Kırgızların kız kovalama oyunu ve nefis duvar süsleri

Çin'de yaşayan azınlık etnik gruplardan biri olan Kırgızlar keçeden yapılan çadırlarda oturuyorlar. Bu çadırların dört tarafına asılan özgün duvar süsleri gelen misafirleri etkiler ve onların kendilerini küçük ve nefis bir sanat salonunda olduklarını hissetmelerini sağlar.

Kırgız evleri için vazgeçilmez süs eşyalarından biri olan duvar halısı, bir tür milli el sanat eseri olarak kabul ediliyor. Bu dörtgen duvar halıları yaklaşık 1.2 metre ya da 3 metre genişliğinde, 1.2 metre ya da 2.5 metre uzunluğundadır. Duvar halılarının zemini genellikle bordo ya da kırmızı kadifeden, kenarları ise siyah kadifeden yapılır, püskülleri ise sarıdır.

Duvar halısının ortasındaki tüm motifler ile kenarlarındaki geniş siyah kadife nakışlar, Kırgız kızları tarafından elle işlenir. Bu motifler arasında değişik biçimlerdeki tepeler, su damlaları, gökteki bulutlar, güzel kokulu çiçekler, yemyeşil otlar ve ağaç dalı şekilleri bulunuyor.

Kırgız kızları bu duvar halılarını birkaç ay ya da yarım seneyi aşkın bir sürede bitirirler. Duvar halıları Kırgız kızlarına göre değerli bir çeyizdir. Kızların evlenmeden önce mutlaka duvar halısı hazırlamaları gerekir. Duvar halılarının güzelliği, Kırgız delikanlılarının sevgililerini seçerken, önemli bir ölçüt haline geldi.

Xinjiang'da yaşayan ve hayvancılıkla geçinen Kazak milliyeti arasında, atlı kızların, atlı erkeklerin arkasından koşmaları oyunu çok yaygındır. Kırgızlar ise bunun tam tersini yaparlar. Yani erkekler, kızları kovalarlar.

Bu oyun Kırgızların toplu halde yaşadıkları Kızılsu Kırgız Özerk İli'ne bağlı Ahçi ve Tikes gibi ilçelerde çok yaygındır.

Genellikle bayramların kutlandığı ve çobanların bir araya toplandığı günlerde düzenlenen bu oyun, Kırgız kız ve erkeklerinin birbirlerine sevgilerini ifade etmeleri için önemli bir fırsat sağlıyor.

Oyun sırasında, her köyden seçilen erkek ve kız oyuncular en iyi atlara binip bir araya gelirler. Ancak, hangi atı seçtikleri, birbirlerinden gizli tutulur. Oyunun başlamasından hemen sonra erkek ve kızlar, rakiplerini seçip 200-300 metre uzaklıktaki bir yerden beraber hareket ederler. Erkek, bir yandan kızın peşine düşer, diğer yandan da kızı eğlendirmek için durmadan şaka ve espri yapar. Erkek, tabii ki kıza evlenmek isteğini ifade eder. Kız, erkeğe kızmaz ve onun evlilik teklifine cevap vermez. Kız, belirlenen yere ulaşır ulaşmaz atın başını arkaya çevirerek geri döner, delikanlılar hemen kızların peşinde koşmaya başlarlar. Yol kenarlarında toplanan seyirciler, bu kız ve erkeklere "çabuk, çabuk" diye bağırırlar. Erkek, bitiş noktasında kızı kovalarsa, seyirciler önünde bu kızı kucaklayabilir ya da kızın elbisesini tutarak, kendisinin zafer kazandığını ifade eder. Erkek kıza yetişemezse halkın önünde şerefinin zedelediğini ve kızın ondan hoşlanmadığını düşünür. Sonunda bu erkek, aşiret adına kıza ödül vermek zorunda kalır. Ancak bu oyunda genellikle erkekler zafer kazanır. Bu da, bu oyunun genç Kırgız erkek ve kızları arasında yaygın olmasına neden oldu.