中国国际广播电台
Moğol tıbbının genel
durumu
Moğol tıbbı
Moğol miliyetinin uzun zamandır
süregelen tedavi pratiğinde
gittikçe oluşan ve geliştirilen
geleneksel tıp sistemlerinden
biridir. Eski geçmişe ve
zengin kuramsal yapıya sahip
olan Moğol tıbbı, hem Moğol
halkının hastalıklarla mücadelede
topladığı tercübelere ve
zekâya dayanan, hem de
belirgin milli ve bölgesel özellikleri
taşıyan tıp bilimidir.
Hastalıkların tedavisinde az
miktarda ilaç kullanılması,
verimlilik, ucuzluk ve kolaylık
gibi özellikleri vardır.
Moğol tıbbının temel
teorisi
Moğol tıbbında,
“Heyi”, “Xila” ve
“Badagan” gibi üç ilişki,
insan vücudundaki fizyolojik
ve patolojik durumları anlatır.
“Heyi” çeşitli
fizyolojik işlevlerin gücüdür.
Düşünme, konuşma, hareket
ve çeşitli organların çalışması
“Heyi”nin kontrolü altında
bulunur. “Heyi”nin işleyişinde
anormal bir durum gerçekleşirse,
çeşitli organların işlevleri
de zayıflayacaktır; anormal
ruh hali, uykusuzluk ve
unutkanlık gibi belirtiler
ortaya çıkacaktır.
“Xila” ateş anlamındadır.
İnsanın vücut ısısı, çeşitli
organların enerjisi ve ruhsal
yapı, “Xila”nın etkisi
altındadır. “Xila” fazla
olursa, çeşitli ateşli
hastalıklar, örneğin; mide
ekşimesi, hazımsızlık ve
histeri gibi belirtiler
meydana gelir. “Badagan”
insan vücudu içindeki yapışkan
bir çeşit sıvı madde
olarak soğuk özellik taşır.
“Badagan”ın anormal bir
durumda bulunmasıyla, görülen
soğuk belirtilerden başka, vücut
içinde sıvı maddenin dolaşamaması,
çeşitli salgıların artmasına
yol açacaktır.
Moğol tıbbının tedavi
özellikleri
Kan çıkarma yöntemi
Kan çıkarma
yönteminde, vücudun belli
bir bölümündeki açık bir
damar kanalını keserek kan
çıkarmak yoluyla, hastalığın
tedavisi ve önlenmesi gerçekleştirilir.
Kan çıkarma yöntemi, kan ve
“Xila”nın neden olduğu
deri iltihabı ve gut gibi ateşli
hastalıklarda kullanılır.
Kan çıkarma tedavisi iki adımda
tamamlanmalıdır. Birinci adım,
operasyondan önceki hazırlık
aşaması; ikinci adım, kan
çıkarmanın uygulanmasıdır.
Kupa çekme ve delme yöntemi
Bu yöntem
kupa çekme ve kan çıkarmanın
birlikte kullanıldığı
tedavi yöntemidir. Öncelikle
vücuttaki belli bir yere kupa
çekilir. Kupanın alınmasından
sonra, iğneyle şiş deriye
birkaç şişleme yapılır.
Sonra deriye tekrar kupa çekilir
ve deri içindeki kötü kan
ve sarı salgı dışarıya
emilir. Böylece kan ve nefes
dolaşımı iyileştirilecek
ve tedavi hedefi gerçekleştirilecektir.
Bu tedavi yöntemi, genellikle
vücudun kası fazla, derisi
esnek, iyi, kılsız ve kemik
girinti çıkıntısı olmayan
yerinde kullanılır. Özellikleri,
hızlı verim kaydedilmesi, kısa
tedavi süresi, kolayca
uygulanması, acısız ve
tehlikesiz oluşudur.
Moksa tedavisi
Moksa tedavisi,
şifalı otlardan yapılmış
olan çubuk ya da şeridin
akupunktur noktası üzerinde
yakılması veya tütsülenmesidir.
Moksa tedavisinde, Moğol
moksa tedavisi, Beishan
devedikeni moksa tedavisi,
Xihe söğütü moksa tedavisi
ve ılımlı akupunktur kapsanır.
Kımız tedavisi
Kımız
tedavisi Moğol ulusunun
geleneksel bir gıda
tedavisidir. Kımız, vücudu
besleme ve hastalıkları
tedavi etme etkisi gösterir.
Özellikle yaralanmanın yol açtığı
şok, nefes alma güçlüğü
ve kalbin ön kısmında oluşan
ağrı gibi hastalık
belirtileri için belirgin bir
verimlilik gösterir. Araştırmaya
göre, kımızdaki şeker,
protein, yağ ve vitamin gibi
çok çeşitli unsurlar, insan
sağlığına yararlıdır.
Bunlar arasında, özellikle büyük
miktardaki C vitamini,
aminoasidler, süt asidi,
enzimler, mineraller, güzel
kokulu maddeler ve çok az
miktardaki kimyasal unsurlar
sayılabilir.
Kemik hastalığı tedavisi
Kemik hastalığı
tedavisi, tıp uzmanlarının
bulduğu, Moğol tıbbına özgü
bir kemik hastalığı tedavi
yöntemidir. Bu tedavi yöntemi,
kemik ve kas yaralanmalarına
uygulanır. Moğol tıbbınında
kemik hastalığının
tedavisi, kemiğin yeniden
kendi konumuna oturtulması,
masaj, ilaçlı banyo, bakım
ve fizik tedavi gibi altı adımı
kapsar. Tedavi yoluyla zehir
atılır, sinirler düzenlenir
ve kan dolaşımı iyileştirilir.
|