REFAH = YAĞMURLU GÜNLERDE ŞEMSİYESİZ GEZEBİLMEK

    Kiraz Perinçek   

    Huaxi köyü, "Çin özelliklerine dayalı Huaxi tarzı sosyalizm"i uygulamaya ve geliştirmeye çalışıyor. Çin'de 2005 yılında ortaya atılan "yeni sosyalist köy" kavramına açıklık getirmek amacıyla ilk önce "sosyalizm"i tanımlamak gerekiyor. Huaxi köyü yönetimine göre sosyalizm kısaca "halkın mutluluğu!". "Eğer 100 kişiden 98'i mutluysa, bu sosyalizmdir; diğer iki kişi ise mutsuz olmayı tercih etmiştir." Mutluluğu ölçmek için Huaxi üç kıstas öne sürüyor: müreffeh bir yaşam sürmek, hayattan zevk almak ve sağlıklı olmak. Bunların üçü, mutluluğun olmazsa olmaz şartları Huaxi için... Peki "müreffeh yaşam"dan ne anlıyor Huaxi köylüleri? Evin üst katında halı, alt katında parke, musluk suyu ve yağmurlu günlerde köyde yürürken şemsiyeye ihtiyaç duymamak! İyi döşenmiş, altyapısı sağlam, iki katlı bir ev resmi çizen diğerleri bir derece anlaşılabilir de, "yağmurlu günlerde şemsiye kullanmamak" nasıl bir refah anlayışı diyebilirsiniz, hemen ardından düşülen notu da iletelim: "Tabii ki bu 80'lerde öne sürülen ve kaldırımlara üstü kapalı koridorlar döşenmesi anlamına gelen bir kıstastı, ancak bugün her ailenin arabası var."

    Köyde gezindiğinizde, fabrikaların girişinde, meydanlarda şu slogan gözünüze çarpıyor: "Her ailede tonlarca altın bile olsa, günde üç öğün yemek yiyeceğiz; her aile villada otursa bile, her kişi bir yatakta yatacak." Sanırım bu slogan eskinin mütevazi liderlerinden kalmış bir slogan. Yeni kuşak liderler, zenginliğe çok vurgu yapıyor: Herkesin parası, evi, arabası olsun; bir de çocuk ve onur.

    Peki "yaşamdan keyif almak" deyince ne anlamamız gerekiyor? Uyumlu aile ortamı, sıkı sıkıya bağlı komşuluk ilişkileri, birlik içinde çalışma ortamı, her kademede çalışan vatandaşların kaynaşması.

    Mutluluğun son şartı ise mükemmel sağlık koşulları. Bu da, günlük ihtiyaç duyulan besinlerin alınması, yaşlılar için kolektif sağlık sistemi, çocuklar için özenli eğitim ve eğlence için çeşitli kültür ve spor etkinlikleri.

    100. YILLA GELEN PİYANGO 

    Huaxi'de 50 yaşın üstündeki kadınlar ve 55 yaşın üstündeki erkekler, emekli maaşı alıyor. En düşük emekli maaşı yıllık 12 bin yuan (1800 dolar) civarında, uzun yıllardır köyde oturanlar için ise bu 16 bin yuana kadar çıkıyor. Bu, Çin'in köy şartlarında geçim için yeterli bir miktar olarak kabul ediliyor.

    İkinci olarak, Huaxi'de işsizlik diye bir şey olmadığı söyleniyor. Eğer çalışabilecek güçteyseniz ve çalışmak istiyorsanız, her zaman iş bulabiliyor ve maaşınızı alabiliyorsunuz.

    Üçüncü olarak yaşlılara maddi yardım yapılıyor. Eğer ailenizde yaşı 80 veya 80'in üzerinde bir birey varsa, dedenize ya da ninenize bakmanızı teşvik etmek için her bir aile üyesine para ödeniyor. Eğer aile büyüğünün yaşı 100'ü geçerse, her bireye ödenen miktar artarak 10 bin yuanı (yaklaşık 1500 dolar) buluyor. Örneğin, bundan dört yıl önce 99 yaşında olan bir yaşlı nineye, aileden iki kişi 24 saat bakım sağlıyormuş. Nine 100 yaşını doldurunca, ailenin toplam 37 üyesi, aile büyüğüne sağladıkları bu destekten dolayı toplam 370 bin yuan kazanmışlar. Yaşlı nine 100. yaşını doldurduktan iki ay sonra vefat etmiş.

    PET CİHAZLI SAĞLIK KONTROL MERKEZİ 

Sağlık kontrol merkezinde pet cihazı

    Köyde bir sağlık merkezi bir de okul gezme fırsatımız oldu. Geçen sene açılan sağlık kontrol merkezinde, Shanghai'dan gelen uzman doktorlar çalışıyor. Asistanlar ve hemşirelerin çoğunluğu ise köyden. Her taraf pırıl pırıl, bütün aletler son teknoloji ve yepyeni. Örneğin Türkiye'de ancak büyük hastanelerde bulabileceğiniz, kanser teşhisinde kullanılan pet cihazı bile var. Ama sanırım verilen hizmet tedavi amaçlı değil de daha çok kontrol amaçlı olduğu için, bir de fiyatlar bir hayli yüksek olduğu için, sabah saat 10'da ancak bir hasta görebildik merkezde. Maddi durumu iyi olduğu anlaşılan hasta, başka bir köyden gelmiş; kendi köyünde çok sıra beklemesi gerektiğini, buradaki aletler yeni, doktorlar da iyi olduğu için burayı tercih ettiğini söylüyor. Görevlilerden günde ortalama 100 hastanın geldiğini öğrendik. Sağlık kontrol merkezinde, çeşitli "check-up" paketleri var. En ucuz paket, erkekler için 380 yuan (yaklaşık 55 dolar), bayanlar için 500 yuan. Örneğin yalnızca belinize baktırmak istiyorsanız, 80 yuan ödüyorsunuz. Beijing'de bir hastanaye gittiğinizde, uzmana muayene olmak istiyorsanız 8 yuan, asistana muayene olmak istiyorsanız 6 yuan ödediğinizi düşünürsek, bir köy için bir hayli pahalı. Modern ve teknolojik bir sağlık merkezine sahip olmak tabii ki önemli, ancak bundan kimlerin ne ölçüde yararlanabildiği de bir o kadar önemli...

    FUTBOL SAHASINDA BEDEN EĞİTİMİ DERSİ

Huaxi'nin ilkokulu

    Okul ise gerçekten özendirici. Yepyeni ve tertemiz bir binada, 3500 ilk ve ortaokul öğrencisi eğitim görüyor. Öğretmenlerin çoğu dışarıdan, üniversiteden yeni mezun olup mesleğe başlamış gençler. Huaxi köyünde lise yok; en yakın lise Huaxi kasabasında, bisikletle 15 dakika. Ortaokuldan mezun olan öğrencilerin yüzde 40'ı, köyde ağırlıkta olan çelik ve tekstil sektörlerinde çalışmak üzere meslek okullarına gidiyor; yüzde 50'si ise liseye devam ediyor.

    Sınıfların pencelerinden kafamızı uzatıyoruz, birinde piyano eşliğinde öğrenciler şarkı söylüyor, diğerinde İngilizce dersi var, kimya laboratuvarında her masada deney tüpleri, fizik laboratuvarında her biri prizli özel deney masaları... aşağı indiğimizde çok hoş, geniş ve aydınlık bir kütüphane gözümüze çarpıyor, çocuklar dersteyken görevliler kitapları raflara yerleştiriyor. Sonra üstü kapalı bisiklet parkı ve tabii ki atletizm parkurlarından tutun çim sahasına ve izleyici tribünlerine kadar, bırakın okulları, amatör spor klüplerini bile kıskandıracak imkânlara sahip bir spor sahası.