordu. Qing hanedanının ortasından itibaren, daha çok zeytin çekirdeği ve ceviz kabuğu tercih edilmeye başlamıştır. Özellikle aydınlar ve zenginler tarafından sevilen bu oymalar, elden düşmeyen oyuncaklar olmuştur. Çekirdek oymacılığının özelliği, küçücük bir çekirdeğin üzerinde karmaşık konular işlenmesi ve üstün bir oyma tekniğinin yansıtılmasıdır. Örnek olarak şiirler, balıkçılar, çiçek sepetleri ve Budizm tanrılarının figürlerini verebiliriz. Bu anlamda, Jiangsu eyaletinin Suzhou ve Yangzhou kentleri, Shandong eyaletinin Weifang kenti ve Guangdong eyaleti gibi bölgelerdeki çekirdek oymacılığı, kendine has özellikler taşır.

    Qing hanedanı döneminde yaşamış olan Qiu Shan, meyve çekirdeği oymacılığı alanında tanınmış bir sanatçıydı. Ancak günümüze ondan çok az eser kalmıştır. Guangxu döneminde yaşamış Du Guilan ise ince tekniğiyle bilinen bir başka ustadır. Çin eski Başbakanı Zhou Enlai'ın, 1955 yılında yaptığı yurt dışı gezisinde bir yabancı lidere verdiği hediyelerden biri, işte bu ustaya aittir. Çekirdek oymacılığı Çin'de kuşaktan kuşağa aktarılmaya devam ediyor. Jiangsu kentinin Wu ilçesindeki Chen Suying de Du Guilan'den sonra en tanınmış çekirdek oymacılığı ustası olarak kabul edilmektedir.

    Günümüzde, ince işçilik ve üstün oyma tekniği gerektiren çekirdek oymacılığı eserleri yine koleksiyoncuların gözdesi olmaya devam ediyor; bu eserlerin değeri ise giderek daha da yükseliyor.??