中国国际广播电台
Yungang Taş Mağaraları, Çin’in
kuzeyindeki Shanxi
eyaletindeki Datong kentinin
16 kilometre batısındaki
Wuzhou dağının güney eteğinde
bulunuyor. Yapımı Kuzey Wei
hanedanı Xing’an döneminin
ikinci yılında (453) başlayan
Yungang Taş Mağaraları
topluluğunun çoğunluğu,
Kuzey Wue’nin başkent
Luoyang’ya taşınmasından
önce (494) tamamlandı.
Heykellerin yapılma çalışmaları,
Zhengguang dönemine (520-525)
kadar sürdü. Doğudan batıya
yaklaşık bir kilometre metre
boyunca uzanan mağaralar
topluluğu kuşbakışıyla,
çok görkemli görülür.
Burada, 45 ana mağara, 252 hücre,
51 bin taş heykel korunur.
Heykellerin en yüksek olanı
17 metreyi bulur, en küçük
olanı ise yalnızca birkaç
santimetredir. Mağaralarda
Buda güçlü bir insan,
heykeller de canlıymışlar
gibi görünür. Sütunler üzerindeki
oyma eserler, Qing ve Han
hanedanları dönemindeki
(221-220) realizm sanatının
özünü devam ettirip Sui ve
Tang hanedanları (581-907)
romantik sanatının öncüsü
olarak, Gansu eyaletindeki
Mogao Mağarası ve Henan
eyaletindeki Longmen Mağarası
ile birlikte, “Çin’in
üç taş mağaraları topluluğu”nu
oluşturur. Yungang Taş Mağaraları
topluluğu, dünyaca tanınmış
taş oyma sanatının
hazinelerinden biri olarak
kabul ediliyor. Görkemli
Yungang Taş Mağaraları
topluluğu, zengin ve renkli
heykellere sahip olması
nedeniyle, Çin'in eski çağlardaki
heykel sanatının hazinesi
olarak da adlandırılır.
Yungang mağaralar topluluğunun
yapımı, ilk, orta ve son dönemi
kapsayan üç aşamada
tamamlanmıştır. Farklı dönemdeki
heykellerin, kendine özgü
tarzları vardır. İlk dönemde
yapılan, "Bulutlu ve güneşli"
anlamına gelen "Tanyao
Beş Mağarası" Çin'in
batı kesimine özgü muhteşem
ve sade tarza sahiptir. Orta dönemde
inşa edilen mağaralar,
titizlikle oyma işçilikleri
ve lüks süsleriyle tanınıyor.
Son dönemdeki mağaraların büyüklüğü
fazla olmamasına rağmen, mağaralardaki
heykeller çok zariftir. Mağaralardaki,
müzik eşliğinde dans etme,
çeşitli operalar ve akrobatlık
gösterilerini yantısan
heykeller, o zamanlarda
Budizmin yaygınlaştırılması
çabalarını ve Kuzel Wei
hanedanının toplumsal yaşamı
yansıtır.
Yungang Taş Mağaraları
topluluğu, Hindistan ve Orta
Asya'daki Budizm sanatının
Çin'e yayılma sürecindeki
gidişatı, adım adım yaygınlaşma
sürecini yansıtıyor. Budizm
düşüncesi ışığında oluşturulan
çeşitli heykeller, Yungang
mağaralarında yeterince görülüyor.
"Yungang tarzı", Çin'in
budizm sanatının gelişmesinin
bir dönüm noktası niteliğindedir.
Yungang Taş Mağaraları
topluluğu, taş mağarası
sanatının “Çinleşmesi”nin
başlangıç yapıtıdır.
Yungang orta döneminde ortaya
çıkan Çin sarayı tarzındaki
oyma eserleri ve bunun
temelinde geliştirilen Çin
tarzındaki Buda heykel hücreleri,
bundan sonraki taş mağaralarının
yapımında çok sık kullanıldı.
Yungang geç dönemindeki taş
mağaralarının yapısı ve süsleri,
Çin tarzındaki mimarlık ve
dekore uslubunu açıkça gösterirken,
Budizm sanatının daha çok
“Çinleştiği”ni yansıtır.
Yungang Taş Mağaralar
topluluğu, 2001 yılının
Aralık ayında "Dünya
Mirasları listesi"ne alındı.
Dünya Mirasları Komitesi,
Yungang konusunda şu değerlendirmeyi
yaptı: "Shanxi
eyaletinin Datong kentindeki
Yungang Taş Mağaraları, 5
ve 6. yüzyıllarda Çin’in
Budizm düşüncesi ışığında
inşa edilen örnek taş mağara
eserlerinin temsilidir.
Bunlardan “Tanyao Beş Mağarası”,
mantıklı ve uyumlu yapısıyla,
Çin'deki Budizm sanatının
ilk dönemindeki şaheserlerinden
biridir."
|