ÇİN ULUSLARARASI RADYOSU
China Radio International
Çin Haberleri
Türkiye Haberleri
Dış Haberler

Çince Öğreniyoruz

Çin'de azınlık milliyetler

Türklerin gözüyle Çin

Spor

Bilim ve Sağlık
(GMT+08:00) 2007-07-30 14:44:57    
Taiwan sinemasının yaratıcılarından Yang Dechang (Edward Yang) yaşama veda etti

cri

    60 yaşındaki ünlü Taiwanlı yönetmen Yang Dechang, kısa süre önce ABD'de hayatını kaybetti. Bu haber, Çinli sinemaseverleri çok üzdü.

    1947 yılında Shanghai'da doğan Yang Dechang, 1 yaşındayken annesi ve babasıyla Taiwan'a göç etti. Erkek kardeşinin etkisiyle Yang Dechang, karikatüre büyük ilgi duydu. Yang Dechang orta okuldan itibaren kendi karikatür hikayelerini çizmeye başladı. 1965 yılında Yang Dechang, Taiwan'ın Xinzhu kentindeki Devlet Ulaştırma Üniversitesi'nin mühendislik bölümüne girdi.

    Yang Dechang, küçükken babasıyla sinemaya gider ve gördüğü filmlerden adeta büyülenirdi. Yang Dechang'ın sinemaya yönelik derin ilgisi, günden güne arttı. Küçükken izlediği "Fort Bravo'dan Kaçış"dan (Escape From Fort Bravo) orta okulda sevdiği David Lean'ın "Arabistanlı Lawrence"'ine (Lawrence Of Arabia) ve "Tom Jones"tan (Tom Jones), birkaç kez izledikten sonra ancak anlayabildiği Federico Fellini'nin "Otto e Mezzo (Sekizbuçuk)" filmine kadar Yang, bir dizi film izledikten sonra sinemayı çok sevdi.

    Üniversitedeyken Yang Dechang, Batı dünyasındaki düşüncelerin etkisiyle Taiwan'dan ayrılarak dış dünyayı görme isteğine kapıldı. 1970 yılında ABD'ye giden Yang Dechang, Florida Eyaleti Üniversitesi'nin bilgisayar lisan üstü diploması aldıktan sonra ABD Güney California Üniversitesi'nde (USC) sinema branşına katıldı.

    Yang, daha sonra bilgisayar mühendisi olarak ABD'nin Seattle kentindeki Washington Ünversitesi'nde bilgisayar yazılım tasarımı yaparak, orada 7 yıl çalışdı. Seattle'dayken Yang Dechang, Alman yeni filmleri, özellikle iyi bir filmin büyük miktardaki yatırıma bağlı kalmayıp yaratılabileceğini doğrulayan Alman sinemacı Werner Herzog'dan çok etkilendi ve çok şey öğrendi.

    1981 yılında Taiwan'a dönen Yang Dechang, sinema çalışmalarına başladı. Yang, Yu Weiyan'ın yönettiği "Winter In 1905" (1905 Kışı) filminde senaryosu yazarı ve yapımcı yardımcısı olarak çalışmıştı. Daha sonra Yang, Zhang Aijia'nın tasarladığı TV dizisi "11 Kadın: Fu Ping" filminin yönetmenliğini yaptı. Yang Dechang, şehirdeki orta halli tabakanın anlatıcısı ve şehir kültürü düşünürü haline geldi. Batılı sinema teorisi ve Çin'deki geleneksel sinema estetiğini birleştirerek Taiwan özelliği taşıyan milli filmler yarattı.

1982 yılında Taiwan Merkez Sinema Şirketi'nden gelen Tao Dechen tarafından tasarlanan ve Tao Dechen, Yang Dechang, Ke Yizheng ve Zhang Yi dahil dört kişinin ortaklaşa çektiği 4 bölümlü film "In Our Time 1982"e yeni sinemacı sıfatıyla katılan Yang, insan hayatının farklı aşamalarındaki hikayelerle, insanlar arası ilişki ve kadın-erkek ilişkilerinin gelişmesi, insanın büyümesi ve geçen 30 yıl içinde Taiwan'ın toplumsal biçimindeki değişiklikleri gösterdi. Dolayısıyla Yang, Taiwan'ın 1970'li yıllardaki büyük film modelini aşarak toplumsal ve aile yaşamlarını anlatan ilginç ve deneysel film dönemini başlattı. Bu film, Taiwan yeni filmlerinin öncüsü ünvanını kazandı. Yang Dechang, diğer ünlü yönetmen Hou Xiaoxian'la birlikte Taiwan yeni filminin yıldızı olarak nitelendi.

    Yang'ın yapıtları arasında "Bir ve İki" (A One and A Two), "Terörist " (Terorist) ve "Bir Konfüçyus Karışıklığı" (A Confucian Confusion) gibi filmler bulunuyor. Yang, 2000 yılında "Bir ve İki" filmiyle 53. Cannes Film Festivali'nin en iyi yönetmen dalında ödül kazandı.