Çin'in Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'ndeki Tarım Havzası'nda yer alan 337 bin 600 kilometrekare genişliğindeki Taklamakan Çölü, Sahra Çölü'nden sonra dünyanın ikinci büyük çölüdür.

    Çin Bilimler Akademisi Jeoloji ve Jeofizik Enstitüsü araştırmacılarından Sun Jimin'in kısa süre önce Kunlun Dağları'nın eteğinde bulduğu eski bir toprak tabakası, "Ölü Deniz" olarak adlandırılan Taklamakan Çölü'nün oluşum döneminin tespit edilmesi için doğrudan kanıt sağladı.

    Kunlun Dağları'nın eteğinde, Taklamakan Çölü'nün güneybatı kenarına yakın bir bölgede bulunan bu toprak tabakasında, rüzgar tarafından getirilen kum bulundu. Taklamakan Çölü'nün kuzeyde Tianshan Dağları, doğuda Pamir Yaylası, güneyde de Kunlun Dağları'yla çevrili olmasından ve bölgedeki hakim rüzgarların kuzeydoğudan esmesinden dolayı Kunlun Dağları'nın eteğinde bulunan toprak tabakasındaki kumların Taklamakan'dan geldiği sonucu çıkarıldı.

    Bu toprak tabakasında gerçekleştirilen incelemeler sonucunda, içinde bulunan kumların en eskisinin bundan 5 milyon 300 bin yıl öncesine ait olduğu tespit edildi. Bundan yola çıkan bilim adamları, Taklamakan Çölü'nün "yaşının" 5 milyon 300 bin yıl olduğu sonucuna vardılar.

    Orta Asya bölgesinin dünyanın en büyük kurak bölgesi olduğuna işaret eden Çin Bilimler Akademisi Jeoloji ve Jeofizik Enstitüsü araştırmacılarından Su Jimin, Taklamakan Çölü'nün oluşum tarihinin tespit edilmesinin Orta Asya bölgesindeki kuraklığın tarihi ile ilgili bilimsel çalışmalara önemli ipucu sağlayacağını vurguladı.

    Bunun yanı sıra, Taklamakan'ın oluşumunun durmadan yükselen Qinghai-Tibet Yaylası'yla doğrudan bağlantılı olduğu için, Taklamakan Çölü'nün oluşumuyla ilgili çalışmaların Çin'in kuzeybatı kesimindeki kuraklığın nedeninin tespit edilmesi için kritik önem taşıdığı da savunuldu.

    Bu arada, yine Xinjiang'daki Tarım Havzası'nda bulunan Kumtag Çölü'ne yönelik bilimsel keşif çalışmaları, kısa süre önce başlatıldı. Proje, Çin Bilim ve Teknoloji Bakanlığı ile Çin Ormancılık Enstitüsü tarafından ortaklaşa gerçekleştiriliyor.

    Tarım Havzası'ndaki Lop Nor bölgesinin güney sınırında bulunan Kumtag Çölü, yaklaşık 20 bin kilometrekare genişliği ile Çin'in sekiz büyük çölü arasında yer alıyor. İklim koşullarının çetin ve teknik imkanların da sınırlı olması nedeniyle Kumtag Çölü, Çin'deki çöller arasında bilimsel araştırma yapılmamış tek çöl durumunda.

    Yeni başlatılan bilimsel keşif çalışmaları kapsamında bölgedeki jeolojik yapı, iklim, su sistemi, toprak, bitki örtüsü ve hayvanlar hakkında araştırma yapılarak temel veriler toplanacak.

    Projenin uygulanması, çölün yöredeki üretime verdiği zararların tespit edilmesi, yayılmasını önleyecek yöntemlerin araştırılması, çöllük alanlarda yaşayabilen bitkilerin bulunması ve aynı zamanda iklim ile bölgesel jeolojik hareketlerin su sistemi üzerindeki etkilerinin araştırılması için büyük önem taşıyor.