Tibet tarzı şifalı banyo dünya mirası listesinde

Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü'ne (UNESCO) bağlı Maddi Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Hükümetlerarası Komitesi'nin 28 Kasım'da düzenlenen toplantısında, Çin'in Lum banyo metodu, insanlığın maddi olmayan kültür mirasları listesine alındı. Böylelikle listede yer alan Çin kültürel miraslarının sayısı 40'ı buldu.

28 Kasım'da Mauritius'un başkenti Port Louis'te gerçekleşen UNESCO Maddi Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Hükümetlerarası Komitesi'nin 13. genel kurul toplantısında, Tibet tıbbına özgü Lum şifalı banyo metodunun insanlığın maddi olmayan kültürel miras listelerine alındığı ilan edildi.

Tibetçede Tibet tıbbı, Sowa Rigpa olarak adlandırılıyor. Lum ise doğal kaplıca, şifalı su veya buharda banyo yapmakla ilgili geleneksel bilgi ve uygulamalar anlamında. Lum banyosu, zihin ile vücut arasındaki dengeyi ayarlamayı, sağlığı tesis etmeyi ve hastalıkları tedavi etmeyi hedefliyor.

Lum banyosu, Sowa Rigpa'nın önemli elementlerinden biri olarak, Tibet halkının toprak, su, ateş, rüzgar ve uzay dahil, Jungwa-nga adıyla bilinen 5 temel elemente dayalı hayat yaklaşımını yansıtıyor.

Port Louis'teki toplantıda hazır bulunan Çin heyeti başkanı ve Çin Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Zhang Xu, yaptığı konuşmada, Tibet halkının günlük yaşamından kaynaklanan Lum banyosunun bugün de dinamizmini koruduğunu belirtti.

"Lum banyosu, Çin'de yaşayan Tibet halkının geliştirdiği, sağlığı korumak ve hastalıkları tedavi etmekle ilgili geleneksel bilgi ve uygulamaların genellemesidir, Tibet halkının günlük yaşamlarıyla sıkı bağlantılıdır. Bu miras projesi, yerel halkın banyo yapma metoduyla hastalıkları önleme ve tedavi etme tecrübesinin ifadesidir, aynı zamanda geleneksel Tibet tıbbı teorisinin çağımıza aktarıldığının da kanıtıdır."

Zhang Xu, Lum banyosunun insanlığın maddi olmayan kültürel miras listesinde yer almasıyla halkın bu tıbbi metot hakkında bilgi edinmesini ve Tibet tıbbının dünyaya yayılarak daha fazla insanın faydalanması sağlanacağını savunuyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın verdiği bilgiye göre, Lum banyosu Tibet, Qinghai, Sichuan, Gansu ve Yunnan gibi eyalet ve özerk bölgelerdeki Tibet halkının toplu halde yaşadığı alanlarda çok yaygındır. Ayrıca İç Moğolistan Özerk Bölgesi ve Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nde de rastlanabiliyor.

Lum banyosuyla ilgili alt projeler sırayla 2008 ve 2014 yıllarında ulusal düzeyde maddi olmayan kültürel miraslar listesine dahil edilmişti.

Tibetlilerin Lum banyosunun katılımıyla, UNESCO'nun maddi olmayan kültürel miras listelerine yazılan Çin miras sayısı 40'ı buldu. Kun Operası, Guqin sanatı ve Uygurların Mukam sanatı dahil 32 miras, insanlığın maddi olmayan kültürel mirası temsili listesinde yer alıyor. Qiangların Yeni Yılı, Li milliyetinin geleneksel dokuma, boyama ve nakış tekniği ile matbaa tekniği dahil 7 miras, acil korumaya ihtiyacı olan soyut miraslar kategorisinde; Fujian eyaletinin kukla operasının aktarıcı yetiştirme projesi ise iyi korunan uygulamalar listesinde.

Lum banyosuyla ilgili bilginin yaygınlaştırılması için 5 yıllık plan saptandı. 2019 ile 2023 yılları arasında Tibet geleneğinin korunması için özel mesleki eğitim yürütülecek, gençlerin koruma bilincinin artırılması için okul eğitimi güçlendirilecek.