Sevgili dinleyiciler, "CRI Türkçe Servisi'nin 50 Yılı" bilgi yarışması kapsamında hazırladığımız programa geçiyoruz. Bugün sizlere, CRI Türkçe Servisi'nin 50 yıllık geçmişinden söz edeceğiz. Ancak programa başlamadan önce hemen iki sorumuzu soralım. İlk sorumuz, Çin Uluslararası Radyosu Türkçe yayınları hangi tarihte başladı? İkinci sorumuz, Türkçe yayınlarının ilk bayan spikeri kimdir? Soruların yanıtlarını programımızda kolayca bulabilirsiniz. Yanıtlarınızı gönderin, yarışmayı kazanın.

    Çin Uluslararası Radyosu Türkçe Servisi, yayın hayatına 21 Ekim 1957'de başladı. Başta Türkiye Cumhuriyeti olmak üzere tüm dünyada Türkçe konuşan insanlara hitap eden bu yayın, başlangıç döneminde günde iki kez yarımşar saat yapılıyordu. Yayınımızın yapısı da oldukça basitti. Haberler, Uygurların toplu halde yaşadığı Xinjiang bölgesine özgü müzik ve şarkılar ile klasik Türk müziğinden oluşan yayınlarımıza, zamanla haber-yorum ve Çin'i tanıtan programlar da eklendi.

    İlk yıllar, Türkçe Servisi için zorlu bir dönemdi. Çünkü Çin'de Türkçe bilen pek bulunmaması nedeniyle yayınlar, tamamen yabancılar tarafından gerçekleştiriliyordu. Bu durum, Çin Halk Cumhuriyeti yönetiminin dikkatini çekti. Dönemin Çin Başbakanı Zhou Enlai, o zamanki adıyla Pekin Radyosu olan Çin Uluslararası Radyosu Türkçe Servisi'nde, en kısa sürede yerli spiker ve yayıncı kadrosu oluşturulması için bizzat talimat verdi. Bu talimat üzerine Türkçe bilen Çinli kadro oluşturma çalışmalarına hız verildi. O zamanlarda bir Uygur öğrenci olan Rukiye Hacı, Türkçe spikerlik eğitimi alan ilk Çinli oldu. Türk alfabesini bile bilmeyen Rukiye Hacı, Türkçe servisindeki yabancı çalışanlardan Türkçe'yi kelime kelime, cümle cümle öğrenmeye başladı. Bu yoğun çabaların ardından Rukiye Hacı, kısa bir süre içinde Pekin Radyosu'nun ilk yerli bayan Türkçe spikeri oldu. Bunu izleyen yıllarda Türkçe eğitimini tamamlayıp Pekin Radyosu'na giren Çinli sayısı giderek arttı ve çeviri, redaktörlük ve sunuculuk dahil dış yayıncılığın bütün görevlerini yerine getirebilen bir yerli kadro oluşturuldu.

    Çin Halk Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti arasında 1971'de diplomatik ilişkilerin kurulması ve özellikle Çin'de 1978'de reform ve dışa açılma uygulamalarının başlatılmasıyla birlikte, Çin ve Türk halkları arasındaki karşılıklı anlayışı artırma ve dostluğu geliştirme görevleriyle donatılan Pekin Radyosu Türkçe Servisi, hızlı bir gelişme dönemine girdi. Türkçe Servisi'nin yayıncı kadrosu, giderek genişleyerek 15 kişiyi buldu; yayınların hem şekli, hem de içeriğinde önemli değişimler yaşandı. Türkçe Servisi'nin yayınlarında, Çin'in her yönünü kapsayan programlar ve önemli olaylarla ilgili özel yayınlar düzenli olarak yer almaya başladı.

    Çin ve Türkiye arasında 1980'li yıllarda hız kazanan siyasi, ekonomik, ticari ve kültürel değişimlerle birlikte, iki ülke arasında devlet liderleri başta olmak üzere, yoğun karşılıklı ziyaretler gerçekleştirildi. Bu dönemde özellikle Pekin Radyosu Türkçe Servisi muhabir ve yapımcılarının hazırladıkları çok sayıdaki röportaj ve benzeri programlar, Türk izleyiciler arasında büyük ilgi gördü; dinleyicilerden gelen mektup sayısında da hızlı bir artış görüldü. Nitekim başlangıçta dinleyicilerden yılda yalnızca birkaç mektup alan Türkçe Servisi, 1970'li yılların sonunda yılda 117, 1987'de 801, 1988'de ise 1609 mektup aldı. Pekin Radyosu Türkçe Servisi'nin yayınlarını düzenli olarak izleyen bir dinleyici kitlesi oluştu.