Wang Yi'den SİÖ üyelerine dayanışmayı güçlendirme çağrısı

Çin Devlet Konseyi Üyesi ve Dışişleri Bakanı Wang Yi dün Moskova'da düzenlenen Shanghai İşbirliği Örgütü (SİÖ) Dışişleri Bakanları Toplantısı'na katıldı.

Wang toplantıda, "Şu an, yeni koronavirüs (Covid-19) salgını küresel ekonomiye büyük zarar veriyor, uluslararası arenada tek taraflılık ve siyasi zorbalık girişimleri artıyor, küresel yönetişim mekanizmasında sıkıntı yaşanıyor. Ancak barış, gelişme, işbirliği ve çifte kazanç gibi kavramlar, yine dünya ülkeleri arasında geniş kabul görüyor. Dünyanın salgınla mücadelede el birliğiyle çaba göstermesi, çok taraflılığın gücünü gözler önüne seriyor. Tüm dünya insanlığın kader ortaklığının oluşturulması için çok çalışıyor." ifadelerini kullandı.

2021 yılının SİÖ'nün kuruluşunun 20. yıldönümü olacağını anımsatan Wang, örgüte üye ülkelerin bulunduğu bölge ve dünyada güvenlik, istikrar ve refahın korunması için Çin'in SİÖ üyeleriyle işbirliğini yoğunlaştırmaya hazır olduğunu belirtti.

Wang, SİÖ üyeleri arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesine ilişkin 5 öneri ileri sürdü:

"Birincisi SİÖ üye ülkeleri, kendi köklü çıkarlarını korumak için birbirlerine destek vermelidir. Bölge dışından güçlerin iç işlerimize müdahalesi karşı karşıya bulunduğumuz ortak bir sınamadır ve durdurulması gerekmektedir. Bu bağlamda kader ortaklığı bilincimizi güçlendirmeli, kendi somut koşullarımıza uygun kalkınma yolları izlememiz lazımdır. SİÖ'ye üye her bir ülkenin siyasi güvenlik ve sosyal istikrarını desteklemekte ısrarcı olup, dış güçlerin içişlerimize müdahalesine asla müsamaha göstermemeliyiz. Renkli devrimlerin bölgemizde meydana gelmesine izin vermeyiz."

İkinci olarak SİÖ'ye üye ülkelerin Covid-19 salgınıyla mücadelede dayanışmayı güçlendirilmesi çağrısı yapan Bakan Wang, Çin'in sınır bölgelerinde salgını kontrol ve önleme mekanizmasının kurulması için ilgili ülkelerle işbirliği başlatmaya hazır olduğunu söyledi.

Wang Yi, Çin'in etkili bir Covid-19 aşısı üretip aşıyı iç piyasaya sürdükten sonra öncelikle SİÖ üye ülkelerine göndermeyi düşündüğünü ifade etti. Wang, örgüte üye ülkelerin, salgının siyasileştirilmesine karşı çıkması, Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) yanında olması ve sağlık alanında insanlığın kader ortaklığını tesis etmesi gerektiğini vurguladı.

Wang Yi'nin konuyla ilgili diğer 3 önerisi şöyle:

Üçüncüsü, güvenlik risklerinin ortadan kaldırılması için işbirliği yoğunlaştırılmalı. "Müşterek, kapsayıcı, işbirliği odaklı ve sürdürülebilir güvenlik" kavramı çerçevesinde Doğu Türkistan dahil tüm terörist, bölücü ve dini aşırıcı güçlerle mücadele edilmesi gerekir.

Dördüncüsü, eş güdümlü ekonomik gelişme hedefine bağlı kalınmalı ve SİÖ'ye üye her bir ülkenin ekonomilerinin yeniden canlandırılması için el ele verilmelidir. Bölgedeki tedarik zincirinin korunması için SİÖ'ye üye ülkeler arasında personel değişiminin kolaylaştırılmasına yönelik "hızlı ulaşım kanalı" ve mal ticareti taşımacılığını geliştirmek için de "yeşil kanal"ın açılması gerekir. Öte yandan, SİÖ ülkeleri Kuşak ve Yol projelerinin gerçekleştirilmesi için ortak çaba göstermelidir.

Beşincisi, küresel yönetişim mekanizmasının geliştirilmesi amacıyla çok taraflılığa destek verilmelidir. SİÖ üye ülkelerinin BM'nin statüsü ve uluslararası yasaların otoritesini korumak için ellerinden geleni yapmaları lazımdır.

Toplantıda, SİÖ'nün, bölgedeki güvenliğin korunması, kalkınmanın sürdürülmesi ve salgınla mücadele çalışmalarında oynadığı önemli rol takdirle karşılandı.

Toplantıya katılan ülkelerin dışişleri bakanları, 2020 yılının BM'nin kuruluşunun 75. yıldönümü olduğunu hatırlatarak, BM Tüzüğü çerçevesinde kurulan uluslararası düzen ve BM'nin statüsünün korunması gerektiğini vurguladı.

Söz konusu toplantı, kasım ayında düzenlenecek SİÖ Zirvesi'ne hazırlık niteliğinde. Toplantının ardından ilgili basın bildirisi de yayımlandı.