Pamir yaylasındaki Tacikler

    Asya'da yer alan ve rakımı 8 bin metrenin üzerinde olan Pamir yaylasında 14 tepe bulunuyor ve bu nedenle Pamir yaylası, "Dağların atası" olarak da adlandırılıyor. Sevgili dinleyiciler, bugünkü programımızda sizlerle birlikte Çin'in Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin güneybatısındaki Pamir yaylasına gideceğiz ve "Pamir şahini" unvanına sahip olan Tacikleri tanıyacağız.

    Pamir yaylasında Tacik, Uygur, Kırgız ve Hui milliyetleri yaşıyor ve bölge nüfusunun yüzde 90'ını oluşturan Tacikler, Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin Taşkorgan Tacikler Özerk İlçesi'nde yerleşmiş durumda. Yayladaki Tacikler kendilerini "Tacik" olarak adlandırıyor. Tacik kelimesinin anlamı taçtır. Tacikler geçimlerini esas olarak hayvancılıkla sağlıyordu ve yarı göçebe, yarı yerleşik bir yaşam sürüyorlardı. Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasından sonra Çin hükümetinin büyük desteğiyle Taciklerin ekonomisi hızla gelişti ve halkın yaşam seviyesinde gözle görülür bir iyileşme sağlandı.

    Taşkorgan Tacik Özerk İlçesi'ndeki Tacik Milliyeti Kültür Merkezi'nde çalışan Ebul, Taciklerin atalarının M. Ö. 10.yüzyıldan önce Pamir yaylasında yaşamaya başladığını ve Taciklerin Çin'de yaşayan beyaz ırka mensup olduğunu söyledi.

    Tacikler özgün bir milli kültür yarattılar ve geleneksel milli bayramları da örf ve adetlerinin önemli bir parçasını oluşturdu. Ebul, Taciklerin geleneksel Kurban Bayramı hakkında şu bilgileri verdi:

    "Kurban Bayramı'nda kesilecek beyaz koyun yavruyken seçilir. Koyun kesilmek üzere evin damına götürülür, çünkü Kurban Bayramı'nda kesilen koyun kutsaldır ve onun kanı kirli yere bırakılmamalıdır. Daha sonra uğur getirsin diye koyunun kanı çocukların alnına sürülür."

    Taciklerin kültürünü yakından tanımak için Çin Uluslararası Radyosu muhabiri Taşkorgan nahiyesindeki Tacik uzmanı Madalhan ile görüştü. Madalhan, Taciklerin şahini kahramanlık sembolü olarak gördüklerini hatırlatarak, Taciklerin geleneksel kültüründe şahinle ilgili birçok hikaye ve halk şarkısı bulunduğunu söyledi. Madalhan, Taciklerin milli çalgısı olan Şahin Flütü'nün arkasında güzel bir hikaye bulunduğunu belirterek, bu hikayeyi anlattı:

    "Eski zamanlarda burada birbirini çok seven iki genç yaşarmış. Kalede yaşayan sahipleri bunu öğrenince onları ayırmış. Kız her gün dışardan su getirirken delikanlının şarkıları dinlermiş. Delikanlının bir şahini varmış. Şahin ölmeden önce delikanlıya kanadındaki kemiklerle bir flüt yapabileceğini söylemiş. Delikanlı şahinin dediğini yapmış ve flütle çok güzel melodi çıkartmış. Kız ise bu güzel melodi eşliğinde şahinin gökteki hareketlerini taklit ederek dans etmeye başlamış. Böylece "Şahin flütü" ve "Şahin dansı" ortaya çıktı."

    Madalhan, genellikle iki şahin flütünün birlikte çalındığını, hatta iki tanesinin birlikte satıldığını ve bununla aşkın temsil edildiğini söyledi. Tacikler şarkı söylemeyi ve dans etmeyi çok severler. Bayramlarda ve düğünlerde mutlaka şarkı söylenir ve dans edilir. Yaşlısı olsun, genci olsun her Tacik, şarkı söylemeye ve dans etmeye yatkındır.

    Yaylada yaşayan, şarkı söylemeye ve dans etmeye yatkın olan Tacikler aynı zamanda ülkeyi koruyacak yiğitliktedirler. Pamir yaylasında uzun sınır hattı bulunuyor ve Tacik çobanlar yüzlerce, binlerce yıl boyunca hep sınır savunma birlikleriyle sınır koruma görevini üstelendiler. Karlı buzlu dağın tepelerinde sınır koruma birlikleri bir zorlukla karşı karşıya kaldıklarında yanlarında hep Tacikleri bulurlar. Taşkorgan İlçesi Siyasi Danışma Konferansı Başkanı Moni Tablit, bununla ilgili olarak şunları söyledi:

    "Geçen 2 bin yıl içinde Taciklerin ülkeye olan en büyük katkısı sınır korumaktır. Tacikler büyük bir yurtseverlik ruhuna sahiptir, vatanlarını ve memleketlerini çok severler. Vatanı hiç bir zaman terk etmeyen Tacikler, sınır birlikleriyle ülkenin sınırlarını koruyor."