"Guizhou'yu şarkılar eşliğinde gezelim"---Özcan Buze'nin Guizhou gezisi (2)

?Çin Uluslararası Radyosu Türkçe Servisi'nde görevli Özcan Buze, kısa süre önce radyomuzun ekibinin bir üyesi olarak Çin'in güneybatısında yer alan Guizhou eyaletini ziyaret etti. Çin'de Yolculuk programımızda Özcan Bey'den Guizhou'nun güzel manzaraları, farklı etnik grupların kültür ve gelenekleriyle ilgili izlenimlerini alacağız.

    CRİ: Gezi tekrar hatırlatırken zihininizde unutulamaz anı var mı?

?Buze: Pek çok anı var. Doğrusu hangisini anlatacağımı bilemiyorum. Ama içlerinden birini seçecek olursam, Miao köyünde evlenme teklifi aldığım anıyı anlatmak isterim. Miao köyünde bulunduğumuz sırada, yapılan gösterileri izledik, pek çok bilgi aldık ve sonra sıra bir evlilik törenini izlemeye geldi. Törenin icra edilebilmesi için bir damat adayı gerekiyordu. Nedendir bilmem, bu görev bana teklif edildi. Bu köyden bir Miao kızıyla evlenecektim. Ama bir sorun vardı: Ben zaten evliyim. Onlar için mesele değilmiş. Geleneklerine göre dört eşe kadar evlenmeme izin vardı. Ama benim açımdan sorun yine de bitmiyordu. Çin'in Guizhou eyaletinin Congjiang ilçesine bağlı Biasha köyünde bir eşim daha olduğunu, eşime nasıl anlatacak, bunun heasabını nasıl verecektim? Sonra evlenen erkek acaba karısının köyünde mi yaşamak zorundaydı? Damadın, evlenir evlenmez köyden ayrılmasına ne gözle bakılacaktı? Boşanmaya izin var mıydı? Ben bunların cevabını net olarak almadan damat adayı olmazdım. Zaten Türkçeden Çinceye, Çinceden Miao diline, oradan tekrar Çince ve Türkçeye çeviri işlemi uzun sürecekti. Kız tarafının o kadar beklemeye vakti yoktu. Törenin icra edilmesi gerekiyordu. Bu durumda damatlık görevi, radyomuzun Hausa servisinde görevli Nijeryalı arkadaşımız Mamuda Laval'a teklif edildi. Mamuda hiç nazlanmadan ve benim gibi ince eleyip sık dokumadan görevi yiğitçe kabul etti. Gelinle geleneksel dansı yaptı. Sonra yeni eşiyle birlikte tebrikleri kabul etti, hediyeleri topladı. Herşey olup bittikten sonra da, nikahının üzerinden daha yarım saat bile geçmemişken eşini acımasızca köyde bırakıp otobüse bindi ve gitti.

?Özcan Buze yerine Hausa servisinde görevli Nijeryalı Mamuda Laval damat görevini aldı.

?Özcan Buze, damat yerine gelini karşılayan ekip üyesi oldu

?Bu köyle ilgili küçük bir anımı da aktarmadan edemiyorum: Köydeyken bir Miao savaşçısı nereli olduğumu sordu. "Türkiye" cevabını alınca, elimi sıkıp Miaolardan Türkiye'ye selam söyledi. Sonra bunu Miao dilinde de tekrarladı. Bir önceki gün ziyaret ettiğimiz Dong köyündeki güzel genç kızlar da Türkiye'ye selamlarını göndermişti. Selam aktarmak bir görevdir, böylece aktarmış olayım. Son olarak Dong kızlarından bir mesaj: Şarkılarından bazıları Türk delikanlılarına gitti.

?CRİ: Bildiğim kadarıyla Guizhou'nun nüfusunun Han dışında birçok etnik grup oluşturur. Yolculuğunuz sırasında dikkatinizi en çok çeken örf ve adetleri nedir?

?Buze: Dünyanın en büyük nüfusuna sahip ülkesi Çin'de yaşayanların yüzde 92'sini Han etnik grubu oluşturuyor ama, geriye kalan nüfus yine de büyük bir çeşitlilik sergiliyor. Çünkü geriye kalan o yüzde 8'lik bölüm tam 55 farklı azınlık etnik grubundan oluşuyor.

?Guizhou eyaletinde yaşayanların yüzde 35'ini aralarında Miao, Bouyei, Dong, Yi, Hui, Gelao, Zhuang, Yao, Bai, Tujia ve diğerlerinin bulunduğu etnik topluluklar meydana getiriyor.

?Bu etnik çeşitlilik içinde dikkatimi çeken örf ve adetler o kadar çok ki inanın hangisini anlatacağımı bilemiyorum. Ama birşey söylemem gerekirse, en güzeli, köylerde kızlarla erkeklerin bir arada bulunması, birbirlerini özgürce tanıyabilmesi idi. Birçok ülkede gençlerden esirgenen bu imkan, gençlerin yanlış seçimler sonucu yanlış evlilikler yapmasına ve mutsuz birer ömür sürmesine, geride annesi babası ayrılmış çocuklar kalmasına neden oluyor. Guizhou'daki etnik toplulukların gelenekleri bu sıkıntıyı aşacak çözümleri gençlere sunuyor.

?"Gençler bir arada bulunurken en çok yaptıkları etkinlik şarkı söylemek ve dans etmek"

?CRİ: Kampanya niye "Guizhou'yu şarkılar eşliğinde gezelim" diye adlandırıldı?

Buze: Gençler birarada bulunma imkanına sahip dedim az önce. Gençler bir arada bulunurken en çok yaptıkları etkinlik de şarkı söylemek ve dans etmek. Zaten sanki bütün Guizhou şarkı söylüyor, Şarkıları ve dansları her yerde görüyor, duyuyorsunuz. Bu eyaleti gezerken, size devamlı olarak müzik eşlik ediyor. O nedenle eyalet hükümeti Guizhou'yu tanıtma etkinliklerinin bir bölümüne bu ismi vermiş. Başlangıçta ben bunu iyi bulunmuş bir tanıtım sloganından ibaret sandım, ama Guizhou'yu gezdikçe bu sözün sadece bir tanıtım sloganı olmadığını, bir gerçeğin özlü ifadesi olduğunu anladım.

?CRİ: Guizhou'da güzel yemekler var mı? Guizhou Mutfağı'nın en dikkat çekici özelliği nedir?

?Buze: Çin'in çok zengin bir mutfak kültürüne sahip olduğu herkes tarafından biliniyor. Bu zenginliğe bütün bölgeler kendilerince katkıda bulunmuşlar. Tabii, büyük bir etnik çeşitlilik barındıran Guizhou da bu çeşitlilikli orantılı olarak Çin mutfağına bir hayli katkıda bulunmuş. Guizhou'da çok değişik ve farklı tadlarda yemekler var. Ama bu yemeklerin ortak özelliğini söylemem gerekirse, genellikle acı olduklarını belirtmeliyim.

?CRİ: Dinleyicilerimize bazı gezi bilgilerini aktarabilir misiniz?

?Buze: Burada izin verirseniz, gezi izlenimlerimin okunmasını sağlamak için, dinleyicilerimizi radyomuzun internet sitesinde geziyle ilgili olarak yazdıklarımı bulabilecekleri sayfaya yönlendireyim. Dinleyicilerimiz, bu söyleşimizde yer verdiğim kimi bilgilerin yanısıra çok daha ayrıntılı izlenimlere ve bilgilere, resimler eşliğinde ulaşalibilirler. Bunun için ana sayfada bulunan Haber ve Gündem sekmesini tıklayarak CRI'ın Guizhou gezisi başlığı altında bulunan yazıları seçmeleri yeterli olacaktır.

?Ama son olarak bu geziden kendimce çıkardığım sonucu ifade etmeme izin verin: Çin'den söz eden hemen hemen herkes bir yandan ekonomik gelişmeye vurgu yapıyor. Bunu yaparken bir yandan da bilim, sanat ve spordaki gelişmelere dikkat çekiyor. Önümüzdeki yıllarda dünyadaki en önemli sporcular, sanatçılar ve bilim adamları bu ülkeden çıkacak. Dünyaca ünlü olacak bu bilim adamları, sanatçılar ve sporcular arasında, Han milliyetinden olanlarla birlikte, Miao, Bouyei, Dong, Yi, Hui, Gelao, Zhuang, Yao, Bai, Tujia milliyetlerinden ve Hui, Tibetli, Xingianglı, Çinliler de muhakkak bulunacak. Çin, bu ülkede yaşayan etnik azınlıklara kendi özgün geleeklerine uygun yolda yürüme olanağı tanıdığı gibi, çağdaş gelişmeye eşit ölçüde katılma şansı da sağlıyor.