Yu Shui sezonu (雨水) ve ilginç adetler

Çinliler, geleneksel Ay Takvimi'ne göre 24 sezondan ikincisi olan Yu Shui sezonunu kutluyor.

Yu Shui sezonu, miladi takvime göre 18-19 veya 20 Şubat gününe denk gelir. "Yu", yağmur; "shui", su demek. Yu Shui sezonu, Gu Yu, Xiao Xue ve Da Xue gibi, yağış durumunu yansıtan bir zaman dilimidir. Yu Shui'den sonra kar yağışı azalır yağmur artar, havalar ısınır.

Eski Çin meteoroloji kayıtlarında, Yu Shui'yle ilgili olarak yapılan tanımlama şöyle: "Doğu rüzgarı esince don gider, buz ve kar eriyip yağmur suyuna dönüşür."

24 sezonun tarihte ilk kez belirlendiği Sarı Nehir havzasında, Yu Shui sezonuna girilmesiyle, havadaki nem oranı artmaya başlar, yağmur yoğunlaşır, hava ısınmaya başlar. Yu Shui sezonunun başlaması, lapa lapa kar yağan zemheri soğukların hissedildiği günlerin yavaş yavaş geride kaldığı, artık nemli havanın, ılık güneş ışınlarının ve yağışlı günlerin geldiği anlamını taşır. Bu sezonda insanlar, havanın ısındığını çok belirgin şekilde hisseder ve çiçeklerin açtığını görür.

"Bahar yağmuru yağdan değerlidir"

Çin'de bir atasözü vardır: "Bahar yağmuru, yağdan daha değerlidir."

Tarımla uğraşan köylüler için, ilkbaharın başlangıcında, uygun miktarda yağmur suyu çok değerlidir. Özellikle başkent Beijing gibi, 3 aydır hiç yağış almayan bir yer için yağmur yağışı dört gözle beklenen değerli bir şeydir!

Tarihi kayıtlara göre, Yu Shui sezonunda Çin'in çoğu bölgesinde yağmur yağarmış. Bu zamandaki yağmur yağışının daha sonraki ekim etkinlikleri için büyük önem taşıdığına inanılıyor. Halk arasında Yu Shui'yle ilgili çok sayıda atasözü vardır, bu atasözleri köylülerin Yu Shui sezonunu çok sevdiğini kanıtlıyor. Örneğin, "Yu Shui'de yağmur iyi yağarsa tahıllar iyi büyür, mahsul bol olur!" "Li Chun sezonuyla hava ısınır, Yu Shui'de tarlaya gübre gönderilir." Yani Yu Shui sezonunda hava ısınır, tahılların ekimi için de kritik bir döneme girilir. Ayrıca Çinliler, Yu Shui sezonunda yağmur yağışı olursa tüm yılda dengeli yağış olacağına inanır.

Ancak Çin'in yüzölçümü çok geniş olduğu için, güney ve kuzey bölgeleri arasındaki iklim farkı büyüktür. Çin'in güneyinde yer alan ve sahil bölgesi olan Guangdong, Hainan ve Guangxi gibi eyalet ve bölgelerde, Yu Shui sezonunda hava soğuk olmayabilir ve sıkça yağmur yağışı görülebilir; ancak ülkenin en kuzeyindeki İç Moğolistan Özerk Bölgesi ve Heilongjiang eyaleti gibi bölgelerde Yu Shui sezonundan sonraki günlerde bile bazen kar yağabilir.

Ayrıca Yu Shui sezonunda havanın ısınması söz konusuyken, aynı zamanda soğuk hava dalgaları bazen geri döner. Bir sıcak olur, bir soğuk… Bu türden bir hava durumu, yeşermeye başlayan tarım ürünlerine, ağaçlara ve meyvelerin yetişmesi ile insanların sağlığına büyük zarar verir. Bu bakımdan insanların, tarım ürünlerini ve serada yetişen meyveleri dondan korumaya çalışırken, aynı zamanda kendi sağlıklarına da özen göstermesi ve nezle gibi salgın hastalıklara yakalanmaktan kaçınması tavsiye edilir.

Yu Shui sezonunda tatlı tavsiye edilir

Yu Shui sezonunda havanın ısınmaya ve bütün varlığın canlanmaya başlamasına rağmen, günler ancak ilkbaharda kuru ve rüzgarlı olur; cildin, ağzın ve dilin kuruması durumu görülür. Bunun için taze sebzeler ve çok sulu meyvelerin yenmesi, buna karşılık yağlı yemeklerin az alınması tavsiye edilir. Ekşi yemekler yerine tatlılar bol tüketilebilir. Çiğ ve soğuk yemekler ise fazla yenmemeli. Soğan ve sarımsağın çiğ yenmesi tavsiye edilmez. İnsanlar, geç yatmamalı ve mevsimin getirdiği hava değişikliğine alışmaya çalışmalıdır.

Yu Shui sezonunda karaciğer ve dalak sağlığının korunmasına özen gösterilmelidir. Çin tıbbına göre, ilkbaharda karaciğerin Qi'si güçlü olur, eğer beslenme dengesiz olursa dünyayı oluşturan 5 elementten odunu temsil eden karaciğer, toprağı temsil eden dalağı olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle dalağın sağlığı iyi korunmalı. Dengeli beslenme ilkesi doğrultusunda protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve minerallerin tüketiminde; ayrıca ekşi, tatlı, acı ve tuzlu gibi tatlar arasında da denge korunmalı, az acı ve bol taze sebze yenmelidir. Çiğ ve soğuk yemeklerden mümkün mertebe kaçınılmalıdır.

Yu Shui gününde manevi baba arama geleneği

Eski zamanlarda insanların kendi çocuğuna bir manevi baba bulma geleneği var, amaç çocuğun sağlıklı büyümesidir. Bu gelenek, yağmurun toprak içindeki bitkileri besleyip büyütmesinden kaynaklanıyor.

Sichuan eyaletinin batı kesiminde Yu Shui günü güneşli veya yağmurlu fark etmez, anne babalar çocuklarıyla birlikte, içki ve yemeklerle dolu poşetler taşıyarak, yolda bekler ve kendi çocuklarına uygun manevi baba bulmaya çalışır. Eğer çocuk zayıfsa, iri boyutlu birisi; eğer çocuğun büyüyünce bilgili olması isterse, bilgili birisini "yakalar" ve "zorla" çocuklarının manevi babası yaptırır. Zorla yaptırılan manevi baba olma teklifi normalde seve seve kabul edilir, çünkü bu manevi babalık, iyilik demektir. İçki ve yemekler bir yere konar, mum ve tütsü yakılır, çocuk dizi çöker, "manevi babam lütfen içki için, yemeklerin tadına bakın" der, anne babası ise "çocuğa bir isim koyar mısınız?" diye sorar.

Manevi babalık sembolik bir anlam taşıyor. Ayrıldıktan sonra tekrar buluşanlar var, bir daha hiç buluşmayanlar da.

Bazı bölgelerde başka bir gelenek çok yaygın. Bir damat kayınpederi ve kayınvalidesine iki tane hezaren koltuğu hediye eder, üzerlerine uzun bir kırmızı kumaş bağlar, bunun anlamı kayınpeder ve kayınvalidenin uzun ömrünü dilemektir. Ayrıca her damat güveçte et hediye edip kayınvalidesi ve kayınpederine kızlarını büyüttüklerini için şükranlarını sunar.