Geleneksel Çin tıbbı: Çin tarihindeki 5. büyük icat

    Geleneksel Çin Tıbbı, Çin'in insanlık tarihindeki dört büyük icadı olarak bilinen kağıt, matbaa, barut ve pusula ile birlikte medeniyetin ilerlemesine büyük katkıda bulundu. Bu nedenle, Çin Tıbbı'na "Çin'in insanlık tarihindeki 5. büyük icadı" da deniliyor.

    Geleneksel Çin tıbbı uzun süreli tedavilerde ve yaşamsal deneyimlerle sürekli sentez ve analiz yoluyla her geçen gün olgunlaşan özel bir kurama sahip tıp sistemidir.

    Geleneksel Çin tıbbı, Çin'de yaşayan çeşitli toplumların tıp sistemlerinin ortak adı olarak kabul ediliyor. Geleneksel Çin tıbbı Han, Tibet, Moğol ve Uygur gibi çeşitli milliyetlerin tıp sistemlerini de kapsar, ancak Han tıp sistemi, en zengin uygulamalı ve kuramsal birikim ile en eski tarihe sahiptir.

    Geleneksel Çin tıbbının kaynağı, Çin'in Sarı Nehir bölgesidir. Çok eskiden kendi bilgi sistemini kuran geleneksel Çin tıbbı, uzun vadeli gelişme sürecinde ve değişik tarihi dönemlerde geliştirildi. Birçok ünlü hekim, çeşitli önemli tıbbi görüşler ve tıp eserler ortaya koydular.

    3 bin yıl önceki Shang Hanedanı dönemine ait kemik üzerine yazılmış bir buyrukta, Çin'deki sağlık sistemi ve 10'dan fazla hastalık hakkında tarifler bulunuyor. Zhou Hanedanı döneminde gözlem, dinleme, sorgulama, elle muayene, ilaç, akupunktur ve ameliyat gibi yöntemlerle hastalıkların teşhis ve tedavisine başlandı.

    Qin ve Han Hanedanları döneminde, "Huandi Neijing" adlı ayrıntılı kuramsal bir tıp eseri yayımlandı. Bu, şimdiye kadar bulunan geleneksel Çin tıbbına ilişkin en eski kuramsal eserdir. Hekim Zhang Zhongjing tarafından yazılan "Shang Han Lun" adlı eserde, birçok hastalığın muayene ve tedavi ilkesi açıklanır. Bu kuramsal bilgiler, daha sonraki tıbbi gelişmeye temel oluşturdu.

    Han Hanedanı döneminde, Çin'de cerrahlık çok yüksek düzeye ulaştı. "Üç Devlet Dosyası" adlı kitapta, ünlü hekim Hua Tuo'nun anestezi yoluyla hastalara çeşitli ameliyatlar uyguladığı anlatılır.

    Wei, Jin ve Kuzey-Güney Hanedanları (220-589) ile Sui, Tang ve Beş Hanedan (581-960) arasında, nabza bakma teknikleri büyük gelişme kaydetti. Jin Hanedanı döneminde, hekim Wang Shuhe tarafından yazılan, "Nabız Durumları" adlı kitapta, 24 nabız durumu yer alır. Bu dönemde akupunktur, eczacılık, cerrahi ve çocuk hastalıkları gibi, tıp bilimiyle ilgili çeşitli dallar günden güne olgunlaşıyordu.

    Song Hanedanı döneminde (960-1279) tıp ve akupunktur eğitiminde büyük reform yapıldı. Wang Weiyi, akupunktur noktalarıyla ilgili "Bakır İnsan Heykeli Akunpuktur Noktaları Resmi" adlı kitabı yazdı ve daha sonra öğrencilere ders vermek amacıyla, vücut üzerinde akupunktur noktalarının gösterildiği, gerçek insan büyüklüğünde iki heykel yaptı. Onun bu eğitim çalışmalarının akupunkturun gelişmesinde büyük etkisi oldu.

    Ming Hanedanı döneminde (1368-1644) bazı tıp uzmanları, humma ve bulaşıcı hastalıklar arasındaki farklılığa doğru tanı koydular. Dönemin tanınmış eczacısı Li Shizhen, 27 yıl süren çalışmalarıyla eczacılık eseri Bencao Gangmu'yu tamamladı. Bin 892 çeşit bitkisel ilacın anlatıldığı bu eser, Çin tıbbı tarihindeki bir şaheserdir. Qing Hanedanı'na kadar, ateşli hastalıklarla ilgili kuram olgunlaşma aşamasına ulaştı ve "Ateşli Hastalıkların Açıklanması" gibi özel kitaplar yayımlandı.

    Ming Hanedanı döneminde, Batı tıbbı Çin'e geldi. Birçok tıp adamı, geleneksel Çin tıbbı ve Batı tıbbının birlikte kullanılmasını ve çağımızda geleneksel Çin tıbbı ile Batı tıbbının birleşmesinin mükemmel bir sistem oluşturacağını savundular.

    Günümüzde Geleneksel Çin tıbbı, dünyada yüksek prestije sahip durumda. Çok sayıda yabancı Çin'e gelip gezmenin yanı sıra Çin tıbbı yöntemiyle tedavi oluyor. Bir Amerikan şirketinin müdürü, Çin tıbbı yöntemiyle tedavi olmak amacıyla ayda bir defa Çin'e geliyor. Dünyanın ilk Çin Tıbbı Konfüçyüs Enstitüsü kısa süre sonra İngiltere'nin başkenti Londra'da kurulacak, burada Çince ve Çin Tıbbı eğitimi verilecek. Türkiye'nin başkenti Ankara'da bulunan Yue Weijun Çin Tıbbı Masaj ve Fiziksel Tedavi Merkezi, eski Çevre Bakanı İmren Aykut'un 20 yıl süren migren hastalığını iyileştirmesinden sonra ün kazandı. Bugün bu merkezde tedavi görmek için bir ay önceden randevu almak gerekiyor.