Shanxi’deki eski Pingyao kenti
中国国际广播电台

       Çin'in kuzeyindeki Shanxi eyaletindeki eski Pingyao kenti, 1997 yılında UNESCO tarafından "Dünya Mirasları Listesi"ne alındı. Dünya Mirasları Komitesi eski Pingyao kenti konusunda şu değerlendirmeyi yaptı: "Eski Pingyao kenti, Çin'de en iyi korunan eski bir ilçe-kentidir. Bu kent, insanlara Çin'in eski çağlardaki kültürünü, toplumunu, ekonomisini ve dinsel gelişimini gösteriyor.” 

  

M.Ö 9. yüzyılda inşa edilen eski Pingyao kenti, kare şeklindedir. Kentin yüzölçümü yalnızca 2.25 kilometrekaredir. Bugün eski Pingyao kentinde hâlâ görülebilen yapıların çoğunluğu, yaklaşık 600 yıl önce yapıldı. Kent duvarları ile kentteki caddeler, konutlar, dükkânlar ve tapınak gibi yapılar iyi korunmuştur. Çin'in Han milliyetinin binlerce yılda oluşturduğu geleneksel kültürü yansıtan eski Pingyao kenti, "Çin'in Ming ve Qing hanedanları döneminde (1368-1911) mimarlık sanatı müzesi" olarak adlandırılır.

Eski Pingyao kentinin duvarları, ilk olarak 2800 yıl önce topraktan yapıldı. 1370 yılında, toprak duvarlar, tuğla ve taş olarak değiştirildi ve sürekli sağlamlaştırıldı. Bugün bu duvarlar, o zamanki yapı ve çehresini korumaktadır.

Eski Pingyao kent duvarlarının uzunluğu, 6 bin metreden fazladır, yükseklikleri de 12 metreye ulaşmaktadır. Kaplumbağa şeklinde görülen duvarların, kuzeyde ve güneyde birer kapısı, doğuda ve batıda ikişer kapısı vardır. Kentin güney kapısı, kaplumbağanın başını, kapının önündeki iki kuyu, kaplumbağanın iki gözünü andırır. Kaplumbağanın kuyruğunu andıran kuzey kapısı, kentteki en çukur yerdir. Kentteki tüm sular burada toplanarak kent dışına boşaltılır. Kaplumbağa, Çin'in geleneksel kültüründe uzun ömürlülüğü simgeler. Eski Pingyao kent duvarlarının şekli, o zamanların insanlarının, Pingyao kentinin kaplumbağa gücüyle, sonsuza kadar sapsağlam kalması yönündeki beklentilerini gösteriyor. Eski Pingyao kentinin merkezinden geçen ve güneyden kuzeye uzanan büyük cadde, kentin eksenidir. Bu caddenin iki yanında birçok sokak bulunuyor. Kentte düzenli olarak inşa edilen tüm yapıların kendilerine özgü işlevleri var.


  

Eski Pingyao kentindeki konutların hepsi "Siheyuan", yani bir avlunun dört tarafına sıralanan evlerden oluşan konut tarzındadır. Siheyuan duvarlarının yüksekliği 7-8 metreye ulaşır. Bu kentteki Siheyuan'ın en büyük özelliği, ana odasının, Çin'in kuzeybatısındaki geleneksel mağara şeklini korumasıdır. Evler üzerindeki tahta ve tuğladan oymalar ile pencere üzerine yapıştırılan kağıt kesmeler, yoğun kırsal bölge havasının hüküm sürdüğünü gösterir. Pingyao kentinde bulunan 4 bini aşkın konutun çoğunluğu, Ming ve Qing hanedanları döneminde inşa edildi. Bunlardan 400’ü bugüne kadar iyi korunarak, Han milliyetinin yaşadığı bölgedeki en iyi korunan eski konutlar topluluğu Kabul edilir.

Ayrıca, eski Pingyao kentinde iyi korunan 6 büyük tapınak topluluğu ve caddelerin kenarındaki dükkanlar, sarı ve yeşil renkteki kiremitleriyle, Ming ve Qing Hanedanı dönemlerindeki Pingyao kentinin refah içindeki durumunu gösterir.

Pingyao kentinde, birçok tarihi ve kültürel eser bulunur. Örneğin, Pingyao kentinin kuzeydoğusundaki, bin yıldan fazla geçmişe sahip olan Zhenguo Tapınağı'ndaki "On Bin Buda Sarayı", Çin'deki eski ahşap yapılar arasında üçüncü sırada yer alıyor. Saraydaki M.S 10. yüzyılda yapılan renkli boyalı heykeller, Çin'in ilk dönemdeki renkli boyalı heykellerin örnekleridir. M.S 6. yüzyılda inşa edilen Shuanglin Tapınağı'nda, 13. ve 17. yüzyıllara ait 2 binden fazla renkli boyalı toprak heykel korunmuştur. Shuanglin Tapınağı da "Çin'in eski çağlardaki renkli boyalı heykellerinin hazinesi" olarak adlandırılır. Eski Pingyao kentinde binden fazla taş tablet de bulunur.

Eski Pingya kenti, Çin'in yakın çağ tarihinde finans alanında önemli bir yer tutar. 1824 yılında Pingyao kentinde Çin'deki ilk banka olan "Rishengchang Bankası" kuruldu. "Rishengchang" bankasının kurulmasıyla, nakit yerine çekle ödeme sistemi oluşturuldu. "Rishengchang" bankasının iş alanı, yalnızca tüm Çin'e değil, Japonya, Singapur ve Rusya gibi ülkelere de genişletildi. "Rishengchang" bankası, "Dünyanın Birinci Bankası" olarak adlandırılır. "Rishengchang" bankasının liderliğinde, Pingyao kentindeki bankacılık sektörü hızla gelişti. Bankacılık sektörünün zirve döneminde, Pingyao kentindeki bankaların sayısı 22'ye ulaşarak, zamanın Çin bankalarının yarısını oluşturdu. Pingyao kenti, bundan dolayı, Çin'in finans merkezi haline geldi.

  

Bugünkü Pingyao kentinin Batı Caddesi, 100 yıl önce "Finans Caddesi"ydi. Şimdiki Batı Caddesi’nde halen omuz omuza sıralanan dükkanların işleri çok yoğundur. Bu dükkanlar arasında Çin’in ilk modern bankasının öncüsü olan “Rishengchang” da bulunuyor. Alçak ve küçük avlulu dükkan, geçmişte yurtiçi ve yurtdışını kapsayan finans ağı merkeziydi.

Eski Pingyao kenti çok parlaktı… Bugünkü Pingyao da, halen cazibeli görülüyor. Kentin duvarı, yeni çağdaki Pingyao kentini bambaşka iki dünya olarak ikiye bölüyor. Duvar içindeki caddeler, dükkanlar ve yapılar 600 yıl önceki çehresini koruyor. Duvar dışı ise “yeni kent” olarak adlandırılır. Bu kent, eski ve modern tarzlardaki yapıların birbirlerine çok yakışarak bir arada barındığı, herkesin hayal gücüne seslenebilen bir yerdir.