中国国际广播电台
Geleneksel Çin tıbbında doğru
bir sağaltım için; bakmak,
koklamak, sormak ve nabız
almak, hastayı veya hastanın
durumunu bilenlerle görüşmek
gibi yöntemlerle, hastayla
ilgili çeşitli bilgiler alınır.
Geleneksel Çin tıbbında
bakmak, sormak, dinlemek ve
koklamak ile nabız almak,
“Dört muayene yöntemi”
olarak adlandırılır.
Muayene çalışmasında bu dört
muayene yönteminin birlikte
kullanılması durumunda,
hastalığa doğru teşhis
konulabilecektir.
Bakarak muayene
Bakarak
muayene, iç organlar ile esas
ve yan kanallar gibi teorilere
göre gerçekleştirilen
muayene yöntemleridir. İnsan
vücudunun dışı ile beş
dolu iç organ ve altı boş iç
organ arasında yoğun ilişkiler
mevcuttur. İnsan vücudundaki
beş dolu iç organ ve altı
boş iç organın işlevlerinde
değişiklikler ortaya çıktığı
takdirde; tabii ki insanın vücudu
dışındaki ruhunda; rengi, görünüşü
ve durumunda değişiklikler
belirir. Dolayısıyla, vücut
dışında ve görünen
unsurların durumuna ve işlevlerinin
değişikliklerine bakmak
yoluyla da iç organların değişiklikleri
teşhis edilir.
Bakarak
muayenenin somut adımlarında,
ruha bakmak, renge bakmak, görünüşe
bakmak, başa, boyuna ve yüzdeki
organlara bakmak, tene bakmak,
esas ve yan kanallara bakmak
ve dışkılara bakmak kapsanır.
Bunlar arasında ruha, yüz
rengine ve dile bakmak en önemli
oluyor. Çünkü yüz ve dilin
çeşitli görünüşleri, büyük
ölçüde iç organların işlevsel
değişikliklerini belirler.
Dinleme ve koklama
muayenesi
Dinleme ve koklama muayenesi
doktorun kendi dinleme ve
koklama organlarıyla hastanın
vücüdu içinden işitilen
seslere ve dışkılarına göre
yaptığı muayenedir.
Doktor sesi dinlemek yoluyla
yalnız sesin çıktığı
organı muayene etmekle kalmayıp,
sesin değişikliğine göre
diğer organlardaki hastalıkları
da teşhiş edebilir. Dinleme
ve koklama muayenesinde
dinlenmesi gereken sesler,
konuşma, nefes, öksürük, hıçkırık
gibi seslerdir.
Koklama
muayenesinde, hastalığa
yakalanan organlardan ve
hastanın oturduğu odadan çıkan
iki kötü kokunun koklanması
kapsanır. Hastalığa
yakalanan organların kötü
kokusu, genellikle zehirli
faktörün insanın iç
organlarında bulunmasından
kaynaklanan anormal kokudur.
Hastanın oturduğu odada
koklanan kokular ise hastalığa
yakalanan organlardan ve
hastanın vücudundan boşaltılan
dışkıdan gelir. Meselâ;
bulaşıcı hastalığa
yakalananların boşaltığı
kötü kokuyla tüm oda dolar.
Sorarak muayene
Sorarak
muayene, doktorun diyalog
yoluyla hastaya ve onu tanıyanlara
hastalığa yakalanmasının
nedenini, hastalığının
gelişmesini, şu andaki
durumu ve tedavi süreci gibi
bilgileri sormasıdır.
Sorarak muayene, nesnel olarak
bazı hastalık nedenlerinin
kolayca anlaşılamamasından
dolayı; örneğin hastalığın
belirtilerinin tamamen görülememesi
durumunda kullanılan önemli
bir muayene yoludur. Sormak yöntemiyle,
hastalığın teşhisi için
daha fazla ip ucu toplanabilir.
Örneğin; hastanın günlük
yaşamı, çalışma ortamı,
yemek alışkanlığı ve
evliliği gibi konularda çeşitli
bilgiler elde edilebilir.
Sorarak
muayenede soyadı, yaş,
meslek, evlilik, ırk, adres,
muayene tarihi, şikâyet, şu
anki hastalığın geçmişi,
şu anki hastalığın gelişmesi,
geçmişteki diğer hastalıklar,
ferdin ve ailenin geçmişi
kapsanır. Şu anki hastalığa
ilişkin sorulması gereken
bilgiler arasında da soğukluk
ve sıcaklık hissi, uyku ve
duygusal durum ile idrar ve dışkı
kapsanır.
Nabız alma ve elle muayene
Nabız alma ve
elle muayene kapsamında, elle
muayene, doktorun elle, hastanın
vücudunun çeşitli yerlerine
vurma, bastırma ve sıvazlama
gibi yollarla muayene
etmesidir. Nabız almak,
doktorun, hastanın nabızını
tutmak yoluyla, hastanın vücudu
içinde meydana gelen değişikleri
anlamasıdır. Elle muayenede
doktor, hastanın vücudunun
bazı yerlerini vurarak, bastırarak
ve sıvazlayarak, bazı
anormal değişiklikleri bulup,
hastalığa yakalanan yerlerin
niteliğini ve seyrini kontrol
eder.
|