Kalbi kırık, hüzünlü bir yolcunun hikayesi...

Çin genelinde geleneksel Qingming Günü dolayısıyla ülke genelinde 3 günlük tatil yapılıyor.

Çok sayıda kişi baharın tadını çıkarmak için şehir merkezlerindeki parklara veya şehir dışına gidiyor, veya başka bir kente kısa süreli seyahatler yapılıyor.

Başkent Beijingli bir vatandaş ülkenin güneyinde yer alan ve bahar manzaralarıyla ünlü Yangzhou'ya gitmeyi tercih edebiliyor... Qingming'de, diğer tatil dönemlerindeki gibi trafik sıkışıklığı oluyor.

Peki, Qingming Günü'nün hikayesi nedir, Çinlilerin Qingming'de ne gibi adetleri var, bu programda bunlara bakacağız?

Qingming Günü, Bahar Festivali adıyla da bilinir. Çin'in geleneksel bayramlarından biri olan Qingming Günü, aynı zamanda ataların anıldığı özel bir gün. Bu alışkanlığın aşağı yukarı 2 bin 500 yıldan fazla tarihi var. Qingming Günü, Ay Takvimi'ne göre değişir, normalde Nisan ayının 4, 5 veya 6'sına denk gelir. Ayrıca yılın 24 sezonundan biri olduğu için, Qingming sezonu 20 gün sürer. Bugünlerde ülkedeki trafik sıkışıklığının bir nedeni budur.

Qingming Günü'nün, ataların anıldığı bir gün haline gelmesi, Hanshi Günü'yle ilgili. "Soğuk yemek günü" anlamına gelen Hanshi Günü'nün, Çin tarihinin ünlü isimlerinden Jiezi Tui'yi anmak için ortaya çıktığı belirtiliyor.

Acılı bir hikaye...

Söylentiye göre, Jin Devleti'nin prensesi Chong'er, uzak bir diyara sürgün edilmiş. Chong'er'in en yakını ve aynı zamanda ona en çok yardım eden kişi Jiezi Tui'ymiş. Jiezi Tui, Chong'er için her şeyini feda edermiş. Hatta bir defasında Chong'er'in karnını doydurmak için, bizzat kendi bacağından bir parça kesip Chong'er'e sunmuş. Bundan çok duygulanan Chong'er "gelecekte sana mutlaka iyi bir karşılık vereceğim" diye söz vermiş. Bir süre sonra Chong'er gerçekten tahta geçmiş, ancak sözünü unutmuş.

Bazı şikayetlerden sonra Chong'er, Jiezi Tui'yi hatırlamış ve Tui'yi saraya çağırmak istemiş. Fakat Jiezi Tui kabul etmemiş. Bunun üzerine itibarının sarsıldığını hisseden Chong'er, Jiezi Tui ve annesinin saklandığı dağa askerlerini göndermiş ve dağı ateşe vermelerini emretmiş. Annesine büyük saygı gösteren Jiezi Tui'nin, yangını görünce mutlaka annesini sırtına alarak saklandığı dağdan çıkacağını düşünen Chong'er, aynı zamanda alevlerin ortasında bir yol açılmasını da istemiş. Fakat 3 gün 3 gece devam eden yangın sönünceye kadar Jiezi Tui ve annesi dağdan çıkmamış. Yangın bitince Chong'er bizzat kendisi dağa çıkmış ve yanmış bir söğüt ağacına sarılmış olarak bulunan Jiezi Tui ve annesinin cesetlerini görmüş. Chong'er çok ağlamış. Bu olaydan sonra insanlar her yıl Jiezi Tui'yi anmaya başlamış.

Zamanla insanlar Qingming Günü'nden önceki güne denk gelen Hanshi Günü'nde de anma etkinlikleri yapmışlar. Jiezi Tui ve annesi yangında öldüğü için, insanlar, o gün ateş yakmaz, sadece önceden hazırladıkları haşlanmış yumurta ve diğer soğuk yemekleri yerlerdi. Hanshi Günü'nden sonra Qingming Günü'nde ise Çinliler atalarını ve ölen yakınlarını anar.

Kırlara gitmenin tam zamanı...

Qingming sezonunda doğanın her köşesi hareketli olur, hava süratle ısınır. Örneğin başkent Beijing'de bugün hava sıcaklığı 24 dereceye çıktı. Temiz ve güzel havada Çinliler ailece kır gezisi yapmayı tercih eder, eve dönerken yeni filizlenen söğüt dallarıyla yapılan şapkaları başlarına takarlar. Bu geziler "Bahar Gezisi" olarak da bilinir, tarihte ise "Baharı Ziyaret" veya "Baharı Arama" diyerek adlandırılırdı.

Uçurtma uçurma, Qingming Günü'nde en sevilen etkinliklerden biridir. Eskiden insanlar, uçurtma üzerine bir hastanın durumunu yazıp veya çizip uçurduktan ve yükseklere ulaştırdıktan sonra ipi keserlerse hastalığın da uçurtmayla birlikte uçup gideceğine inanırlarmış. Zamanla uçurtma uçurmak, Qingming Günü'nün yaygın eğlencelerinden biri oldu.

Ancak Qingming Günü'nde yapılması gereken en önemli etkinlik ise ataları anmak. Buna Qingming Günü'nde sıkça rastlanan yağmur yağışı çok uygun bir ortam. Tang Hanedanı döneminin ünlü şairlerinden biri olan Du Mu, Qingming Günü isimli bir şiir yazmıştı;

İnce bir yağmur,

Qingming'de gözyaşları gibi çiseliyor,

Matemli bir yolcu, kalbi kırık,

Bu hüzünlü vakti geçirecek meyhane nerede?

Bir çoban,

İşaret ediyor, az ötede kayısı ağaçlarıyla dolu bir köyü.

Bu şiiri pek çok Çinli ezbere bilir. Şiir, ince yağmurda atalarının mezarlarına giden kalbi kırık bir yolcunun hüznünü anlatıyor. Günümüzde ataları anmanın acı hissi azalıyor, anma daha çok atalara saygı göstermek, iyiliklerini hatırlatmak anlamına geliyor. İnsanlar mezarlıklara gitmenin yanı sıra, kırlarda baharın kokusunu alıyor, keyfini çıkarıyor ve iş başına dönmek için kendisine enerji kazandırıyor.

Yolunuz Çin'e düşerse Çin'in güzel bahar manzaralarını mutlaka bir izleyin.