60 yıla ve 3 kıtaya yayılmış bir sinema kariyeri: Zhou Caiqin

2 Temmuz'da Çin'e gösterime giren belgesel film "Shanghai'ın Kızı" (İngilizce: Daughter of Shanghai, Çince: Shanghai De Nv Er) 60 yıl önce tek başına Londra'ya giden Shanghailı bir kızın hikayesini anlatıyor. Bu genç kız, Çin'den İngiltere ve ABD'ye uzanan eşsiz bir sinema kariyerine imza atan Zhou Caiqin'dir. (周采芹, Tsai Chin)

Efsanevi Pekin operası aktörü Zhou Xinfan'ın (1895—1975) üçüncü kızı olan Zhou Caiqin, 30 Kasım 1933'te babasının turnede bulunduğu Tianjin'de dünyaya geldi. Zhou Caiqin'in annesi Lilian Qiu da Batı eğitimli zengin bir ailenin kızıdır.

Zhou Caiqin, Shanghai kentinin Fransız imtiyaz bölgesinde büyüdü. Önce Shanghai'da, ardından Hong Kong'daki King George Okulunda çok dilli bir eğitim aldı. İlk gençlik yıllarında Japon işgaline, Çin iç savaşına ve 1949'da Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşuna tanıklık etti.

Zhou Caiqin, 17 yaşında Londra'ya gidip prestijli Drama Sanatları Kraliyet Akademisi'ne yazılan ilk Çinli öğrenci oldu. İngiltere'de hızlı bir kariyer başarısı elde etti. 1959 yılında 23 yaşında başrol oynadığı tiyatro oyunu "The World of Suzie Wong" sahnelendi. Hong Konglu bir hayat kadınını canlandıran Zhou Caiqin'in (Tsai Chin) ismi, Wales Ulusal Tiyatrosu'nun önündeki ışıklı reklam panosunda iki yıl boyunca indirilmemişti.

B tiyatro oyunu, o dönemde moda endüstrisinde büyük yankı uyandırmıştı. Kadınlar, sarışın güzelliği hevesinden vazgeçti ve uzun saçlarını düz tuttu, hatta saçlarını siyaha boyayan, gözlerine siyah kalemle doğu tarzı bir görünüm veren kadınlar vardı. 1959 yılında Noel gecesi partilerinde, Çinli kadınların geleneksel elbisesi olan Qipao, en popüler kadın abiyesi haline geldi.

O zamanlarda Zhou Caiqin, birkaç filmde daha rol aldı. "Sürgün Yolu" (İngilizce ismi: The Inn of the Sixth Happiness) filminde ünlü İsveçli oyuncu Ingrid Bergman'ın kızı rolünü alan Zhou, İngiliz roman yazarı Sax Rohmer'in "Fu Manchu" adlı romanından uyarlanan filmin baş karakteri Fu Manchu'nun kızını canlandırdı.

Zhou, "Beni Hatırla" (Original Adı: About Face) filminde de bir hayat kadınını canlandırdı. Çünkü o zamanlarda batılı yazarların yapıtlarındaki Asyalı kadın imajı genelde hayat kadınıydı.

Ancak söz edilmeye değer bir diğer şey de, göz alıcı Zhou, 1967 yılında 007 serisinden biri olan "İki Kez Yaşarsın" (Orijinal adı: You Only Live Twice) filminde ünlü İngiliz oyuncu Sean Connery'le birlikte oynadı. Böylece Zhou, ilk Çin kökenli James Bond kızı haline geldi. Bu, Hong Konglu oyuncu Michelle Yeoh'un 1997 yılında 007 dizisinden "Yarın asla ölmez" (Orijinal adı: Tomorrow Never Dies) filmindeki Bond kızını canlandırmasından 30 yıl daha öncedir.

Zhou Caiqin, sadece oyunculuk yapmakla kalmayıp emlak sektöründe de faaliyet gösterip büyük başarılar elde etti. Ancak 1970'li yıllarda İngiltere'de ekonomik düşüş ortaya çıkmasıyla, Zhou'nun emlak işi iflas etti. O sırada babası ve annesinin Kültür Devrimi sırasında hayatlarını kaybettikleri haberini de aldı. Zihinsel bir çöküntü yaşayan Zhou, intihar etmeyi bile düşündü.

Ancak dayanmayı bilmişti, kariyerine ABD'de sürdürmeye karar verdi. Öncelikle küçük kardeşinin açtığı Mr. Chow lokantasında servis yapan Zhou daha sonra da sırayla daktilograf ve Harvard Üniversitesi'nde kütüphaneci olarak çalıştı.

Tiyatrodan hiç vazgeçmeyen Zhou, bir yandan çalışıyordu, diğer yandan tiyatro topluluğunun seçmelerine katılıyordu. "Oresteia" ve "The Scarlet Letter" gibi tiyatro yapıtlarında başrol aldı.

Daha sonra Tufts Üniversitesi'nin tiyatro akademisinde okumaya başladı. Okulda eğitim gören Zhou, aynı zamanda diğer öğrencilere oyunculukla ilgili deneyimleri paylaşmaya çalıştı.

1981 yılında Beijing'e gelip Çin Merkez Tiyatro Akademisi'nde 5 ay öğretmenlik yapan Zhou Caiqin, daha sonra kendi biyografisini yazarak yeniden halkın önüne çıktı. Özellikle 1993 yılında "Joy Luck Kulübü" (Orijinal adı: The Joy Luck Club) içindeki performansı, Zhou'yu son derece tanınmış hale getirdi.

ABD'de Golden Globe Ödülü'ne layık görülen ilk Asya kökenli oyuncu Sandra Oh, "Çok sayıda Asya kökenli Amerikalı 'Joy Luck Kulübü' filminse Tsai Chin'in canlandırdığı anneyi görünce sanki kendi annelerini görmüş gibi oldular." diyor.

1998 yılında 62 yaşındaki Zhou Hollywood'a geçerek oyunculuk hayatında yeni bir sayfa açtı.

Bu dönemde "Uzun Ömür, Mutluluk ve Refah" (Orijinal Adı: Long Life, Happiness & Prosperity), "Bir Geyşanın Anıları" (Orijinal Adı: Memoirs of a Geisha) ve "Sihirbazlar Çetesi" (Orijinal Adı: Now You See Me 2) gibi filmlerde rol aldı. Aynı dönemde Çin'in ana kesiminde çekilen "Kızıl Köşkün Rüyası" (İngilizce adı: The Dream of the Red Chamber Çince adı: Hong Lou Meng) filminin yeni versiyonunda oynadı.