Üç nehrin doğduğu yerde yolculuk

    Bembeyaz bulutlar ve karlarla kaplı Qinghai-Tibet Yaylası, görkemli dağ ve buzullarla doludur. Yüksek dağlarda biriken kar ve buzulların erimesiyle, yaylada sayısız göl ve akarsu oluşmuştur. Burası, rakımının yüksek olması nedeniyle "Çin'in su kulesi" olarak da adlandırılmaktadır. Çünkü ülkenin çok sayıdaki nehri, buradan kaynaklanır. Çin'in en uzun nehirleri Yantze Nehri ve Sarı Irmak ile Güneydoğu Asya medeniyetinin beşiği olarak adlandırılan Langchang Nehri, bunların başında gelir. Bu üç nehrin doğduğu bölge olan Sanjiangyuan, Çin hükümeti tarafından doğa koruma bölgesi olarak ilan edilmiştir.

    Qinghai-Tibet Yaylası'nın göbeğinde yer alan Sanjiangyuan, ülkenin en büyük doğa koruma bölgesi ve rakımı en yüksek sulak alanıdır. Toplam yüzölçümü 302 bin 500 kilometrekareyi bulan Sanjiangyuan bölgesinde yaşayanların yüzde 90'ını Tibetliler oluştururken, geri kalanlar Han, Hui, Sala ve Moğol etnik gruplarından vatandaşlardır.

    Çin medeniyetinin beşiği ve Çinlilerin "nehir ana"sı olarak adlandırılan Sarı Irmak, Qinghai Eyaleti Guoluo Tibet Özerk İli'ne bağlı Maduo ilçesinden doğar. Maduo ilçesinde bulunan dört binden fazla gölden en ünlüleri, Gyaring ve Ngoring adlı iki tatlı su gölüdür. Tibetçe'de Gyaring "beyaz uzun göl", Ngoring ise "mavi uzun göl" anlamındadır. Gyaring Gölü, Sarı Irmak üzerine işlenmiş güzel bir deniz kabuğunu, Ngoring Gölü ise kocaman bir su kabağını andırır.

    Gaer Duojie adındaki yerli çoban, bu iki göl hakkında şöyle bir efsane anlattı:

    "Tang Hanedanı prensesi Wencheng, Tibet kralıyla evlenmek üzere buraya gelmiş. Her tarafın bataklık olması nedeniyle Sarı Irmak'ı geçemeyeceğini gören Prenses Wencheng, memleketini özlemeye başlamış. Ona eşlik eden Tibetli vezir bu durumu görünce, yerlilerle konuştuktan sonra prensese "Yarın ırmağı geçebiliriz" demiş. Ertesi gün Prenses Wencheng, ırmağın kıyısına geldiğinde ırmak üzerinde rengârenk bir köprü görmüş. Prenses Wencheng köprüye çıktığında, köprünün yerli çobanların sırtında taşıdığı tahta parçaları ve çocukların elindeki atkılardan oluştuğunu fark etmiş. Tibetlilerin misafirperverliğinden son derece duygulanan Prenses Wencheng, Tibet'e yerleşip oranın halkına hizmet etmeye karar vermiş. Böylelikle memleket hasretini de dindiren Prenses Wencheng, Gyaring ve Ngoring göllerinin kıyısında Tibet kralı Songtsen Gampo ile evlenmiş."

    Çin'in en uzun nehri olan Yantze Nehri'nin 800 kilometrelik başlangıç bölümü, Tangula ve Kunlun dağlarının Sanjiangyuan bölgesinde oluşturduğu geniş vadiden kıvrılarak geçer. Nehrin iki yakasında yer alan karlı tepeler ve uçsuz bucaksız otlaklar, masmavi gökyüzü ve bembeyaz bulutlarla eşsiz bir manzara oluşturur. Burası, Qinghai Eyaleti ile Tibet bölgesi arasında önemli bir geçit olması nedeniyle tarih boyunca sayısız elçi, rahip ve gezginin durağı olmuştur.

    Yantze Nehri, dağlardan indikten sonra Sanjiangyuan bölgesinin gözde turizm merkezi Yushu ilçesine ulaşır. Dağ, akarsu ve otlakların kucağında yer alan Yushu ilçesi, zengin kaynakların yanı sıra Tibetlilerin geleneksel örf ve adetleriyle de ün salmıştır. Rehberimiz Sonan, bize şunları anlattı:

    "Buradan üç kilometre ötedeki Xinzhai köyünde dünyanın en büyük Mani taş yığını, 10 kilometre ötede de Tibet ve Han kültürlerinin ortak mirası olan Prenses Wencheng Tapınağı bulunuyor. Burada aynı zamanda Budizm'in Tibet mezhebine ait kültürel miraslar da var. Bütün bunlar, bizim değerli turizm kaynaklarımızdır. Ayrıca buraya her yıl çok sayıda yerli ve yabancı dağcı da akın ediyor."

    Bölge yönetimi, Sanjiangyuan Doğa Koruma Bölgesi'ndeki turizmi geliştirmek için yoğun çaba harcıyor. Qinghai Eyaleti Turizm Müdür Yardımcısı Xu Hao, şunları kaydetti:

    "Yushu'da Sanjiangyuan Havaalanı'nın inşaatına bu yıl başlandı. Aynı zamanda bölgedeki turizm faaliyetlerinin sürdürülebilir gelişme kavramı doğrultusunda düzen içinde yürütülmesini sağlamak için turizm geliştirme planı da hazırlamaktayız."