Liu Dehai
中国国际广播电台

     Mehşur pipacılardan biri olan Liu Dehai, Çin’in 1950’li yıllarda ün kazanmış olan seçkin sanatçılarından biri olarak biliniyor (Pipa: Çin’e özgü dört telli yada beş telli bir türlü çalgı). “Büyük pipa uzmanı ve ülkenin hazinesi” diye nitelenen Liu, hem yurtiçinde, hem yurtdışında büyük bir otoriteye sahiptir. 

  Liu, 1937 yılında Shanghai’da doğdu, ataları ise Hebei eyaletinin ChangXian ilçesinde yaşamış. Liu, daha ortaokuldayken halk müziğine büyük ilgi göstermaye başladı ve bu alandaki muhteşem yenenekleri de ortaya çıktı. 1950 yılında 13 yaşındaki Liu, erhu ve flüt gibi çalgıları çalmayı öğrenmeye başladı ve Shanghai Radyosu’nun amatör müzik grubuna katıldı. 1954 yılında ünlü pipacı, Pudong sanatçı tarzının temsilcisi olan Lin Shicheng’nin öğrencisi oldu. Liu, 1957 yılında Merkez Müzik Enstitüsü’nü kazanarak, yüksek pipa eğitmi görmeye başladı. 

  Liu Dehai, müziğinde saf sesler, yüksek teknik stil, üstün teknik ve kendisine has olan ince bir tarzla sakin müziğinin tadını ve hareketli müziğin canlılığını sergileyerek, insanları büyük sanatçılığıyla etkiliyor. Pudong sanatçı tarzı bazında diğer sanatçı tarzlarından da bazı unsurlar öğreniyordu. Chongming sanatçı tarzının temsilcisi olan Cao Anhe, Shanghai Wang sanatçı tarzının temsilcisi olan Bay Sun Yude ve Zhuying sanatçı tarzının temsilcisi olan Bay Yang Dajun gibi ünlü sanatçılardan ders alarak farklı tarzların avantajlarını kendi sanatçılığına ekledi ve teknik stilinde büyük bir gelişme sağlandı. Bu sürede kendisinin geleneksel müzik hakkındaki bilgileri de çok zenginleşti. 

  Liu, geleneksel teknik stilin üzerine farklı konulardaki müziğin somut durumuna göre gerek çalma tekniğinde, gerekse mısranın sıralanmasında gelişme getirdi. Örneğin çalma tekniğinde belli başlı bir gelişme de sol orta parmağını boşuna durmaktan kurtararak, çalmaya getirmek oldu. Böylece parmakların değişmesini azaltırken müziğin akıcı sürmesi sağlandı ve müzik hızlandı. Başka bir örnek de geleneksel bir çalma tekniği olan “Yaozhı”yi geliştirerek, sağ elin orta parmağının dışında diğer dört parmağı da tek tek kullanılabilir hale getirmekti. Bununla birlikte müziğin gerek ses etkisinde, gerekse ses kalitesinde belli bir zenginleşme sağlandı. 

  Liu Dehai’nin müziğinin konusu çok kapsamlıdır. Antik müzik olarak “Uçan Kama Evi”, “İlkbaharın Güneşi ve Karları”, modern müzik ise “Langya Dağındaki Beş Kahraman”, “Mang’lıların Dansı”, “Parti Anaya Bir Şarkı Sunayım” akla ilk gelenlerdir. “Langya Dağındaki Beş Kahraman”, “Yayladaki Kız Kardeşler” ve “Kurtulmaz Sarılma”yı dinlediğimizde sanki bu tarihi hikayeler gözümüzde yeniden canlanır ve herkes bu büyük sanatçılığa hayran kalır. 

  Liu, müziği daha geniş bir halk kitlesine sunmak için “Liuyang Nehri”, “Uzaklardan Gelenler Lütfen Burada Kalın”, “Militan Marşı” ve “Malan Çiçeği Açtı” gibi şarkılarını pipa solosuna uyarladı ve böylece hem sanatçılar, hem de sıradan insanlar bu müziklerin güzelliğini paylaşabildi. Ayrıca Liu, “Kral Kaskını Attı”, “Chen-Sui”, “Xunyang’daki Ay ve O Gece” gibi geleneksel pipa çalgısıyla çalınan antik eserleri yeniden ele alarak, modern tarza çevirdi. 

  Bunların dışında Liu, “Kuğu”, “Yaşlı Çocuk” gibi kendi eserlerinden “Hayat” isimli bir dizi kurdu, ve aynı şekilde “Bahçeler ve Tarlalar” dizininde “Memlekete Sayahat”, “Yi-Zhi Felsefesi”ler, “Din” dizininde ise “Damla Guan-Yin”, “Mutlu Lo-Han” gibi eserleri yer aldı. Felsefi düşüncesiyle dolu bu pipa eserleri, gerek çalma tekniğinin gelişmesi, gerekse yeni müzik tarzının oluşması bakımından son derece değerlidir. 

  Liu Dehai, 1978-1981 yılları arasında sırasıyla Amerikan Boston Senfoni Orkestrası, Batı Berlin Senfoni Orkestrası ve ünln koro şefi Seiji Ozawa ile işbirliği yaparak ünlü eseri olan “Yayladaki Kız Kardeşler”i Pekin, ABD ve Frankfurt gibi yerlerdeki izleyicilere sundu ve son derece başarılı oldu. Bu gösterilerle Çin müziğinin Batı müziğiyle muhteşem bir birleşmesi gerçekleşti.

  Liu Dehai, profesyönel çalışması, uzun süreli pratiği ve zengin tecrübesiyle müziğin derinliğinde bulunan felsefeyi diğerlerinden daha iyi anlıyor. Liu, halen Çin Müzik Enstitüsü’nde profesörlük, Çin Müzisyenler Derneği daimi yönetim kurulu üyeliği ve perfomans sanatı komitesi başkan yardımcılığı, Çin Edebiyatçılar ve Sanatçılar Birliği üyeliği gibi görevleri de sürdürüyor. 30’dan fazla ülke ve bölgeye gidip gösteri yaptı ve konferans verdi. Özellikle pipa ile senfoni orkestrasının birleşmesi hakkında önemli deneyimleri var ve pipa’nın uluslararası kültüre katılması için büyük katkıda bulundu. 

  [Müzik eserini dinleyin]Uçan Kama Evi