Çin'in Gansu eyaletinde yer alan Dunhuang kenti, "Mogao Mağaraları"yla dünyaca ünlüdür. Han Hanedanı dönemindeki önemli bir sınır kapısı olan Dunhuang, yüzlerce yıl önce hem Doğu hem de Batı kültürlerinin parladığı nokta olmuştur.

Çin'de dil ve tarih alanında çalışan ünlü isimlerden Ji Xianlin, tarihî İpek Yolu güzergâhında bulunan ve uzun bir geçmişe sahip olan Dunhuang kenti için, "Çin, Hint, Yunan ve İslam kültürleri dünyadaki en etkili kültürel sistemler arasındadır. Söz konusu dört kültür de Dunhuang kentinde buluşmuştur" ifadelerini kullanıyor.

Günümüze gelindiğinde ise Çin'in ortaya koyduğu "Bir Kuşak Bir Yol" planı, antik Dunhuang kentine birçok değişiklik getiriyor.

İki bin yıl önce İpek Yolu güzergâhındaki önemli bir nokta olan Dunhuang'dan ipek kumaşlar ve yeşim taşı yüklü kervanlar gelip geçmiştir. Kervanlar, hem Doğu ve Batı arasında ticari ilişkiler sağlamış, hem de kültürlerin etkileşimini ve gelişimini hızlandırmıştır. Günümüzde Dunhuang kentinde artık kervanlar yok; fakat, uçaklarla buraya gelen turistler, çölün üzerinde develere binerek eski zamanlarda yaşamanın hissini tecrübe edebiliyor.

Dunhuang kenti özgün cazibeleri noktalarına sahip… "Bir Kuşak Bir Yol" planının uygulanmasıyla buraya gelen turist sayısında da sıçrama yaşandı. Ocak-temmuz ayları arasında Dunhuang'ı ziyaret eden turist sayısı yüzde 40 artarak 3,46 milyonu buldu. Dunhuang kentindeki ünlü Mogao Mağaraları'nda rehber olarak çalışan Dong Yi, bu konuda şu bilgileri veriyor:

"Burada 6 yıldır çalışıyorum, fakat hiçbir zaman şimdiki kadar bir yoğunluk görmedim. Bu yıl o kadar çok turist geldi ki, yıl boyunca hep meşguldük. 'Bir Kuşak Bir Yol' planının etkisi çok."

M.S. 4. yüzyılda Dunhuang'ın 25 km güneydoğusunda bulunan Mogao Mağaraları, sonraki birkaç hanedan döneminde de binlerce sanatçının emeğiyle çölde yapı, renkli heykeller ve fresklerin toplandığı bir sanat hazinesi hâline gelmiştir.

Sui ve Tang hanedanları dönemlerinde İpek Yolu üzerindeki hareketliliğin yükselmesiyle birlikte Mogao Mağaraları daha çok sanatçının dikkatini çekmiştir. O dönemde oyulan ve birbirinden etkileyici fresklerle kaplı mağaraların sayısı binlere ulaşmıştır.

Bugün ise Mogao Mağaraları'nda farklı hanedanlardan kalan mağara sayısı 492, renkli heykel sayısı 2 bin 400'den fazla ve fresklerin toplam genişliği ise yaklaşık 45 bin metrekaredir.

Diğer yandan, günden güne artan turist sayısı, Mogao Mağaraları'nın korunması açısından ciddi sıkıntılar getiriyor. Ziyaretçilerin nefesiyle çıkan karbondioksit fresklere zarar veriyor.

Dunhuang Araştırma Merkezi'nde görevli akademisyenler, turist akınını düzene koyarak, mağaraların içindeki freskleri korumak için bazı çözüm planları ortaya koydu.

Bunlardan biri olan, 300 milyon yuanlık yatırım yapılan ve Mogao Mağaraları'ndaki tarihî eserlerin sergilendiği "Dijital Dunhuang Salonu" geçtiğimiz yıl 1 Ağustos gününde resmen hizmete girdi.

Ziyaretçiler, 3 boyutlu videolarla Mogao Mağaraları'ndaki freskleri ve ilgili hikâyeleri ayrıntılı olarak öğrenebiliyor.

Dunhuang Araştırma Merkezi Başkanı Wang Xudong, bu konu hakkındaki görüşlerini şöyle aktarıyor:

"Biz modern dijital tekniklerle Mogao Mağaraları'ndaki değerli tarihî eserler ve freskleri 'Dijital Dunhuang Salonu'nda canlandırıyoruz. İzleyiciler, gerçekten mağaradaymış gibi, üç boyutlu olarak duvar resimlerini seyredebiliyor, mağaraların geçmişini öğrenebiliyor. Hatta burası, turistler üzerinde mağaranın içindekinden daha büyük bir görsel etki bırakıyor."

Turistler, "Dijital Dunhuang Salonu"nda 20 dakika süren 3D filmi izlerken, fresklerde konu edilen hikâyelerdeki karakterlerin kimliklerine bürünüyor.

Dunhuang Araştırma Merkezi Başkanı Wang Xudong, "Dijital Dunhuang" projesinin sadece turistlerin salonda seyrettiği filmlerle sınırlı kalmadığını, projenin diğer bir öneminin, Mogao Mağaraları'na dair bilgi hazinesinin dijitalleştirilmesi ve paylaşılması olduğunu söylüyor.

Hong Kong ve Makao'dan gelen 20 üniversite öğrencisi, Dunhuang kentini gizdi. Antik Çinlilerin çalışkanlık ve bilgelikleri, öğrencilerde hayranlık uyandırdı.  

"Dünyaca tanınmış Mogao Mağaraları'nı gezdikten sonra çok duygulandım. Bu güzellikteki fresklerle yapılmalarından binlerce yıl sonra buluşabildiğim için çok şanslıyım. Bunları görünce, Tang Hanedanı'nda toplumun ne kadar refah içinde olduğunu da tahmin edebiliyorsunuz."

"Gelmeden önce, kuzeybatının havası beni korkutuyordu. Burasının kuru ve soğuk olduğunu düşünüyordum. Fakat geldikten sonra buraya adeta bayıldım. Burası gerçekten güzel ve tertemiz. İpek Yolu gezime devam edeceğim."

Tarihten beri sayısız hikâyenin yaşandığı Dunhuang kenti için şairler çok sayıda güzel şiirler kaleme almıştır. Bu yıl ağustos ayında Çin'de çölde sahnelenen ilk tiyatro eseri "Dunhuang'ın Parlak Dönemi" izleyicilerle buluştu.

Parlak bir geçmişe sahip, Doğu ve Batı kültürlerini buluşturan ve olağanüstü hikâyelerle dolu Dunhuang'da turistler her anın tadını çıkartıyorlar.

Dunhuang Araştırma Merkezi Başkanı Wang Xudong, zengin bir kültüre sahip olan Dunhuang'ın değerini tüm dünyaya tanıtmak gerektiğine dikkat çekiyor.

"Araştırmalar sayesinde Dunhuang kültürünün değerine daha büyük önem vermeye başlıyoruz. Dunhuang hazinesini adım adım araştırarak onun zengin bilgilerini dünyaya yaymayı hedefliyoruz."

Önümüzdeki yıl ABD'nin Los Angeles kentinde, Dunhuang Mogao Mağaraları-İpek Yolu'nda Çin Budizmi Sanat Eserleri" temalı bir sergi düzenlenecek. Wang, Dunhuang'ın barındırdığı sanat eserlerinin dünyaya tanıtılmasıyla birlikte, dünyanın dört bir yanından araştırmacıların bölgeye gelerek Dunhuang'ın zengin kültürü üzerine çalışmalarını beklediklerini sözlerine ekliyor.