Çin'in en yüksek ulusal yetki organı olan Çin Ulusal Halk Meclisi'nin yıllık toplantısı yarın (5 Mart) başlayacak. Bu, Çin'in siyasi yaşamında önemli bir olay. Halk meclisi sistemi, Çin'in temel siyasi sistemi olduğu gibi Çin'in iktidar organı tarzıdır.
Çin'de devletin tüm yetkileri halka aittir. Halkın devlet yetkilerini yürüten organ, Çin Ulusal Halk Meclisi ve yerel halk meclisleridir. Gerek ulusal, gerekse çeşitli yerel halk meclis temsilcileri, demokratik yolla seçilir. Çin'in halk meclisi sistemi, ülke, eyalet, ilçe ve nahiyeyi kapsayan dört düzeyde bulunuyor. Çin'in çeşitli kademelerdeki idare, yargı ve savcılık organları, çeşitli kademelerdeki halk meclis toplantılarında seçilir ve halkın denetimi görevini yerine getirir. Devletin yasama, politika saptama, uygulama ve denetleme gibi çalışmalarına halkın arzusu yansıtılır ve halkın çıkarlarının korunması sağlanır.
Çin'de çeşitli kademelerdeki halk meclis temsilcilerinin sayısı 2 milyon 900 bine yaklaştı. Ulusal Halk Meclisi temsilcilerinin sayısı ise 3000'i buldu. Başka bir deyişle, nüfusu 1 milyar 300 milyon olan Çin'de her 430 bin kişiden bir ulusal halk meclisi temsilcisi çıktı. Her dönem ulusal halk meclis temsilcisinin görevi süresi 5 yıldır .
Geniş topraklara sahip olan Çin'de 56 milliyet yaşıyor. Nüfusu kalabalık olan bu ülkede, ulusal halk meclis temsilcileri arasında, tüm bölgeler ile farklı milliyetler ve çevrelerden gelenler bulunuyor. Çin'in ulusal halk meclisi temsilcilerin ezici çoğunluğunun kendi meslekleri var. Bu temsilciler, farklı alanlarda çalışmalarından dolayı geniş temsil özelliğine sahipler. Halk meclisi sisteminin, tüm Çin halkını, devletin efendisi sıfatıyla ülkenin inşasına katılmaya seferber ettiğini söyleyebiliriz.
Çin Ulusal Halk Meclisi temsilcilerinin başlıca işlevleri arasında, anayasaya değişiklik getirerek, anayasanın uygulanmasını denetlemek, önemli yasaları hazırlamak ve değişiklikler yapmak, hükümetin, Yüksek Halk Mahkemesi ve Yüksek Halk Savcılığı'nın çalışmalarını denetlemek, devletin genel durumunu ilgilendiren önemli sorunlar hakkında karar vermek ve devlet liderlerini seçmek bulunuyor. Bu nedenle temsilciler, yıllık toplantılarda hükümetin çalışma raporu da dahil birçok çalışma raporunu dinledikten sonra ilgili kararları verirler. Temsilciler, inceleme, önerge ileri sürme, seçme, oy verme gibi yetkileri kullanmak yoluyla devletin yetkilerinin uygulanmasına katılırlar.
Çin Ulusal Halk Meclisi'nin 1. Toplantısı'nın düzenlendiği 1954 yılından bu yana ulusal halk meclisi ve daimi komitesi, toplam 400'den fazla yasayı inceleyerek onayladı. Bugün Çin'e özgü hukuk sisteminin ilk şekli oluşturuldu.
5-14 Mart günleri arasında Beijing'de yapılacak 10. Çin Ulusal Halk Meclisi'nin 14. Toplantısı'nda temsilciler, Çin Başbakanı Wen Jiabao'nun okuyacağı hükümetin çalışma raporunu dinleyecek. Temsilciler ayrıca, "Ulusal Ekonomik ve Toplumsal Gelişmeyle İlgili 11. Beş Yıllık Planı"nı inceleyerek, Çin'in önümüzdeki 5 yıla ilişkin ekonomik ve toplumsal gelişmesinin ana çizgisini saptayacaklar.
|