中国国际广播电台
Geleneksel Çin tıbbının
temel kuramı, insanın
“can”ının hareketi ve
hastalık durumundaki değişikliklerle
ilgili teorileri kapsar.
Aralarında “Yin” (negatif)
ve “Yang” (pozitif) “Wu
Xing” “Yunqi”
“Zangxiang” ve
“Jingluo” gibi kuramlar
ile hastalıklara yol açan
nedenler, sağaltım yöntemleri
ve ilkesi, bağışıklık ve
beslenme gibi konular yer alır.
“Yin” ve
“Yang” Kuramı eski Çin
felsefesine dayanır. İnsanlardaki
çelişkili durumları
incelemek yoluyla, bununla
ilgili görüşler, gittikçe
“Yin” ve “Yang” kavramını
oluşturdu; “Yin” ve
“Yang” adı verilen iki
enerji arasındaki dengenin
korunmasına göre bir olgunun
hareketi ve değişikliği açıklandı.
Geleneksel Çin tıbbı
“Yin” ve “Yang” ile
ilgili zıtlaşma ve birleşme
düşüncesine göre insan vücudunun
üstü ve altı, sağı ve
solu, içi ve dışı arasındaki
ve de insanın canının doğa
ve toplum gibi dış halkalar
ile karışık ilişkilerini açıkladı.
“Yin” ve “Yang” arasındaki
zıtlaşma ve birleşmenin
denge durumunda bulunması
insanın normal yaşamını sağlayan
temeldir. “Yin” ve
“Yang” arasındaki
dengenin bozulması durumunda
hastalık ortaya çıkacaktır.
Canın normal hareketi de
olumsuz etkilenecektir.
“Wuxing” Kuramı; ağaç,
alev, toprak, altın ve su
gibi beş elementle, nesnel dünyadaki
değişik varlıkların özelliklerini
açıkladı ve söz konusu beş
etmenin karşılıklı etkileşimine
ilişkin hareketli modele göre,
varlıklar arasındaki karşılıklı
bağlantıları ve değişiklikleri
açıkladı. Geleneksel Çin tıbbı
ise, “Wuxing” Kuramı’na
göre insan vücudundaki çeşitli
organlar arasındaki bağlantıları
ve iç organları arasındaki
dengenin bozulmasının hastalıklara
yol açtığı nedenleri açıklarken,
iç organlarımızla ilgili
hasladıkların sağaltımına
yardımcı olur.
Taşıma
ve Hava Kuramı; “Beş Taşıma
ve Altı Hava” olarak adlandırıldı.
Bu kuram, doğada meydana
gelen kronolojik, meteorolojik
ve iklimsel değişiklerin
insanın sağlığına ve
hastalıklarına yaptığı
etkileri inceleyerek araştıran
bir kuramdır. Beş Taşıma
Kuramı’nda; ağaç, ateş,
toptak, altın ve su taşıması
kapsanır. Anlamı; bir yıl
boyunca doğada orta bahar,
yaz, uzun yaz, sonbahar ve kış
mevsimlerinin dolaşımıdır.
Altı Hava Kuramı’nda; bir
yılın dört mevsimindeki rüzgâr,
soğuk, sıcak, nem ve ateş
gibi altı iklim unsuru kapsanır.
Hava Taşıma Kuramı;
takvimden alınan veriler
ışığında, yıllık ısı
değişimleri ile hastalıklar
arasında düzenli bağlantıları
bulur.
İç
Organların Durumu Kuramı;
insanın beş dolu iç organını
(kalp, karaciğer, akciğer,
dalak ve böbrek), altı boş
iç organını (kalın bağırsak,
ince bağırsak, safra kesesi,
sidik torbası, mide ve “Sanjiao”,
yani iç organları barındıran
ve çalışmalarını düzenleyen
üç vücut boşluğu), kalıcı
organları ve unsurları (beyin,
kemik iliği, kemik, atar
damar, safra kesesi ve rahim),
bunların işlevlerini ve
hastalık nedenlerini
inceleyen bir teoridir.
Esas ve
Yan Kanallar Kuramı ve İç
Organlar Kuramı arasında sıkı
bir ilişki vardır. Esas ve
yan kanallar, insan vücudunda,
nefes ve kan gönderen
kanallar olarak, içten dışa,
yukarından aşağıya, insanın
çeşitli kısımlarını
birbirini bağlamakta rol
oynuyor. Hastalık nedeniyle,
esas ve yan kanallar
sisteminde değişiklikler
meydana gelir, buna parelel
hastalık belirtileri ortaya
çıkar. Bu belirtilerden,
hastalık nedenleri anlaşılır.
|