Çin'in Tibet Özerk Bölgesi'nin merkezi Lasa'dan hareket edip, batıya doğru 700 kilometre yolculuk yaptıktan sonra Zhangmu Sınır Kapısı'na ulaşılır. Zhangmu'nun doğusu, güneyi ve batısı Nepal'le bitişiktir. 70 kilometrekare genişliğindeki bu kasaba her yıl 100 milyon Amerikan doları tutarında ithalat ve ihracat gerçekleştirir. Sevgili dinleyiciler bu programımızda sizlerle Zhangmu'ya gidip Çin-Nepal sınır ticareti hakkında bilgi sahibi olacağız.

   Tibet'in Nilamu ilçesinin Zhangmu'ya uzaklığı yalnızca 18 kilometredir. Ancak bu iki yerin deniz seviyesinden yükseklikleri farklıdır. Zhangmu, Nilamu ilçesine göre yaklaşık 2 bin metre daha alçaktadır. Bu nedenle Zhangmu Sınır Kapısı, Tibet'in diğer bölgelerine göre bambaşka manzaraya sahiptir. Burada zengin bitki örtüsünün yanı sıra dik dağlardaki dar ve zikzaklı yolları görebilirsiniz.

   Bu küçük dağ kasabasının dağ eteğindeki genişliği 10 metreyi bile bulmayan sokağına, her gün mal taşıyan yüzlerce kamyon gelip gidiyor. Zhangmu Sınır Kapısı Yönetim Komitesi Başkan Yardımcısı Labaciren, Çin ve Nepal halkları arasındaki sınır ticaretinin 1792 yılında başladığını ve 1993 yılında Zhangmu'da devlet düzeyinde sınır kapısı kurulduğunu söyledi. Şu anda Zhangmu Sınır Kapısı'ndan gerçekleştirilen ithalat ve ihracat hacminin, tüm Tibet bölgesininkinin yüzde 90'ından fazlasını oluşturduğunu ifade eden Labaciren şunları söyledi:

   "Zhangmu Sınır Kapısı'ndan ihraç edilen mallar arasında konfeksiyon ve ayakkabı gibi günlük ihtiyaç malları ile meyve sarımsak, kumaş ve beyaz eşyalar bulunuyor. Buradaki malların çoğunluğu, doğrudan fabrikalardan gönderilir. İthal edilen mallar arasında pirinç, un, bitki yağı, süs eşyalar ve bakırdan yapılan mallar bulunuyor."

   Lubaciren, Zhangmu bölgesinde ekili alanın az olmasından dolayı, yerel halkın esas olarak sınır ticaretinden ve ev kiralamaktan para kazandığını söyledi. Labaciren, 2006 yılında tüm kasabada kişi başına düşen gelirin 6700 yuanı bulduğunu, bazı ailelerin yıllık geliri de 200-300 bin yuana ulaştığını belirtti.

    Zhangmu kasabasının dar ve zikzaklı sokağının iki yanında yan yana iki üç katlı binalar düzenli şekilde dizili duruyor. Taş, ahşap ve tuğladan yapılan bu binaların hepsinin birinci katları dükkan, motel veya lokanta olarak kullanılıyor. Buradaki dükkanlarda genellikle Hindistan ve Nepal'dan gelen gıda maddeleri ile el sanat eserleri satılıyor.

    Küçük bir dükkanın önünde muhabirimiz, dükkan sahibi Nepallı Namgyal ile sohbet etti. Namgyal, zamanının çoğunu Zhangmu'da geçirdiğini söyleyerek sözlerini şöyle sürdürdü:

    "1997 yılında Zhangmu'da ticaretle uğraşmaya başladım. Önceleri açık havada seyyar satış yapardım, o zamanlar müşteri çok azdı. Şimdi durum iyileşti. Ev kiralayabildim ve dükkanımıza gelen müşteri sayısı arttı. Zhangmu, Çin ve Nepal'in bitişiğinde yer alıyor. Buradan evime bir günlük yolculukla gidebilirim. Burada işlerim iyi gidiyor. Yıllık gelirim 150 bin yuana ulaştı."

   Namgyal, müşterilerinin esas olarak Tibet'in merkezi Lasa ve Rikaze kentinden geldiklerini belirterek, sattığı pirinç, tozşekeri ve çikolata gibi gıda maddelerinin çok rağbet gördüğünü ifade etti. Sıkça Tibetlilerle temasta bulunduğundan, Tibetçe'yi rahat konuşabildiğini ve şu anda Çince öğrenmeye çalıştığını söyleyen Namgyal, Çin'in iç kesiminden giderek daha çok kişinin Zhangmu'ya ya turist olarak ya da ticaret yapmak için geldiklerini kaydetti.

    Muhabirimiz, Namgyal'la vedalaştıktan sonra sekiz saat yol kat edip Çin-Nepal sınırındaki Dostluk Köprüsü'ne ulaştı. Burası, Zhangmu kasabasından daha kalabalık. Köprünün iki ucu, dükkanlarla dolu. Dostluk Köprüsü'nün yakınında Nepal malları satan Tibetli kız Zhaxiyuzheng, muhabirimizi dükkanına davet etti. 10 yıl önce açılan bu dükkanda Nepal yapımı bakırdan yapılan Buda heykelleri, tütsü, gümüş aksesuarlar ve diğer sanat eserleri satılıyor. Tibetli kız, standart Çince ile muhabirimize ticareti hakkında bilgiler vermeye başladı.

    "Dükkandaki malların çoğunluğu Nepal'dan ithal edildi. Mallar, Nepal'da kiralanan araçla dört saatlik yolculuktan sonra buraya gelir. Dükkanıma gelen müşterilerin çoğunluğu, Lasa ve ülkenin iç kesiminden geliyor. Son yıllarda yaşamımızda büyük değişiklikler meydana geldi. Başlangıçta yıllık gelirimiz 30-40 bin yuan civarındaydı, şimdi ise yılda 200 bin yuan kazanabiliyoruz."

   Küçük dükkanlarda günlük ihtiyaç mallarının alışverişi, Çin-Nepal sınır ticaretini genişlettiği gibi, iki ülkenin halklarına da yarar getiriyor.