Budist rahip Jian Zhen
中国国际广播电台


    Budist rahip Jian Zhen, Çin’in doğu bölgesindeki Jiangsu eyaleti Yangzhou Jiangyang ilçesinde Budist bir ailede doğdu. 708 yılında 21 yaşındaki Jian Zhen, Chang’an’da resmi bir rahip oldu. Bundan sonra geçen 40 yıl içinde Jian Zhen, vaaz verme, manastır ve Buda heykel yapımı ve rahip eğitimi çalışmalarında bulundu. Jian Zhen tarafından aydınlatılarak kabul edilmiş rahiplerin sayısı, 40 bini buldu. Bunlardan birçoğu sonraları başrahip oldular. Çin’in doğu bölgesinde rahip aydınlatma üstadı olarak adlandırılan ve Budist rahipler arasında yüksek bir statüye sahip olan Jian Zhen, bölgede Budist din lideri haline geldi. 

  M.S 743 yılında Rongrui ve Puzhao isimli iki Japon rahip, ülkelerinde Budizm dininin propagandasını yapmak üzere, Jian Zhen’i bulunduğu Yangzhou’dan memleketlerine davet ettiler. Daveti memnuniyetle kabul eden Jian Zhen, Japonya’ya gitmeye hazırlandı. Jian Zhen’in etkisiyle 21 öğrenci de beraberinde Japonya’ya gitmeye karar verdi. Fakat Doğu’ya ilk geçiş girişimi, hükümet tarafından engellendi, başarısızlıkla sonuçlandı. 

  Jian Zhen, Japonya’ya ikinci gidiş için askeri gemi konvoyu oluşturdu, Buda heykeli, ayin aletleri, ilaç ve erzak hazırlıklarını tamamladı. Kendisi ile öğrencileri olmak üzere 85 kişilik heyeti taşıyan gemi, Çin kıtasından ayrıldıktan kısa bir zaman sonra yakalandığı fırtınadan zarar gördü ve geri dönmek zorunda kaldı. Tamir edilen gemi, ikinci kez Japonya seferine çıktı. Ne var ki gemi Çin’in kıtasını terk ettikten kısa zaman sonra kayalara çarptı. Bu seferki Doğu’ya geçiş girişimi de başarısızlıkla sonuçlandı. 

  Ancak hiçbir şey Jian Zhen’in ilerlemesini durduramadı. 744 yılında üçüncü defa Doğu’ya geçişe hazırlanan Jian Zhen, yine hükümetin mani olması nedeniyle geri dönmek zorunda kaldı. 748 yılında 61 yaşına giren Jian Zhen, Yangzhou’dan dördüncü defa Doğu’ya geçişi gerçekleştirmeye kalktı. Tayfun nedeniyle yönünü değiştiren ve sonuçta Çin’in güneyindeki Hainan adasının güney bölgesine ulaşan gemi konvoyu, bütün aksilik ve tersliklere rağmen tekrar Yangzhou’ya döndü. Bunu müteakip Jian Zhen’in Doğu’ya beşinci geçiş planı da suya düştü. Bu seferde kayıp ve zarar büyüktü. Japon rahiplerden Rong Rui ve Jian Zhen’in öğrencisi Xiang Yan hastalanarak öldüler. Jian Zhen’in ise iki gözü de aşırı yorgunluktan görme kuvvetini kaybetti. 

  Beş yıl daha geçti. İki gözünün görme gücünü yitirmesine ve beş yenilgi yaşamasına rağmen, 66 yaşındaki Jian Zhen, denizi aşarak bir kez daha Japonya’ya gitmeye karar verdi. 19 Ekim 753 yılında Yangzhou’dan ayrılan iki gözü görmeyen rahip Jian Zhen, aynı yılın 20 Aralık günü nihayet Japonya toprağına ayak bastı ve Japon hükümeti, halk ve rahipler tarafından karşılandı. Kısa bir süre sonra Japon hükümeti tarafından şerefine düzenlenen “Hoş geldiniz” kabul töreninde Jian Zhen’e rahip aydınlatma ve kabul yetkisi tanındı ve kurulan rahip aydınlatma ve kabul manastırının başkanlık görevine getirildi. Jian Zhen, 756 yılında Japon hükümeti tarafından başrahip olarak kabul edildi. Şimdiye kadar benzeri görülmemiş iyi bir muameleyle karşılaşan Jian Zhen, sonraları öğrencileriyle “Tang Lü Zhao Ti”, yani bugünkü Japonya’daki Toshodai Manastırı’nı kurdu. Başrahip Jian Zhen, 763 yılında 76 yaşındayken öldü ve Japonya’da toprağa verildi. 

  Jian Zhen Japonya’da 10 yıl yaşadı, Japon kültürünün gelişmesine ve Çin-Japon arasındaki kültür değiştokuşuna büyük katkıda bulundu. Jian Zhen’in Japonya’ya gerçekleştirdiği Doğu’ya geçiş, Çin’de Tang hanedanlığı kültürünün zirvede olduğu döneme rastladı. Jian Zhen Doğu’ya, yani Japonya’ya geçiş yaparken, yanında nakkaş, ressam, değerli maden ve taş sanat işçisi gibi usta zenaatçıları, ayrıca resim, nakış, bakır ayna ve diğer değerli el sanatları eşyalarını ve çok sayıda orijinal yazı defterini götürdü. Jian Zhen’in Japonya’ya götürdüğü Çin kültür ve sanatları, Japonlar tarafından sindirilip benimsendi ve Nara (Terazi) kültürünün bir kısmı oluşturuldu. Nara kültürünün çekirdeği, Budist kültürdür. Jian Zhen’in, Çin’in manastır mimari yapısı çerçevesinde Japonya’da yaptırdığı Toshodai Manastırı, sonradan Japonya’nın Budist manastır mimari sanatı alanında örnek teşkil etti. Budist heykelcilik alanında eskiden Japonya’da yalnızca bronz ve ağaç heykelciliği vardı. Jian Zhen’in Doğu’ya geçişinden sonra Japon heykelciliğinin biçim ve tarzında büyük değişiklikler oldu. Tang hanedanlığına ait Budist heykelciliğin gerçekçilik rengi giderek koyulaştı. Kurutma yoluyla yapılan vernik heykelcilik işi, Nara sanatı, Japonya’nın kıvanca değer bir sanat türüdür. Jian Zhen’in ölümünden sonra onun için yapılan oturan heykeli kuru vernik işidir. Bu tür heykelcilik de Japonya’da Jian Zhen ve öğrencileri tarafından başlatıldı. 

  Jian Zhen, Japonya’ya giderken Çin hekimliğini de taşıdı. Japon imparatoriçesi Guang Ming’in hastalığını bizzat tedavi etti. İki gözü de görme gücünü kaybetmesine rağmen Jian Zhen hastalara tam doğru reçeteyi yazabiliyordu. 

  Jian Zhen, 10 yıl içinde alınteriyle Çin-Japon halkları arasındaki dostluk çiçeğini sulayıp yetiştirdi ve Çin-Japon kültür tarihine asla unutulmayacak bir sayfa bıraktı. 1973 yılında Çin Başbakan Yardımcısı Deng Xiaoping, Japonya’daki Toshodai Manastırı’nı gezerken, manastırdaki ileri gelen rahiplerden biri, rahip Jian Zhen’in oturan heykelinin Çin’e gidip evini ziyaret etmesini önerdi. 19 Nisan 1980 günü Jian Zhen’in oturan heykeli evi olan Yangzhou’ya götürüldü, sergilendi ve tezahûratla karşılandı.