中国国际广播电台
Çin’in güneybatısındaki
Yunnan eyaletinin Lijiang Naxi
Özerk İlçesi’nde bulunan
eski Lijiang kenti, Çin
tarihinde hüküm süren Song
hanedanının son dönemi ve
Yuan hanedanının ilk döneminde
(13. yüzyılda) oluşmuştur.
Deniz seviyesinden 2400 metre
yüksekliğindeki Yun-Gui
yaylasında yer alan ve 3.8
kilometrekare alanı kapsayan
eski Lijiang kenti, yüzyıllardan
beri tanınmış bir pazar ve
önemli bir kent olagelmiştir.
Kentte yaklaşık 6200 aileye
mensup 25 bin kişi yaşıyor
ve nüfusunun çoğunluğunu
Naxiler oluşturuyor. Nüfusun
yüzde 30’u bakır ve gümüş
yapımı, dericilik ve tekstil
gibi geleneksel ticaretle ve
esnaflıkla uğraşıyor.
Dağ eteklerinde ve
nehir kıyısında inşa
edilen caddeler, özel bir taş
türü olan kızıl brikelerle
döşenmiştir. Böylece yağış
mevsiminde çamur, kuraklık
yaşanan aylarda da toz olmaz.
Taşların üzerindeki doğal
motifler enfes bir görüntü
arz eder ve tüm kentin havasına
son derece uyum sağlar. Eski
Lijiang kentinin merkezindeki,
“dörtgen” anlamına gelen
Sifang Caddesi, kentin eski
caddelerinin güzel bir örneğidir.
Eski Lijiang kent bölgesinden
geçen Yuhe Nehri üzerinde
354 köprü inşa edildi. Yani
her kilometrekarede 93 köprü
vardır. Değişik tarzlardaki
köprülerden en tanınmış
olanlar arasında Suocui,
Dashi, Wanqian, Nanmen,
Ma’an ve Renshou köprüleri
bulunuyor. Ming ve Qing
hanedanları döneminde
(14-19. yüzyıllarda) inşa
edilen bu köprülerden,
Sifang Caddesi’nde bulunan
Shiqiao Köprüsü, en
bilinenidir. Eski Lijiang
kentinde bulunan Mu konutu,
Lijiang yerel yöneticisi
Mu’nun çalıştığı yerdi.
Yuan hanedanı döneminde
(1271-1368) inşa edilmeye başlayan
Mu konutu, 1998 yılında kent
müzesi haline getirildi. Üç
hektar alanı kapsayan Mu
konutu, küçüklü büyüklü
toplam 162 odaya sahip. Konut
içinde imparatorlar tarafından
hediye edilen 11 tane yazılı
levha asılıdır.
Kentteki Fuguo Tapınağı’ndaki
20 katlı Wufeng binası, Ming
hanedanı Wanli döneminin 29.
yılında (1601 yılında) inşa
edilmiştir. Bu binaya, şekil
olarak “uçan beş anka kuşu”na
benzemesinden dolayı, “beş
anka kuşu” anlamına gelen
“Wufengluo” adı verildi.
Binanın tavanlarına değişik
nefis motifler işlenmiştir.
Wufeng binası, Han, Tibet ve
Naxi milliyetlerinin mimarlık
tarzlarını buluşturan, Çin’in
eski yapılarının nadir ve
değerli örneklerden biridir.
Baisha konut topluluğu,
eski Lijiang kentinin sekiz
kilometre kuzeyinde bulunuyor.
Burası, Song ve Yuan
hanedanları döneminde
(10-14. yüzyıllar arasında)
Lijiang bölgesinin siyasi,
ekonomik ve kültürel
merkeziydi. Güneyden kuzeye
uzanan eksen hattı boyunca dağıtılan
bu Baisha konut topluluğunun
merkezinde yamuk ikizkenar şeklinde
bir meydan vardı. Bir kaynak
suyu, kuzeyden akarak bu
meydana gelir. Dört sokak,
meydandan dört yöne doğru
uzanır. Baisha konut topluluğunun
oluşumu ve gelişmesi, eski
Lijiang kentinin yapısı için
temel oluşturmuştur.
Eski Lijiang kentinin dört
kilometre kuzeyindeki Suhe
konut topluluğu, Lijiang
kentine yakın küçük bir
pazardı. Alçak olsun, yüksek
olsun düzenli olarak yapılan
konutların yapısı, eski
Lijiang kentinin Sifang
Caddesi’ndekine benziyordu.
“Yeşil ejderha” anlamına
gelen Qinglong Nehri, konutlar
arasından geçer. Ming
hanedanı (1368-1644) döneminde
Qinglong Nehri üzerinde inşa
edilen Qinglong Köprüsü,
Lijiang bölgesindeki en büyük
kemerli köprüdür.
Eski Lijiang kenti, uzun
bir geçmişe sahip. Kentteki
düzenli yapılar, hem dağlık
bir kentin hem de bir su
memleketinin özelliklerini taşır.
Lijiang bölgesindeki konutlar,
Han, Bai, Li, Tibet
milliyetlerinin özünü
benimsemenin yanı sıra, Naxi
milliyetinin kendine özgü özelliklerini
taşır. Bu konutlar, Çin
mimarlık tarihi ve kültür
tarihinin araştırılması açısından
son derece önemli miraslar
olarak kabul ediliyor. Eski
Lijiang kenti, zengin ve
geleneksel milli kültürleri
içermenin yanı sıra Naxi
milliyetinin kalkınması ve
gelişmesini de gösteriyor.
Eski Lijiang kenti, insanoğlunun
kültürel gelişmesinin araştırılması
için önemli malzemeler sağlar.
Eski Lijiang kenti, yüksek
ve kapsamlı değere sahip
olan tarihi ve kültürel
kenttir. Bu kent, yerel tarihi
kültürü ve milliyetlerin örf
ve adetleri ile toplumun
ilerlemesini yansıtır. Değişen
kent alanı, hayat gücüne
sahip olan nehir sistemi,
birbirlerine uyumlu yapılar
ve özgün milli sanatlar bakımlarından
eski Lijian kenti, Çin’in
diğer tarihi ve kültürel
kentlerinden farklıdır.
Kentte doğal, gerçekçi ve açık
kurallara göre inşa edilen
yapılar, zamanın tarihi koşullarında
kentin yapılandırılmasında
insanlığın yaratıcılık
ve ilerleme ruhunu sergiler.
Eski Lijiang kenti, büyük önem
taşıyan azınlıkların
toplu halde yaşadıkları bölgedir.
Kentin varlığı, insanlığın
kent inşası tarihi ve
milliyetlerin gelişme
tarihinin araştırılması için
değerli malzemeler sağlar.
Eski Lijiang kenti, değerli kültürel
miras olarak Çin’in, hatta
dünyanın hazinesi niteliğindedir.
Doğal ve yapay güzelliklerin bir arada bulunduğu eski Lijiang kenti, aynı zamanda sanat ile uygulamayı da bir arada barındırır. Eski Lijiang kenti, Aralık 1997’de Dünya Mirasları Listesi’ne alındı. Dünya Mirasları Komitesi, şu değerlendirmeyi yaptı: “Eski Lijiang kenti, ekonomik ve stratejik bir yerle karmaşık coğrafi özellikleri iç içe uygun bir şekilde birleştirerek, gerçekçi ve mükemmel biçimde, otantik ve klasik çehresini gösteriyor. Kentteki yapılar, her dönemdeki sınavlardan geçip, milliyetlerin kültürel özelliklerini üzerlerinde toplamalarından dolayı, büyük ün salmış durumdadırlar. Lijiang kenti eski su sağlama sistemine sahip. Birbirlerine kesişen bu su boru hatları, bugün halen verimli rol oynuyor.”
|