中国国际广播电台
Çin’de 20 etnik grubun nüfusu
100 binin altındadır. Bunlar
Bulang, Tacik, Achang, Pumi,
Ewenke, Nu, Jing, Jinuo,
De’ang, Bao’an, Rus, Yugu,
Özbek, Menba, Elunchun,
Dulong, Tatar, Heze, Gaoshan
ve Luoba etnik gruplarıdır.
Luoba milliyeti
Luoba milliyeti yalnızca 3
bin kişilik nüfusa sahip ve
Çin’de en az nüfusa sahip
azınlık milliyet. Luoba
milliyeti esas olarak Tibet Özerk
Bölgesi’nin güneydoğusunda
yaşıyor. Motuo ilçesinin
kuzeyinde bulunan Luobalılar
Tibetçe, diğer Luobalılar
da Luobaca kullanıyorlar.
Luobaca, Han-Tibet dil grubuna
ait ve farklı bölgelerde yaşayan
Luobalıların lehçesi arasında
farklar bulunuyor. “Luoba”
kelimesi Tibetçeden geliyor
ve “güneyli” anlamını
taşıyor. Luobalıların
kendi yazıları yok. Çin
Halk Cumhuriyeti’nin kurulduğu
1949 yılından sonra Luobalılar
devlet ve diğer milliyetlerin
yardımlarıyla modern üretime
başlarken ekonomisi ve kültürü
de hızla gelişiyor. Luobalılar
bütün canlıların bir ruhu
olduğunu savunan bir din
anlayışına sahiptir.
Dulong etnik grubu
Çin’in Yunnan eyaletinin
Gongshan Dulong ve Nu
Milliyetleri Özerk İlçesi’nde
yer alan Dulong nehir havzasında
yaşayan Dulong etnik grubunun
nüfusu 7400 civarındadır.
Çince-Tibetçe dil grubunda
yer alan Dulong dilini konuşan
Dulong etnik grubunun
kendilerine özgü yazısı
yoktur. Dulong etnik grubuna
mensup insanlar doğaya tapıyor.
Tarihte “Qiao” olarak
adlandırılan Dulong etnik
grubuna, Ming ve Qing
hanedanları döneminde
“Qiu” ya da “Qu”
isimleri verildi. Çin Halk
Cumhuriyeti’nin kurulmasından
sonra Dulongların iradesi ile
“Dulong” adı kabul
edildi. Dulong etnik grubu
eskiden ilkel aletlerle hem
tarlada tarımla uğraşır,
hem de balık ve hayvan avlardı.
Çin Halk Cumhuriyeti’nin
kurulduğu 1949 yılından
sonra, Dulong etnik grubu bu
geri kalmış durumdan
kurtuldu. Dulong etnik grubuna
mensup kişiler çalışkanlıkları,
misafirperverlikleri, yardımseverlikleri
ve sözlerine sadık olmalarıyla
tanınırlar. Zor durumda
kalan birinin yardıma herkes
koşar, avlanan hayvanlar da
ava gidenler arasında paylaşılır.
Jinuo etnik grubu
20 bin kişilik nüfusa sahip
olan Jinuo etnik grubu esas
olarak Çin’in güneybatı
kesiminde yer alan Yunnan
eyaletinin Xishuangbanna ilçedeki
bir dağın eteğinde yaşıyor.
Çince-Tibetçe dil grubunda
yer alan Jinuo dilini kullanan
Jinuoların yazısı yoktur.
Jinuo etnik grubu doğaya ve
atalarına tapar. Kendilerini
Jinuo olarak adlandıran bu
etnik grubun nereden geldiğine
ilişkin yazılı belge
bulunmuyor. Çin tarihindeki
askeri dehalardan biri olarak
bilinen Zhuge Liang’a da
tapan Jinuo etnik grubunun
Zhuge Liang’in birlikleriyle
kuzeydeki Pu’er, Mojiang ve
hatta daha kuzeydeki bölgelerden
geldikleri söyleniyor. Jinuo
etnik grubu Çin Halk
Cumhuriyeti’nin kurulmasından
sonra ilkel toplumdan doğrudan
sosyalizme geçti. Günümüzde
Jinuo etnik grubuna mensup
kadro, doktor, işadamı ve
tarım uzmanlarının sayısı
sürekli çoğalıyor.
Elunchun etnik grubu
Nüfusu 8000 civarında olan
Elunchun etnik grubu İç Moğolistan
Özerk Bölgesi ile
Heilongjiang eyaletinin birleştiği
Xinganling dağlık bölgesinde
yaşıyor. Altay dil grubuna
ait olan Elunchuance’yi konuşan
Elunchunlar yazı olarak da Çince’yi
kullanırlar. “Elunchuan”,
“dağlık bölgedeki
insanlar” demektir.
Elunchunlar avcılıkla ve balıkçılıkla
geçiniyorlar. Hemen hemen her
Elunchun erkeği iyi bir
binici ve atıcıdır.
1940’lı yıllarda ilkel yaşam
sürdüren Elunchun etnik
grubunda ortak tüketim ve eşit
paylaşım alışkanlıkları
devam ediyordu. Ava gidemeyen
yaşlılar, zayıf olanlar,
hastalar ve özürlüler
normal insanlarla aynı
muameleyi görürlerdi.
Elunchunlar, Çin Halk
Cumhuriyeti’nin kurulmasından
sonra doğrudan sosyalizme geçtiler.
Yerleşik yaşama başlayan ve
avcılıktan vazgeçen
Elunchuanlar, ormanların ve
yabani hayvanların koruyucusu
haline geldiler. Elunchuanlar,
Şaman dinine inanır, doğaya
ve atalarına taparlar.
Tatar milliyeti
5 bin kişilik nüfusa sahip
olan Tatar milliyeti dağınık
olarak Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi’nde
ve yoğun olarak da Yining ve
Taicheng’de yaşıyor.
Tatarların kullandıkları
Tatarca Altay dil grubuna ait.
Tatarca’nın dışında
Tatarlar, Kazakça ve Uygurca
da konuşuyorlar. Tatarlar
Arap alfabesine dayalı yazılara
sahip. Kazak ve Uygurlarla
birlikte yaşamalarından
dolayı Kazak ve Uygur yazılarını
da kullanıyorlar.Tatarlar İslamiyete
inanıyor. 13. yüzyılda Moğollar
Batı seferlerine çıkarken
Batılılar Moğolları da
Tatar olarak adlandırıyordu.
19. yüzyılın başlarında
Tatarlar Rusya’dan Çin’in
Xinjiang bölgesine göç
ettiler ve İkinci Dünya Savaşı’ndan
sonra Rusya’dan birçok
Tatar daha geldi ve
Çin’deki Tatar milliyetini
oluşturdular.Köylerde yaşayan
Tatarlar esas olarak hayvancılıkla
uğraşıyor. Tatar aydınları
ve özellikle eğitim çalışmalarında
bulunan Tatarlar şehir ve
kasabalarda oturuyor ve bu kişiler
Xinjiang Uygur Özerk
Bölgesi’nin eğitim davasına
büyük katkılarda bulundu ve
bulunmayı sürdürüyorlar.
|