İlk olarak, Doğan Haber Ajansı'nda 7 Nisan'da yayınlanan analiz yazısıyla başlayalım.
Yazıda, Erdoğan'ın Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'ne ziyareti tarihi olarak nitelendirilirken, Çin'i 27 yıl sonra ilk ziyaret eden başbakan olan Erdoğan'ın resmi gezisine bölgeden başlamasının öneminin altı çiziliyor. Yazıda, Türk yatırımcıları Xinjiang'a çekip ticari ilişkileri canlandırmayı amaçlayan Başbakan Erdoğan'ın, Uygurların ekonomik kalkınmasına destek vermeyi temel politika hedeflerinden biri haline getirdiği ifade ediliyor. Değerlendirmede, Erdoğan'ın bu doğrultuda Urumçi'deki ilk durağı ekonomik kalkınma bölgesi, sonraki durağının ise kentin kalbinin tüm canlılığıyla attığı Büyük Pazar olmasının önemi vurgulanıyor.
Tarihi İpek Yolu'nu bu çerçevede yeniden canlandırmayı planlayan Erdoğan'ın kalkınma vurgusunun, Beijing yönetimince de olumlu karşılandığı belirtilen yazıda, 2020 yılına kadar bölgede kişi başı gelirin, ülkenin diğer kesimleriyle eşitlenmesi için uzun vadeli bir program onaylandığı ve uygulamasının da Zhang Chunxian'e emanet edildiğine dikkat çekiliyor.
Başbakan Erdoğan'ı Beijing'de yoğun bir ikili buluşma trafiği beklediği belirtilen yazıda, Çin'in tepesindeki isimlerle birbiri ardına görüşecek Erdoğan'ın Çin Komünist Partisi'nin 9 kişilik tepe kadrosunun üçüyle peşi sıra bir araya gelmesinin önemi vurgulanıyor. Bu kapsamda Cumhurbaşkanlığı koltuğunda oturan Hu Jintao, onun yerini önümüzdeki yıl alacak olan Devlet Başkan Yardımcısı Xi Jinping ve protokolde ikinci sırada yer alan Meclis Başkanı Wu Bangguo ile buluşacak Erdoğan'ın, söz konusu kritik görüşmelerde Suriye konusunu da masaya getireceği kaydediliyor.
Türkiye Başbakanı Erdoğan'ın Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'ne yaptığı ziyaretle ilgili Sabah gazetesinde yayınlanan bir haber ise, Çin ziyaretinin ilk durağı Urumçi'de ilk kez bir Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı gören Uygur halkının, Başbakan Erdoğan'a büyük sevgi gösterdiği şeklinde başlıyor.
Başbakan Erdoğan, Çin'e gerçekleştirdiği tarihi ziyareti Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin başkenti Urumçi'den başlattı. Erdoğan bölgede çiçeklerle karşılanırken, bölgedeki yenilenebilir enerji sistemleri üretim merkezlerine gerçekleştirdiği ziyarette Türkiye'ye yatırım sözü aldı. Urumçi'de üst düzey güvenlik önlemleri dikkat çekerken, Erdoğan'ın yaklaşık 40 araçtan oluşan konvoyunun uzun güzergâhı boyunca trafik akışı kesildi, caddelerde yaya akışı da donduruldu. Güzergâh boyunca elli metrede bir polis yerleştirilerek güvenlik önlemi alındı.
Erdoğan, 8 Nisan günü ilk olarak Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'ndeki enerji şirketlerini ziyaret etti. Rüzgâr ve güneş enerji sistemleri fabrikasını gezen Erdoğan, yetkililerden bilgi aldı. Daha sonra uzunluğu 100 metre, çapı 113 metre, ağırlığı ise 110 ton olan dev rüzgâr türbinleri üreten Goldwind firmasını ziyaret eden eden Erdoğan, yetkilileri yatırım için Türkiye'ye davet etti. Erdoğan, "İnşallah kendilerinden yatırım sözü aldık, temenni ederim ki böyle bir yatırım gerçekleşir" dedi. Başbakan Erdoğan, fabrikayı dolaşırken kendisine maket rüzgâr türbinleri gösterildi. Erdoğan fabrika yetkilisine "Bunlardan bize verecek misin? Evde 3 torun var" diye espri yaptı. Erdoğan ve heyettekilere maket hediye edildi. Çıkışta hediye maketle gazetecilere poz veren Erdoğan, rüzgâr türbinleri için yerin belli olup olmadığı sorusuna da "Yer çok" karşılığını verdi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız da "Tüm rüzgâr haritalarımız hazır" dedi. Daha sonra Büyük Cami'de namaz kılan Erdoğan, tarihi Büyük Pazar çarşısında sevgi seliyle karşılandı. Satıcılarla sohbet eden Erdoğan, meyve kurusu satın aldı. Kızı Sümeyye ve bakan eşleriyle pazarı dolaşan Emine Erdoğan da gazetecilere organik ürün tüketmelerini önerdi.
Başbakan, daha sonra Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi Çin Komünist Partisi Xinjiang Komitesi Sekreteri Zhang Chunxian ve Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi Valisi Nur Bekri ile görüştü. Erdoğan, Bekri'nin verdiği yemekte önemli mesajlar verdi. Erdoğan, ilk olarak "Stratejik işbirliği düzeyine vardık. Ancak bunun hakkını veremiyoruz. Ekonomik ve siyasi işbirliğinin artması gerekiyor" mesajı verdi. Erdoğan'ın ikinci olarak İpek Yolu'nun trenlerle canlandırılmasını istedi.
Erdoğan'ın Vali Bekri ile görüşmesinde bazı Uygur din adamlarının Türkiye'de eğitilmesi konusunda karara varıldı. Ayrıca Türkiye, Kaşgarlı Mahmut'un Xinjiang'daki evinin restorasyonunu da üstlendi.
Başbakan Erdoğan'a, Çin ziyaretinde Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Ömer Çelik de eşlik ediyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, "İkinci nükleer santral ihalesine iki ay içinde karar vereceğiz" dedi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a eşlik eden Yıldız, basın mensuplarıyla yaptığı sohbette Türkiye'de gerçekleştirilecek, ikinci nükleer santral ihalesiyle ilgili değerlendirmelerde bulundu. "İkinci nükleer santral ihalesine iki ay içerisinde karar vereceğiz" diyen Yıldız, Türkiye'de yapılacak ikinci nükleer santral konusunda Kore Cumhuriyeti, Japonya Rusya ve Çin'in ön plana çıktığını belirterek, "İkinci nükleer santrali Çin'in yapıp yapmayacağına bu gezide karar verilecek" diye konuştu. Bakan Yıldız, konuyla ilgili olarak Çin Enerji Bakanı ile bir görüşme yapacağını da bildirdi.