中国国际广播电台
1640-1715 yılları arasında
yaşayan Pu Songling, Çin’in
Qing hanedanı dönemindeki
tanınmış bir edebiyatçıydı.
Bir işadamı ailesinin çocuğu
olarak dünyaya gelen Pu
Songling, ömür boyunca öğretmenlikle
geçindi. Pu Songling, hayatında
çok sayıda edebi eserler
kaleme aldı, kısa romanlar
derlemesi “Liaozhai’nin
Acayipliği” de onun başyapıtıydı. “Liaozhai’nin
Acayipliği”, 431 öyküden
oluşuyor, bunlardan kısa
olanları iki, üç yüz
kelimelik, uzun olanları da
binlerce kelimelik.
“Liaozhai’nin Acayipliği”,
tilki perisi ve hayalet
hikayelerini anlatmaktaki
farklı üslubuyla, feodal
ahlak yargılarının
insanlara getirdiği kısıtlamaları,
Keju sisteminin (Çin’in
eski çağlarında memur seçimi
için oluşturulan bir sınav
sistemi) yolsuzluğunu eleştirerek,
özgürlükten yana bir tutum
sergiledi. Okuyucular en çok
kitapta aşk konusunu işleyen
öyküleri beğeniyorlar. Bu aşk
öykülerinin çoğu, insan ve
tilki perisi veya hayalet arasındaki
aşka yer vererek, gençlerin
feodal ahlak yargılarının sınırlamasını
aşma yönündeki arzularını
sergiler.
“Liaozhai’nin
Acayipliği” kitabındaki
tilki perilerinin hemen hemen
hepsi güzel ve iyi kalpli kızlar
olarak ortaya çıkar ve
bunlardan en göze çarpanı
da “Xiaocui” adlı öyküdeki
kahraman Xiaocui’dir. Pu
Songling, yüksek öyküleme
ve anlatım tekniğiyle saf,
iyi kalpli, zeki ve çok
sevimli bir genç kız imajını
yarattı. Yazar, yalnızca
romanın sonunda Xiaocui’nin
gerçekten bir tilki olduğunu,
annesinin Wang Taichang’ın
ailesine sığınarak
felaketten kurtulmasından
dolayı, Wang ailesine teşekkür
borcunu ödemek için insan şekline
girdiğini ifade etti.
Tilkiye yer veren diğer
bir öykü de “Tilkinin Kız
Vermesi”. Pu Songling, bu öyküde
bir tilki ailesinin kız verme
sahnesini tasvir etti. Söz
konusu bu edepli tilki
ailesinin, evlerine yanlışlıkla
giren bir insanı dost olarak
sıcak bir şekilde karşılaması,
okuyuculara gerçek yaşamdaki
mutsuzluğu ve zorlukları
unuturuyor.
Görünüşü güzel
olan tilkiler dışında,
“Liaozhai’nin Acayipliği”
kitabında çirkin ancak iyi
kalpli tilkiler de var. “Çirkin
Tilki” adlı öykü örneğin...
Çirkin bir tilki, genç bir
aydının çok yoksul olduğunu
öğrendikten sonra, geçimine
yardım eder. Ancak, güzel
giysi ve rahat bir eve sahip
olduktan sonra bu aydın, bir
büyücü davet ederek, çirkin
tilkiyi evden kovmak ister.
Buna çok öfkelenen çirkin
tilki, gence verdiği her şey
geri alır ve onu cezalandırır.
Yazar, bu öyküyle insan oğlunun
bazı kötülüklerini eleştirmiştir.
|