Çinli şirketler, çevre dostu projelerle Türkiye’nin gelişmesine güç katıyor

Eşsiz doğal güzelliklere sahip İskenderun Körfezi, son yıllarda Çin-Türkiye mühendislik işbirliğinin en güzel örneklerinden birine şahitlik etti.

Çinli işletmelerin güçlü sosyal sorumluluk duygusu ve yeşil kalkınma modeli, yerel halkın, Çinli işletmelerin Türkiye’nin kalkınmasına katkı sağlamadaki içtenliğini yakından görmesini sağladı.

China Energy Engineering Group bünyesindeki Anhui Birinci Elektrik Santrali İnşaat şirketi tarafından inşası yürütülen EMBA Hunutlu Termik Santrali, İskenderun Körfezi’nde yer alıyor. Toplam yatırım miktarı 1 milyar 700 milyon doları aşan santral, Çin'in Türkiye'de gerçekleştirdiği en büyük doğrudan yatırım projesi konumunda. Her yıl Türkiye'ye 9 milyar kilovat saat elektrik sağlaması beklenen santral, sadece Türkiye’nin değil, tüm dünyanın en ileri, en temiz, en güvenilir ve en çevre dostu elektrik üretim tesisi olacak.

Projenin başlangıcında bazı yerel çevreci kuruluşlar, Hunutlu Termik Santrali’ne kuşkulu gözlerle yaklaşıyor, hatta projeyi medya kuruluşlarına şikâyet ediyordu. Ancak çevre koruma konusunda harcanan yoğun çabalar sayesinde proje yerel halkın anlayış ve desteğini kazandı. Çevre kirliliği konusundaki endişeler giderildi. Hunutlu Termik Santrali’nin bulunduğu sahil bölgesi, nesli yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunan yeşil deniz kaplumbağaları için en önemli yuvalama bölgelerinden. Her yılın 1 Nisan-30 Eylül döneminde yeşil deniz kaplumbağaları bu bölgede toplanarak yumurtluyor.

Hunutlu Termik Santrali’nin inşasından sorumlu Anhui Birinci Elektrik Santrali İnşaat şirketi, yeşil deniz kaplumbağalarının korunmasına büyük önem veriyor. Şirket, Türkiye Orman ve Su İşleri Bakanlığı’na bağlı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile yaptığı işbirliğiyle deniz kaplumbağası uzmanlarının rehberliği altında, işçilerin plajlardaki plastik torba gibi atıkları temizlemesi ve buna benzer etkinlikler organize ederek yeşil deniz kaplumbağalarının üremesi için elverişli şartlar oluşturdu.

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping’in çevre koruma konusundaki ifadelerinde altını çizdiği ekolojik koruma konsepti, Çinli şirketlerin, gerek Çin içinde gerek farklı ülkelerde attığı adımlarla somut olarak hayata geçiriliyor. Gök Yolu olarak adlandırılan Qinghai-Tibet demiryolu hattının inşasında Tibet antiloplarının geçebileceği kanalların açılması, uluslararası toplumdan övgü almıştı. Hunutlu Termik Santrali’nin inşası da bu kapsamdaki çalışmaların önemli bir örneği sayılıyor.

Anhui Birinci Elektrik Santrali İnşaat şirketinin çevre dostu uygulamaları, plajlarda atık temizlemekle sınırlı değil. İnşa çalışmalarının yeşil deniz kaplumbağalarına verebileceği olumsuz etkilerin en aza indirilmesi için de çalışılıyor. Şirketin proje müdürü Zheng Jude, “Gündüz inşaat sürerken gürültüyü en aza indirmek için yoğun çaba harcadık. Gece saatlerinde deniz yönüne ışıklandırma yapmaktan kaçındık. Deniz kaplumbağalarının normal yaşam düzenlerinin bozulmamasına önem verdik.” diye konuştu.

Projede çevre koruma yönünde harcanan çabalar bölge sakinlerinin de beğenisini kazandı.

Ağustos ayında Türkiye’deki deniz kaplumbağası uzmanlarının, yeşil deniz kaplumbağalarını koruma bölgesinde yaptığı incelemeler, 1,5 kilometre uzunluğundaki kıyıda deniz kaplumbağalarının yaşamlarının iyi durumda olduğunu, 2019 yılına kıyasla yaklaşık 10 yeni yuva oluştuğunu gösterdi.

Yeşil deniz kaplumbağalarıyla “dost olmanın” arkasında Çinli işletmelerin yerel halkın çıkarlarına öncelik verme anlayışı ile yerel kalkınmaya katkı sağlamadaki kararlılığı yatıyor. Başka bir deyişle Çinli işletmeler, ticari çıkar elde etmek pahasına ekolojik kirlilik yaratmayı istemiyor. Çevre koruma konusunda kaydedilen başarılar sonrasında, Hunutlu Termik Santrali’ne karşı itirazlar da giderek azalıyor.

Öte yandan, Hunutlu Termik Santrali’nin bir başka önemli yönü de dünya üzerindeki en ileri teknolojilerin kullanılması. Geçmişte, bazı Batılı medya kuruluşlarının yanlış yönlendirmeleri nedeniyle Türk kamuoyunda Çinli işletmelere dönük önyargılara rastlamak mümkündü. Çin’de imal edilen ürünlerin kalitesiz olduğu ve sadece ‘Ne alırsan 1 lira’ dükkânlarında satıldığı şeklinde bir görüş vardı.

Hunutlu Termik Santrali, Çin’e ve Çin ürünlerine bakış için yeni bir pencere sundu. Projenin yöneticilerinden Huang Jinping, “Hunutlu Termik Santrali’nde Avrupa standartlarını uyguluyor, en ileri teknolojileri (Ultra Süper Kritik teknolojisi) kullanıyoruz. Boşaltım azaltılırken, deniz ekolojisini de koruduk. Projelerimizin yerel basın kuruluşlarında yer almasından sonra projeye dönük anlayış ve destek de artıyor.” diye konuştu.

Hunutlu Termik Santrali yerel halkın istihdamına da katkı sağlıyor. En yoğun faaliyet döneminde 600'den fazla Türk işçi santralde çalışırken, özellikle şantiye alanına yakın köylerin sakinlerine iş imkânı sağlanmış oldu. Ayrıca, farklı kentlerden mühendislik ekipleri de projeye katıldı.

Hunutlu Termik Santrali, Çinli şirketlerin Türkiye’de toplumsal sorumluluklarını etkin şekilde yerine getirmelerine dair sadece bir örnek.

Çinli Tianchen Engineering şirketinin Aksaray’da yürüttüğü Tuz Gölü Yeraltı Doğal Gaz Depolama Projesi de bu konudaki bir başka örnek olarak anılabilir. Dünyanın en büyük doğal gaz yeraltı depolarından biri konumundaki proje kapsamında büyük miktarda tuzlu su, boru hatları vasıtasıyla onlarca kilometre ötedeki Tuz Gölü’ne gönderiliyor. Proje, sıfır kirliliğe yol açmakla sınırlı kalmıyor, aynı zamanda su miktarı her yıl azalan Tuz Gölü için de su takviyesi sağlıyor.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying, kısa süre önce Türkiye’den Çin’e ihraç ürünleri taşıyan yük treniniyle ilgili yaptığı değerlendirmede, “Çin ekonomisinin büyümesi ve Çin halkının güzel bir hayat arayışı, diğer ülkelere de daha geniş piyasa fırsatları sunacak ve küresel ekonominin istikrarlı büyümesine güç katacak. Diğer ülkelerin, Çin’in sağladığı fırsatları değerlendirip, Çin’le karşılıklı yarara ve ortak kazanca dayalı işbirliğini güçlendirmesini bekliyoruz.” ifadelerini kullandı.

Çin ve Türkiye, kadim İpek Yolu’nun iki ucunda yer alıyor. İki ülke arasında çeşitli alanlardaki işbirliği de günden güne yoğunlaşıyor.

Hunutlu Termik Santrali ve Tuz Gölü Yeraltı Doğal Gaz Depolama Projesi gibi çok sayıda işbirliği projesi, Çin’in Kuşak ve Yol inisiyatifi ile Türkiye’nin Orta Koridor girişimi arasındaki kaynaşmanın meyveleri niteliğinde.

Çinli şirketler, faaliyet gösterdikleri ülkelerin vatandaşlarının temel çıkarlarını daima ön planda tutuyor. Bu işbirliği projeleri sayesinde, Çin-Türkiye işbirliği ortaklığı yeni bir düzeye taşınıyor.