中国国际广播电台
Çin'in kuzeyindeki Shanxi
eyaletindeki eski Pingyao
kenti, 1997 yılında UNESCO
tarafından "Dünya
Mirasları Listesi"ne alındı.
Dünya Mirasları Komitesi
eski Pingyao kenti konusunda
şu değerlendirmeyi yaptı:
"Eski Pingyao kenti, Çin'de
en iyi korunan eski bir ilçe-kentidir.
Bu kent, insanlara Çin'in
eski çağlardaki kültürünü,
toplumunu, ekonomisini ve
dinsel gelişimini gösteriyor.”
M.Ö 9. yüzyılda inşa
edilen eski Pingyao kenti,
kare şeklindedir. Kentin yüzölçümü
yalnızca 2.25
kilometrekaredir. Bugün eski
Pingyao kentinde hâlâ görülebilen
yapıların çoğunluğu,
yaklaşık 600 yıl önce yapıldı.
Kent duvarları ile kentteki
caddeler, konutlar, dükkânlar
ve tapınak gibi yapılar iyi
korunmuştur. Çin'in Han
milliyetinin binlerce yılda
oluşturduğu geleneksel kültürü
yansıtan eski Pingyao kenti,
"Çin'in Ming ve Qing
hanedanları döneminde
(1368-1911) mimarlık sanatı
müzesi" olarak adlandırılır.
Eski Pingyao kentinin
duvarları, ilk olarak 2800 yıl
önce topraktan yapıldı.
1370 yılında, toprak
duvarlar, tuğla ve taş
olarak değiştirildi ve sürekli
sağlamlaştırıldı. Bugün
bu duvarlar, o zamanki yapı
ve çehresini korumaktadır.
Eski Pingyao kent duvarlarının
uzunluğu, 6 bin metreden
fazladır, yükseklikleri de
12 metreye ulaşmaktadır.
Kaplumbağa şeklinde görülen
duvarların, kuzeyde ve güneyde
birer kapısı, doğuda ve batıda
ikişer kapısı vardır.
Kentin güney kapısı,
kaplumbağanın başını, kapının
önündeki iki kuyu, kaplumbağanın
iki gözünü andırır.
Kaplumbağanın kuyruğunu andıran
kuzey kapısı, kentteki en çukur
yerdir. Kentteki tüm sular
burada toplanarak kent dışına
boşaltılır. Kaplumbağa, Çin'in
geleneksel kültüründe uzun
ömürlülüğü simgeler.
Eski Pingyao kent duvarlarının
şekli, o zamanların insanlarının,
Pingyao kentinin kaplumbağa gücüyle,
sonsuza kadar sapsağlam
kalması yönündeki
beklentilerini gösteriyor.
Eski Pingyao kentinin
merkezinden geçen ve güneyden
kuzeye uzanan büyük cadde,
kentin eksenidir. Bu caddenin
iki yanında birçok sokak
bulunuyor. Kentte düzenli
olarak inşa edilen tüm yapıların
kendilerine özgü işlevleri
var.
Eski Pingyao kentindeki
konutların hepsi "Siheyuan",
yani bir avlunun dört tarafına
sıralanan evlerden oluşan
konut tarzındadır. Siheyuan
duvarlarının yüksekliği
7-8 metreye ulaşır. Bu
kentteki Siheyuan'ın en büyük
özelliği, ana odasının, Çin'in
kuzeybatısındaki geleneksel
mağara şeklini korumasıdır.
Evler üzerindeki tahta ve tuğladan
oymalar ile pencere üzerine
yapıştırılan kağıt
kesmeler, yoğun kırsal bölge
havasının hüküm sürdüğünü
gösterir. Pingyao kentinde
bulunan 4 bini aşkın konutun
çoğunluğu, Ming ve Qing
hanedanları döneminde inşa
edildi. Bunlardan 400’ü bugüne
kadar iyi korunarak, Han
milliyetinin yaşadığı bölgedeki
en iyi korunan eski konutlar
topluluğu Kabul edilir.
Ayrıca, eski Pingyao
kentinde iyi korunan 6 büyük
tapınak topluluğu ve
caddelerin kenarındaki dükkanlar,
sarı ve yeşil renkteki
kiremitleriyle, Ming ve Qing
Hanedanı dönemlerindeki
Pingyao kentinin refah içindeki
durumunu gösterir.
Pingyao kentinde, birçok
tarihi ve kültürel eser
bulunur. Örneğin, Pingyao
kentinin kuzeydoğusundaki,
bin yıldan fazla geçmişe
sahip olan Zhenguo Tapınağı'ndaki
"On Bin Buda Sarayı",
Çin'deki eski ahşap yapılar
arasında üçüncü sırada
yer alıyor. Saraydaki M.S 10.
yüzyılda yapılan renkli
boyalı heykeller, Çin'in ilk
dönemdeki renkli boyalı
heykellerin örnekleridir. M.S
6. yüzyılda inşa edilen
Shuanglin Tapınağı'nda, 13.
ve 17. yüzyıllara ait 2
binden fazla renkli boyalı
toprak heykel korunmuştur.
Shuanglin Tapınağı da
"Çin'in eski çağlardaki
renkli boyalı heykellerinin
hazinesi" olarak adlandırılır.
Eski Pingyao kentinde binden
fazla taş tablet de bulunur.
Eski Pingya kenti, Çin'in
yakın çağ tarihinde finans
alanında önemli bir yer
tutar. 1824 yılında Pingyao
kentinde Çin'deki ilk banka
olan "Rishengchang Bankası"
kuruldu. "Rishengchang"
bankasının kurulmasıyla,
nakit yerine çekle ödeme
sistemi oluşturuldu. "Rishengchang"
bankasının iş alanı, yalnızca
tüm Çin'e değil, Japonya,
Singapur ve Rusya gibi ülkelere
de genişletildi. "Rishengchang"
bankası, "Dünyanın
Birinci Bankası" olarak
adlandırılır. "Rishengchang"
bankasının liderliğinde,
Pingyao kentindeki bankacılık
sektörü hızla gelişti.
Bankacılık sektörünün
zirve döneminde, Pingyao
kentindeki bankaların sayısı
22'ye ulaşarak, zamanın Çin
bankalarının yarısını oluşturdu.
Pingyao kenti, bundan dolayı,
Çin'in finans merkezi haline
geldi.
Bugünkü Pingyao kentinin
Batı Caddesi, 100 yıl önce
"Finans Caddesi"ydi.
Şimdiki Batı Caddesi’nde
halen omuz omuza sıralanan dükkanların
işleri çok yoğundur. Bu dükkanlar
arasında Çin’in ilk modern
bankasının öncüsü olan
“Rishengchang” da
bulunuyor. Alçak ve küçük
avlulu dükkan, geçmişte
yurtiçi ve yurtdışını
kapsayan finans ağı
merkeziydi.
Eski Pingyao kenti çok
parlaktı… Bugünkü Pingyao
da, halen cazibeli görülüyor.
Kentin duvarı, yeni çağdaki
Pingyao kentini bambaşka iki
dünya olarak ikiye bölüyor.
Duvar içindeki caddeler, dükkanlar
ve yapılar 600 yıl önceki
çehresini koruyor. Duvar dışı
ise “yeni kent” olarak
adlandırılır. Bu kent, eski
ve modern tarzlardaki yapıların
birbirlerine çok yakışarak
bir arada barındığı,
herkesin hayal gücüne
seslenebilen bir yerdir.
|