Bugün, Li Qiu (立秋) sezonuna girildi

Li Qiu, yılın 24 sezonundan 13'üncüsüdür. Li, başlamak demektir; Qiu, sıcaklığın azalması ve serinliğin başlaması anlamına geliyor. Li Qiu sezonuna girildikten sonra çınar ağacının yaprakları dökülmeye başlıyor, bu nedenle Çince'de "Dökülen yapraklar, sonbaharın habercisidir" diye bir atasözü var. Qiu (秋) karakteri, hububat ve ateş anlamındaki 2 bölümden oluşuyor. Qiu, hububatların olgunlaştığı anlamını da taşıyor. Sonbahar, sıcaktan serine, serinden soğuğa geçiş dönemidir.

Li Qiu, Ay Takvimi'ne göre Ağustos ayının 7 veya 8 veya 9'una denk gelir.

Li Qiu'yla sonbahar mevsimine girildiği söylentisi doğru değil

Çinlilerin ataları Li Qiu sezonunu da 3'e böldü. İlk 5 günde rüzgar eserken insanlar serin hisseder, bu rüzgar sayesinde artık yazın sıcaklığı farklı olur; ikinci 5 günde sabahın erken saatlerinde sis görülür; üçüncü 5 günde "soğuk ağustos böceği" adını taşıyan bir çeşit ağustos böceği soğuğu hissederek böğürür.

Li Qiu gününden sonra serin rüzgarlar esmeye başlar. Buna rağmen gündüz hava sıcaklığı yine yüksek olabilir, fakat gece hava serinler, gündüzle arasında büyük farklar olur. Bir Çin atasözü diyor ki: "Sonbaharda bir yağış bir serin, 10 yağıştan sonra ayaz olur."

Li Qiu sezonu, sonbahar ikliminin başladığı anlamına gelmiyor. 5 günde ortalama hava sıcaklığının 22 derecenin altında kalıp kalmaması, sonbahar mevsiminin başlayıp başlamadığını ölçen bir kriterdir. Li Qiu sezonunda Çin'in güney kesimi hala sıcakla boğuşuyorken, sonbahara en erken giren Helongjiang eyaleti ve Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin kuzey kesimi bile Ağustos ayının ortalarında ancak sonbahara girer. Bu nedenle Çin tıbbında Li Qiu'dan Qiu Fen sezonuna kadarki dönem "uzun yaz" olarak adlandırılıyor.

Li Qiu, tarım için önemli bir sezondur

Li Qiu günü köylüler için çok önemli bir gün. Tarımla ilgili bir atasözü şöyle diyor: "Liu Qiu'da gök gürültüsü olunca, kışın hububatın yarısı toplanır." Bu atasözü, Li Qiu gününde eğer gök gürültüsü duyulursa, kışın bol rekolte toplanmayacağı anlamındadır. Eğer Li Qiu günü hava açık, güneşli olursa, sonraki günler de sorunsuz geçer, tarım işlerinde kuraklık veya toprağın su emmesi gibi sorunlar çıkmaz ve bol rekolte beklenebilir. Bir başka Çin atasözüne göre, eğer Li Qiu günü Ay Takvimi'ne göre 6. aya denk gelirse hububatlar pek iyi şekilde olgunlaşmaz ve bol rekolte de olmaz. Li Qiu'den önce kuzeyden rüzgar eserse, Li Qiu'den sonra mutlaka yağmurlar yağar; Li Qiu'den sonra kuzeyden rüzgar eserse, kışın kuraklık yaşanabilir.

Li Qiu gününe girilir girilmez hemen pamuklar toplanmalı, çay bahçesinde otlar temizlenmeli, topraklar çapalanmalı, böylece sonbaharda çay yaprakları iyi büyür. Li Qiu döneminde Çin'in kuzey kesimindeki yerlerde Çin lahanası tohumları serpilmeli, soğuk günlerden önce yeterince sıcaklık muhafaza edilip yüksek rekolte korunmaya çalışılmalı. Li Qiu sezonu tahıl ürünlerine böceklerin büyük zarar verdiği bir dönemdir, bu nedenle Li Qiu sezonunda böcekleri önleme çalışmasına özen gösterilir. Li Qiu'da kış buğdayının ekimi de başlamak üzeredir, bu nedenle arazi biçme ve gübre verme gibi hazırlıklar yapılır.

Li Qiu'da beslenme

Li Qiu gününde Çinlilerin ağır, etli yemekleri yeme alışkanlığı var. Bu alışkanlık, yazın sıcak havalardan dolayı insanın pek iştahının olmaması ve hafif yemekler yemesinden dolayı kilo verdiği endişesiyle, serinliğin habercisi olan Li Qiu'da mutlaka kilo kaybının geri kazanılması gerektiği düşüncesinden kaynaklanıyor. İlginç bir alışkanlık, değil mi?

Çin tıbbına göre, tüm yaz mevsimindeki tüketimden sonra insanın bağışıklık gücü en düşük seviyededir ve vücut besine ihtiyaç duyar. Bu sebeple sonbaharda insanın bağışıklık gücünü artıran yemekler yenmeli. Bu tür yemekler ve sağlık koruma alışkanlıkları, tarihten beri korunuyor. Şifalı yemekler uzmanları, sonbaharda yemeklerin besin ve sindirilebilirlik niteliğine önem verilmesinin yanı sıra, az acı yeme ve asidi artırma ilkesine uyulması gerektiğini vurguluyor. Sonbahara uygun asit niteliğindeki taze sebze ve meyveler, örneğin armut, elma, su kestanesi, zambak, şalgam, lotus kökü, mantar, deniz yosunu, soya ürünleriyle lapa pişirilebilir. Bu tür lapalar, sonbaharda sıkça görülen ağız, burun, cildin kuru olmasını ve kabızlığı önlüyor. Sonbaharda lapayı sabah kahvaltısında yemek tavsiye ediliyor. Sonbaharda midenin ve dalağın işlevleri zayıflar, bağışıklık gücü azalır. Eğer sabah sıcak şifalı lapa yenirse, vücuda Yang etkenler eklenir.