中国国际广播电台
Çin klasik şiiri, zirve
noktasına Tang hanedanı döneminde
ulaşmıştır. Ekonominin
refah içinde, toplumun
istikrarlı olduğu bu dönemde
kültür ve sanat konusunda da
son derece büyük başarılar
kaydedildi. Tang
dönemindeki şiirin gelişme
süreci, şu dört aşamayı
kapsıyor: Tang hanedanının
ilk dönemi, zirveye ulaşma dönemi,
orta dönemi ve son dönemi.
Tang hanedanının ilk döneminde
(618-712), “dört üstat”
olarak tanılan Wang Bo, Yang
Jiong, Lu Zhaolin ve Luo
Binwang, Çin şiirlerindeki düzenli
oluşum için temel attılar
ve Tang hanedanı dönemindeki
şiirler de böylece kendi özelliklerini
göstermeye başladı. Söz
konusu şairlerin çabalarıyla,
şiirlerin konuları
imparatorluktaki lüks yaşamlardan
sıradan halkın yaşamlarına
kadar genişletildi, tarzı da
naziklik ve zayıflıktan
tazelik ve açıklığa dönüştü.
Söz konusu dönemdeki en seçkin
şairlerden biri olan Chen
Zi’ang, şiirlerle gerçek
yaşamı yansıtma yönündeki
geleneğe yeniden dönülmesini
savundu. Chen Zi’ang, yalın
ve güçlü ifadeli şiirleriyle,
Tang dönemindeki şiirin gelişmesi
için öncülük etti.
712-762 yıllarını
kapsayan dönemde, Tang
hanedanı en parlak dönemini
yaşarken, şiir de en gelişkin
ve en başarılı düzeye yükseldi.
Bu dönemdeki şiirlerin
konuları çok zengin, tarzları
da çok çeşitliydi. Kimi doğayı,
kimi de kahramanlığı övüyordu.
Şairler, romantik bir havada
özgürce şiir yazarak, daha
sonraki dönemlerdeki insanları
çok etkileyen zirve noktasındaki
“Tang atmosferi”ni yarattılar.
Dönemin en tanınmış
şairlerinin başında Li Bai,
Du Fu, Wang Wei, Meng Haoran,
Gao Shi ve Cen Sen gelir. Cen
Sen, ücra bölgelerdeki yaşamı
işleyen şiirleriyle ustalaşırken
Gao Shi’nin şiirleri ise
halkın acılarını yansıtıyordu.
Tang hanedanının zirveye ulaştığı
bu dönemdeki şiir çevresini
gerçek şekilde temsil
edebilen “Şiir Perisi” Li
Bai ve “Şiir Dehası” Du
Fu’ydu. Onların şiirleri,
Çin’in daha sonraki dönemlerindeki
şiirleri derin biçimde
etkiledi.
Orta Tang dönemindeki
(762-827) şairlerin başında
Bai Juyi ve Li He gelir. Mizah
şiirleri yazmaya yakın olan
Bai Juyi, mizah yoluyla zamanın
zulüm politikalarını eleştirir,
savaşa karşı çıkar, soylu
ailelere saldırırdı. Ayrıca
Bai Juyi’nin şiirleri, daha
anlaşılır, akıcı, canlı
ve duygulandırıcı bir dil
kullanıldığı için geniş
bir okuyucu kitlesine sahipti.
827-859 yıllarını
kapsayan Tang hanedanının
son dönemindeki en başarılı
iki şair de, Li Shangyin ve
Du Mu’ydu. Du Mu’nun şiirlerinde,
ferahlık ve soğukanlılık
bir arada bulunmakta, şairin
siyaset yönündeki hırsı ve
heyecanı sergilenmekteydi. Li
Shangyin’in şiirleri de, mükemmel
yapısı, güzel sözleri ve ağır
tarzıyla, memurluk hayatında
uğradığı haksızlıkları
dile getiriyordu. Şiirlerinde
zaman zaman üzüntü havasının
hakim olduğu görülüyordu.
|