ABD, obsesif müdahale siyasetinin artık ‘demode’ olduğunu görmeli

CMG muhabiri Zhao Quanmin

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 3 Mayıs’ta Londra’da G7 dışişleri bakanları toplantısına katıldı ve Çin ve Rusya’yı engellemek için müttefikleriyle birleşme niyetini gösterdi. ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin yüz gündür iktidarda geçirdiği süreyle diplomatik stratejisi de giderek belirginleşiyor.

Bir yandan ABD sık sık geleneksel Avrupalı müttefiklerine “iyi niyetini” göstererek Çin’le “başa çıkma” konusunda Avrupa’nın da rol oynamasını istiyor. Öbür yandan ABD kendi küresel stratejik kaynaklarının entegrasyonunu hızlandırıyor. Kısa süre önce Antony Blinken ABD’nin yönünü değiştirdiğini duyurdu, yani Afganistan’dan çekilmek ve Çin’i çevrelemek ilkelerini öne sürdü.

Afganistan’da 20 yıl süren bir savaşta, harap olmuş bir ülkeyi geride bırakmanın yanı sıra, uzun vadeli dış müdahalenin getirdiği sonuçlar ABD’nin kendisine de zarar verdi.

Daha da önemlisi, Amerikan demokrasisinin temeli geniş çapta sorgulanıyor. Yurtdışında Afganistan ve Irak gibi “demokratik modeller” artık çürümüş oldu. Amerikalı politikacılar diğer ülkelerdeki toplumsal kaos olaylarını “çok güzel manzaralar” olarak betimlerken (Nancy Pelosi, Hong Kong’daki kaosu böyle tasvir etmişti), benzer olaylar Ocak ayında siyasi merkez Capitol Hill’de sahnelendiğinde Amerikan demokrasisi dünyanın alay konusu haline geldi.

Canının istediği her yere müdahale etme siyasetinin acıları hala tazeyken, ABD müttefiklerini yanına çekerek yeni bir müdahale başlatmak için Pasifik’e doğru yola çıktı. Sözde     “insan hakları”, “demokrasi” ve “özgürlük” gibi tılsımlı kavramlarla diğer ülkeler etki altına alınmaya çalışılıyor ve Çin’in iç işleri “uluslararası sorunlar” haline getirilmek isteniyor.

Tarih bir aynadır. ABD Orta Doğu’da on yıllarca süren mücaledenin ardından karmaşık bir sonla karşılaştı. Asya’da Çin gibi güçlü ve dayanıklı bir ülkeye müdahale etmek son derece tehlikelidir. Amerika’da politika yapıcılar şunu değerlendirmeli: ABD, tüm gücünü kullanarak Çin’le yüzleşirse, yeni tur bir müdahaleciliğin yol açabileceği daha karmaşık sorunlara göğüs gerebilirler mi?

Salgınla ve iklim değişikliğiyle boğuşan dünya, başka ülkeleri çevreleme ve dar görüşlü çıkar gruplarına değil, küresel dayanışmaya ve evrensel bir ortak vizyona ihtiyaç duymaktadır.