Aile fotoğrafı Chu Xi'de tamamlanıyor!

Bugünlerde pek çok Çinlinin çalışmaya niyeti yok; Çinlilerin tembelleştiğini sanmayın, iş yerinde olsa bile dalgın dalgın oturanların aklı fikri eve dönüş gününün gelip çatmasında…

3 gün sonra Chu Xi kutlanacak, ertesi gün coşkulu törenlerle yeni yıl karşılanacak. Çin'de yaygın olan geleneksel Ay Takvimi'ne göre, 16 Şubat günü, Köpek Yılı'na girilecek.

Ocak Tanrısı'na 12. ayın 23. gününde ibadet edilmesinin ertesi günü, insanlar yeni yıl kutlamaları için resmen hazırlıklara başlar. Yılbaşına kadarki 7 gün "toz temizleme günleri" olarak adlandırılır, temiz bir çehreyle bayramı kutlamak, en eski geleneklerden biridir. Bu gelenek kapsamında 12. ayın 25. gününde değirmen çevrilerek, Doufu yapılır; 26. günde yılbaşı eti kesilir; 27. günde tavuk kesilir, pazara gidilir; 28. günde yapışkan pirinçten pasta yapılır, içli mantılar haşlanır, pencere çiçeği adıyla anılan kesme kağıt yapıştırılır, 29. günde kabir ziyareti gerçekleştirilerek ölmüş ataların ruhları yad edilir; ve nihayet 30. gün gelip çatar…

12. ayın 30. günü, yani Chuxi günü, yeni yılın arife günüdür. Herkes ailesine kavuşur, beraber yeni bir yılı karşılar.

Çince'de "Chu" çıkarmak, "Xi" ise gece anlamındadır. "Chuxi", yılın son gecesini çıkarma ve yeni yılı karşılama anlamına gelir. Çin'de, Chuxi'ye ayrıca "gece çıkarma", "yıl gecesi" ve "yıl sonu" olarak da bilinir.

Chuxi ile ilgili gelenekler

Çin'de halk arasında Chuxi konusunda çok sayıda gelenek vardır.

Chuxi'de son kez temizlik yapma geleneği çok uzun süredir söz konusudur, "eski eşya bırakılır yenisi alınır." Bu gelenekler eski çağlardaki söylentilerden kaynaklanır. Söylentilere göre, eski bir efsanede Kral Zhuanxu'nun çok tembel bir oğlu varmış, yırtık elbise giyermiş ve sadece sulu lapa yermiş. Bir yılın son gecesi adam soğuktan ve açlıktan evinde ölmüş. Bunun için Chuxi günü halk temizlik yapmaya, evdeki eski elbise ve artık yemekleri, yeni yıl gelmeden önce çöpe atmaya başlamış. Bu adet, "yoksulluğu evden uzak tutma" anlamına gelir.

Temizlik yaptıktan sonra, halk, evlerinin kapısına bahar beyitleri yapıştırarak fenerler asar ve yoğun bir bayram havası yaratılır. Halk arasında Chuxi'de "Tusu" adlı bir içecek içilir. Yedi çeşit Çin ilacından yapılan bu içkinin hastalıkları önleme-tedavi etme özelliği olduğu söylenir.

Yıl sonu gecesinde, tüm aile fertlerinin bir araya toplanarak birlik sembolü olan akşam yemeğini yemeleri, her ailenin geleneksel adetlerinden biridir. O gün, başka bölgelerde çalışanlar, eğer zaman bulabiliyorlarsa mutlaka eve dönmelidirler.

Çin'in çeşitli bölgelerinde yenilen yemekler farklıdır. Güneyde, akşam yemeğinde genellikle 10'dan fazla çeşit yemek vardır. Bu yemekler arasında muhakkak Dou Fu (soya peyniri) ve balık bulunmalıdır. Çünkü bunlar Çince'de "mutluluk" ve "zenginlik" ile eş seslidir. Kuzeyde ise bu yemekte genellikle Jiaozi vardır. Tüm aile üyeleri beraber Jiaozi yapar. Jiaozi aile fertlerinin bir araya gelişini simgeler.

Yıl sonu gecesinde, anne ve babalar çocuklarıyla beraber yakınlarının ve dostlarının evlerine giderek hediye verir ve bayramlaşır, başkalarını kendi evlerine davet ederek beraber yıl sonu gecesi yemeği yer ve yemekten sonra karşılıklı iyi dilekler sunarak eve döner; evde genç kuşaklar büyüklere selam verir, büyükler ise genç kuşaklara öğütler vererek bayram harçlığı dağıtır… Chuxi'de hiç kimse uyumak istemez, bu nedenle herkes ya televizyon seyrederek ya da kağıt oynayarak, ailece neşe içinde yeni yılı karşılar.

Köpek Yılı'na giriliyor

Batılıların Noel'i gibi Çinliler için de Bahar Bayramı en önemli bayramdır. İçeriği ve insanların kutlama biçimleri zaman içinde değişmekle birlikte Bahar Bayramı'nın Çinlilerin yaşamında ve inanç dünyasındaki yeri hiç değişmez.

Çinlilerin Bahar Bayramı kutlama geleneğinin 4 bin yıllık geçmişi olduğu biliniyor. Çin'in çeşitli bölgelerinde insanlar Bahar Bayramı'nı değişik gelenek ve adetlerle kutlar. Ancak, Çin'in kuzeyinde olsun güneyinde olsun yıl sonu gecesinde aile fertlerinin bir araya gelerek birbirlerine kavuşma yemeği yemeleri hiçbir zaman ihmal edilmez. Güney Çin'de yıl sonu akşam yemeğinde genel olarak 10'dan fazla yemek vardır. Bu yemekler arasında mutlaka Dou Fu (soya peyniri) ve balık bulundurulmalıdır.

Kuzey Çin'de ise tüm aile üyeleri birlikte, yıl sonunda akşam yemeği olarak Jiaozi (Türklerin mantısına benzer bir yemek türü) yapar. Jiaozi, yuvarlak yufka içine lezzetli kıyma konulan ve kaynamış suda pişirildikten sonra servis edilen bir yemektir. Tüm aile üyeleri sofranın etrafında Jiaozi'yi sirke ve soya sosuyla beraber neşeli bir şekilde yer.

Yeni yılın ilk gününde yediden yetmişe tüm aile fertleri, bayramlık kıyafetlerle ziyarete gelen misafirleri karşılar ya da akraba, eş dost ve komşulara giderek bayramlaşırlar. Bu karşılaşmalarda birbirlerine "Yeni yılınız kutlu olsun", "Bahar Bayramınız kutlu olsun" gibi uğurlu sözler söyleyerek selamlaşırlar. Eve gelen konuklarla şeker ve çay ikramı eşliğinde havadan sudan sohbet edilir. Eğer geçen yıl içinde yakınlar ve dostlar arasında anlaşmazlıklar yaşanmışsa, Bahar Bayramı'nda bayramlaşan kırgınların birbirlerini bağışladıkları anlamı çıkarılır.

Bahar Bayramı'nı kutlama etkinlikleri rengârenk geçer. Bazı yerlerde yerli operalar, filmler gösterilir, bazı yerlerde Aslan Dansı, Yangge Dansı, ayaklık üstünde yürüme gösterileri ve panayırlar gerçekleştirilir. Ülkenin her yerinde neşeli bir bayram havası hüküm sürer. Tabii ki, çok sayıda insan da evde televizyon programları izlemeyi tercih eder. Televizyon kanalları bayram sırasında her yaştan Çinlinin zevkine uygun, güzel programlar yayınlar.

Halkın yaşam düzeyinin ve refahının yükselmesiyle birlikte Çinlilerin Bahar Bayramı'nı kutlama biçimleri de değişiyor. Örneğin yurtdışı yolculukları, Çinlilerin bu bayramı kutlama biçimleri arasında yer alıyor. İstatistiklere göre, Çinlilerin Bahar Bayramı'nda yaptıkları tüketim, tüm yıl içinde yaptıkları tüketimin üçte birini, hatta daha fazlasını oluşturuyor.

Köpek Yılı, sadakat, vefa ve bağlılığı temsil ediyor.