中国国际广播电台
Çin’in batı kesimindeki
Shanxi eyaletinde yer alan Wei
Nehri’nin kuzeyinde bulunan
Qianling, Çin’in 2 bin yılı
aşkın süre devam eden
feodal tarihinde, iki
imparatorun ortak mezarı olma
özelliğini taşıyor.
Mezarda, Tang hanedanından
imparator Li Zhi ve Zhou
hanedanının imparatoru Wu
Zetian gömülü. İki hanedanın
imparatorları olan bu iki kişi
karı kocaydı. Çin
tarihindeki tek kadın
imparator olan Wu Zetian öldükten
sonra dikilen mezar taşında
hiçbir sözcük bulunmuyor ve
bu nedenle “yazısız”
mezar taşı olarak adlandırılıyor.
Taizong ölünce Wu
Zetian imparatorluğun
kurallarına göre rahibe oldu.
Kendisinden dört yaş büyük
olan Wu Zetian’a daha önce
gönül bağlayan Prens Li Zhi,
tahta geçip “İmparator
Gaozong” unvanını aldı.
Wu Zetian’i bir türlü
unutamayan Li Zhi çok geçmeden
onu yeniden saraya getirtti ve
cariyesi yaptı. Cariyelikten
memnun olmayan Wu Zetian gözünü
imparatoriçeliğe dikti ve
hedefe ulaşmak için acımasız
bir yola başvurdu. İmparatoriçe
Wang kısır olmasına rağmen
çocukları çok seviyordu ve
bir gün Wu Zetian’in yeni
doğan kızını görmeye
geldi. İmparatoriçe ayrıldıktan
sonra Wu Zetian öz kızını
boğularak öldürdü ve ölü
bedeni yorganla örttü. Biraz
sonra kızını görmeye gelen
İmparator Gaozong, bebeği ölü
bulunca şok geçirdi ve
kendisinden önce imparatoriçenin
geldiğini öğrenince kızının
imparatoriçe tarafından öldürüldüğünü
sandı ve imparatoriçeden
nefret etmeye başladı. Wu
Zetian daha sonra İmparator
Gaozong’un kendisini
imparatoriçe yapmasını da
sağladı.
Wu Zetian imparatoriçe
olduktan sonra kadınların
devlet işlerine karışamamasıyla
ilgili geleneksel kuralları
hiçe sayarak, devlet işlerinin
ele alınmasına katıldı ve
yavaş yavaş İmparator
Gaozong’u tecrit etti.
Gaozong öldükten sonra
Wu Zetian ardı ardına iki
imparatoru tahtadan indirdi ve
67 yaşında Tang hanedanını
feshetti, Zhou Hanedanı’nı
kurarak, resmen imparator oldu.
Wu Zetian, Çin tarihindeki
ilk ve tek kadın imparatordu.
Wu Zetian iktidara geçtikten
sonra iktidarını sağlamlaştırmak
amacıyla yandaş yetiştirmeye
çalışırken, kendisiyle
farklı görüşlerde bulunan
insanları ve Tang hanedanının
kraliyet ailesinin üyelerini,
hatta kendi öz oğlunu yok
etmek konusunda acımasız
davrandı.
Ancak diğer tarafta Wu
Zetian, tarımı teşvik etmek,
kalifiye insanları kullanmak,
sınav sistemini yaygınlaştırmak,
kadının konumunu yükseltmek
gibi alanlarda etkili önlemler
aldı. Wu Zetian’in
iktidarda bulunduğu 15 yıl içinde
Çin’in kapsamlı devlet gücü
daha da geliştirilirken,
toplum istikrarlıydı, nüfus
çoğaldı, ekonomi de gelişti.
Wu Zetian 82 yaşında
ölürken kocası Gaozong ile
birlikte Qianlin’de
defnedildi ve mezarı önünde
yazısız bir mezar taşı
dikildi. Yekpare bir taş
bloktan yapılan Yazısız
Mezar Taşı’nın yüksekliği
sekiz metre, eni de iki
metreyi buluyor. Mezar taşı
üzerinde hiç bir yazının
bulunmamasından dolayı ünlendi.
Wu Zetian’in üzerinde yazı
olmayan bir mezar taşı
diktirmesi, farklı yorumlara
yol açtı. Kimi yorumcular,
Wu Zetian’in kendisini övmek
için, yani elde ettiği başarılar
yazıyla ifade edilemeyeceğini
dile getirmek için; kimi
yorumcular da Wu Zetian’in,
Çin’in geleneksel erkek
hakimiyetini yıkmasından
dolayı kendisini suçlu bulduğu
için yazısız bir mezar taşı
diktirdiği görüşünü dile
getirdiler. Ancak daha çok
insan şu görüşü savunuyor:
Wu Zetian, gelecekteki
insanların kendisini farklı
farklı değerlendireceklerini
ve mezar taşında yazılan
yazıların hayat boyunca yaptığı
işleri kısaca anlatamayacağını
biliyordu ve dolayısıyla üzerinde
yazı olmayan bir mezar taşını
tercih etti.
|