Qin Shihuang Mezarlığı ve Yeraltı Heykel Ordusu (Terracotta Army)
中国国际广播电台

      Çin’in batısındaki Xi’an kentinde bulunan Qin Shihuang Mezarlığı, dünyanın en büyük çaplı, ilgi çekici ve zengin içeriğe sahip imparator mezarlıklarından biridir. Mezarlıkta Qin Shihuang’e eşlik eden heykel ordusu çukuru, Mısır piramitleriyle kıyaslanarak, “Dünyanın 8. Harikası” olarak adlandırılıyor. Qin Shihuang (M.Ö 259-M.Ö 210), Çin feodal toplumunun ilk imparatoruydu. Çin tarihindeki çok tartışmalı kişiliklerden biri olan Qin Shihuang, Çin’i birleştirdikten sonra, ortak para, yazı, uzunluk, hacim ve ağırlık birimlerini uygulama gibi, toplumsal ekonomiyi ve kültürel gelişmeyi hızlandıran bir dizi önlem aldı. Qin Shihuang aynı zamanda, kuzeydeki azınlıkların saldırılarından korunmak için, özel olarak Çin Seddi’ni inşa ettirdi. Bu önlemler Qin Shihuang’ın, Çin tarihinde tanınmış bir siyasetçi olmasını sağladı. Diğer yandan da Qin Shuhiang, çok zalim bir insandı ve savurgan bir yaşam sürdürdü. Qin Shihuang, insanların düşüncelerini sınırlamak için, “kitapları yakma, bilginleri canlı olarak gömme” girişiminde bulundu. Qin Shihuang, Qin hanedanı yönetimini korumak için, kendisinin yönetim düşüncesine “aykırı” olan kitapları yaktırdı hatta kendisiyle farklı görüşlere sahip olan bilginleri canlı olarak gömdürdü.

Ayrıca, Qin Shihuang, kendi döneminde, emek gücünü aşırı kullanarak ve aşırı para harcayarak, kendi mezarını ve çok lüks bir saray olan A’fanggong Sarayı’nı inşa ettirdi. Qin Shihuang, Çin’in birleştirdikten hemen sonra, kendi mezarının inşasını başlattı. Qin Shihuang, mezarı inşa ettirmek için 700 bin kişi kullandı. Mezar, 40 yıl boyunca, yani imparator ölünceye kadar bile tamamlanmamıştır.

Qin Shihuang Mezarı, Çin’in Sha’anxi eyaletinin Xi’an kenti civarındaki Lishan bölgesinde bulunuyor. 56 kilometrekareyi kapsayan mezarın temeli, dörtgen şeklinde. Temeli güneyden kuzeye 350, doğudan batıya 345, yüksekliği ise 76 metreye ulaşır. Mezar, genel olarak bakıldığında piramit şeklinde görünür. Çinli arkeologların yaptığı kazılara göre, Qin Shihuang’ın mezarı etrafında 500’den fazla mezar daha var. Bu mezarlar arasında, Qin Shihuang’ın bakırdan yapılan at arabasına binmesini gösteren çukur, sarayda atların korunduğu ahırları anlatan çukur ve Qin hanedanı döneminde milyonlarca asker bulunduğunu simgeleyen heykel ordusu çukurları bulunuyor.

Yeraltı Heykel Ordusu, dünyanın 8. harikası olarak kabul ediliyor. Bu harika yapıt, rastlantıyla bulundu. 1974 yılında yerel köylüler kuyu kazarlarken, birçok kırk çömlek parçasını buldular. Köylüler, önce bunları hiç dikkate almadı. Ancak bir arkeolog, kırık çömlek parçalarını görünce, bunun büyük bir buluş olduğunu hemen anladı ve durumu, ilçe tarihi eserler müdürlüğüne bildirdi. Böylece dünyayı sarsan Yeraltı Heykel Ordusu bulundu. Şu ana kadar 500 asker heykeli, tahtadan yapılmış savaş 18 arabası, 100’den fazla at heykeli çıkarıldı.

Bu heykel askerlerin ortalama boyu, 1 metre 80 santimetre civarında. Gerçek bir kişiymiş gibi görünen bu heykel askerlerin her birinin yüz ifadesi farklıdır. Tüm bunlar, Qin hanedanı döneminde heykel sanatının eriştiği üst düzeyi yansıtır.

Yeraltı Heykel Ordusu, tüm dünyaca beğeniliyor. Yabancı turistler çok uzaklardan Çin’e gelerek, Yeraltı Heykel Ordusu’nu ziyaret ediyor. Bazı ülkelerin liderleri de Çin ziyaretleri sırasında, Yeraltı Heykel Ordusu’nu ziyaret talebinde bulunuyor. Eski ABD Başkanı Ronald Reagan, Yeraltı Heykel Ordusu’nu, “insanlığın büyük mucizesi” olarak değerlendirmişti.

Tarihi eserler koruma teknolojisinin şartları ve Çin hükümetinin Qin Shihuang Mezarı’nı daha iyi koruma isteğinden dolayı, imparatorun ana mezarını kazma planı şimdilik yok. Son yıllarda, Qin Shihuang Mezarı’nın civarındaki mezarlarda 50 binden fazla önemli tarihi eser bulundu. Bunlar arasında nadir görülen ve çok değerli bakır at arabaları, çok dikkat çekicidir.

Bakır at arabası, 1980 yılında Çinli arkeologlar tarafından bulundu. Bu tür at arabası, esas olarak bakırdan yapılmıştır. Arabada altın ve gümüşten yapılan süs eşyaları vardır. İncelikle tasarlanan bu bakır at arabası, gerçek at arabasından biraz küçüktür. Titizlikle taklit edilen bu at arabasını gördüğünüzde, Qin Shihuang’ın arabada oturuş şekli bile gözünüzün önüne gelir.

Etrafındaki mezarların içeriklerine ve Çin tarihi kitaplarındaki kayıtlara göre, Qin Shihuang Mezarı, zamanın Qin hanedanının durumunu gösterir. Qin Shihuang öldükten sonra da yönetim sürdürmek isterdi. Ancak, Qin Shihuang’ın ölümünden yalnızca üç yıl sonra, Qin hanedanı, köylü ayaklanmasıyla yıkıldı. Çin imparator mezarları arasında en büyük çaplı olan, çok değerli eserlerin gömülü bulunduğu Qin Shihuang Mezarı, 2 binden fazla yıldır tüm Çin tarihine tanık oldu. Qin Shihuang Mezarı’nın büyük tarihi değer taşımasından dolayı, Qin Shihuang Mezarı ve Yeraltı Heykel Ordusu, 1987 yılında UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirasları Listesi’ne alındı.