Yaoların özgün gelenekleri

Yao milliyetinin kollarından biri olan Beyaz Pantolonlu Yaolara bu ad, erkeklerin hepsinin beyaz pantolon giymelerinden dolayı verilmiş.

Genellikle beyaz kumaştan yapılan pantolonların yan taraflarına çekilen kırmızı şeritlerin üzerinde siyah desenler yer alır.

Yao kızlarının giydikleri kıyafetler ise, kış ve yaz aylarına göre farklılıklar gösterir. Bu kızların kış kıyafetleri, erkeklerin paltoslarına benzerken, yazlık kıyafetleri ise çok ilgi çekicidir. Yazın giyilen yelekler, sadece önde ve arkada iki kumaştan oluşur. Bu iki kumaş, birbirine omuz yerinde 10 santimetre genişliğindeki bir siyah kumaşla bağlanır. Kızların pileli etekleri, dizlerine kadar uzanır ve ipek iplerle işlenen nakışlarla çok güzel görünür.

Ülkenin Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi'nde yaşayan Yaolar arasında "kız kaçırma" ve "iç güveysi alma" gibi kendilerine özgü evlenme gelenekleri hâlâ korunurken, Yao milliyetinin kollarından biri olan ve Dayao Dağı'nda yaşayan Chashanyao delikanlılarının, "asmalı konağa tırmanarak sevgili bulma" geleneği çok ilginçtir.

Chashanyaoların yaşadıkları köyler genellikle dağ eteklerinde ve su kenarlarında bulunuyor. Chashanyaoların tümü, tahtadan yapılmış iki katlı asmalı konaklarda oturuyorlar. Cephelerine ve tahta duvarlarına ejderha ve anka kuşlarının figürleri oyulmuş bu renkli asmalı konaklar sanki dağda asılı çiçekli bir tahtırevanı andırır.

Chashanyao gençlerinin çok ilginç bir sevgi ifade etme geleneği vardır. Kızlar, her aydınlık gecede evde bir araya gelerek beraber nakış işlerler. Erkekler ise kızların toplandığı evin dışında şarkı söylerler. Gelen erkek, kız tarafından seviliyorsa, pencere şarkı sesleri içinde yavaş yavaş açılır. Akıllı ve cesur delikanlı bunu görünce hemen asmalı konağa tırmanarak kızın yanına gider. İşte bu Yao erkeklerinin ilginç "asmalı konağa tırmanarak sevgili bulma" geleneğidir. Delikanlı konağa girdikten sonra, diğer kızlar, delikanlıyı beğendiği kızla yalnız bırakıp giderler. Böylece iki genç birbirleriyle tanışarak, sevgi duygularını ifade ederler. Erkek, kıza hediye olarak yanında renkli ipler taşıyarak bir kez daha kızın evine gelirken, kız da erkeğe sevgisini simgeleyen sazdan yapılmış çarık hediye eder.

Yao milliyetinden gençlerin, "asmalı konağa tırmanarak sevgili bulma" geleneğinin dışında hasırdan yapılmış panoyla birbirlerine sevgilerini ifade etme geleneği de vardır.

Geleneğe göre, birbirinden hoşlanan gençlerin tekrar buluşup buluşmayacağı panonun şekliyle belirlenir. Eğer pano kalp şeklinde olursa, tekrar buluşma demektir, eğer panonun iki ucu boş olursa, tekrar buluşmak niyetinde olmamak anlamına gelir. Bu tür fiyonk desenleri adeta dilsel simgelere benzer.

Bu romantik gelenek sebebiyle Yaoların yaşadıkları bölgelerdeki tarlalarda, yol kenarlarında ve ormanlarda birbirinden güzel çeşitli fiyonklara rastlanmak mümkündür.