Çin'de Medeni Kanun hazırlık çalışmaları son aşamada

Her Çin vatandaşını yakından ilgilendiren Medeni Kanun'un temel maddelerine dair taslak, dün 12. Çin Ulusal Halk Meclisi (ÇUHM) 5. Toplantısı'nın ikinci toplu oturumunda incelemeye sunuldu.

Söz konusu hukuki taslak, kişisel bilgilerin korunması, reşit olmayanların ve yaşlıların hak ve çıkarlarının güvence altına alınması gibi konulara odaklanarak, vatandaşların haklarının korunmasına büyük önem veriyor.

Çin'de Medeni Kanun hazırlık çalışmaları 1954-2001 arasında farklı dönemlerde dört kez başlatıldı, fakat çeşitli nedenlerle sürdürülemedi. İlgili çalışmalara son iki yılda yeniden hız verildi.

Medeni Kanun'da yer alacak temel maddelere ilişkin taslak metin, daha önce üç kez ÇUHM Daimi Komitesi'ne sunuldu.

ÇUHM Daimi Komitesi Başkan Yardımcısı Li Jianguo, hazırlanmakta olan Medeni Kanun'un, vatandaşların haklarının hukuk doğrultusunda korunmasını sağlayacağı gibi, devlet mekanizmalarının idare yetkinliğinin artmasına da katkı yapacağını kaydetti.

Li Jianguo, Medeni Kanun'un hazırlanmasının, sosyalist piyasa ekonomisi ile Çin'e özgü sosyalist hukuk sistemindeki eksiklikleri giderecek önemli adımlardan biri olduğuna da dikkat çekti.

"Kişisel bilgiler korunmalı"

Taslakta, başta kişisel bilgilerin korunması olmak üzere birçok önemli toplumsal soruna da yanıt veriliyor.

ÇUHM Daimi Komitesi Başkan Yardımcısı Li Jianguo, konuyla ilgili açıklamasında şunları söyledi:

"Bilişim toplumunda kişisel bilgilerin korunması son derece büyük önem taşıyor. Taslak, bu konuya özel bir ilgi gösteriyor. Taslağa göre, internet ve büyük veri çağının ihtiyaçlarını karşılamak için kanun ve yasalarda da verilerin ve internet ortamında mülkiyet haklarının korunmasıyla ilgili maddelere önem verilmeli."

Kişisel bilgilerin hukuk çerçevesinde korunmasının önemine vurgu yapılan taslakta, herhangi bir örgüt veya bireyin kişisel bilgileri yasa dışı yollardan edinmesi, kullanması ve satması gibi faaliyetlerin de önüne geçilmesi hedefleniyor.

Yaşlı ve çocukların hak ve çıkarları koruma altında

Diğer yandan, Çin kamuoyunda son yıllarda en çok tartışılan konulardan biri de yalnız yaşayan yaşlıların karşılaştıkları zorluklar.

Taslakta, yetişkinlerin ebeveynlerinin bakım yükümlülüğünün yanı sıra, hastalık nedeniyle kısmen veya tamemen demans rahatsızlığı yaşayan yetişkinlerin bakıma muhtaç kişiler kapsamına dâhil edilmesi öngörülüyor.

18 yaşını doldurmayan çocukların, akraba veya yakınlarınca şiddete maruz kalmaları durumu için taslakta, "reşit olmayan kişi için en faydalı" olanın belirlenmesi ilkesi doğrultusunda, velayet hakkının kaldırılması ve geçici velayet gibi önlemler de yer alıyor.

Çin kültürünü de yansıtıyor

Meclisteki bazı temsilciler, taslağın Çin'in geleneksel kültürünü ve Çinlilerin yaşam bilgeliğini de yansıttığı kanısında.

ÇUHM temsilcisi ve Medeni Kanun uzmanı Sui Xianzhong, bu konuda şunları söyledi:

"Aile ilişkileri, taslağın birçok maddesine yansıtılmış durumda. Çoğu medeni kanunun öznesi bireydir, aileden çok az bahsedilir. Fakat, Medeni Kanun ile ilgili son taslak, Çin'e özgü kültürel nitelikleri yansıtıyor, halkın aileye verdiği önemi gösteriyor. Velayet ve evlilikle ilgili maddelerde bunları netlikle görebiliyoruz."

Medeni Kanun ile ilgili taslak, önümüzdeki birkaç gün içinde yaklaşık 3 bin ÇUHM temsilcisi tarafından incelenecek.

Taslağın, toplantının kapanışında kabul edilmesi hâlinde, Çin Medeni Kanunu'nun hazırlık çalışmaları sonlanmış olacak. Dikkat çekilmesi gereken diğer bir nokta da taslağın kabul edilmesinden sonra 1987'den beri yürürlükteki Medeni Kanun ile ilgili genel ilkelerin iptal edilmeyecek olması.