Analiz: Çin ve ABD 'küresel sorumluluklarını' üstlenmeli

ABD Başkanı Donald Trump, ticaret müzakereleri nedeniyle Washington'da bulunan Çin'in başmüzakerecisi Liu He'yı kabul etti.

Donald Trump, iki heyetin bir an önce kapsamlı ve tarihi bir anlaşmaya varmasını istediğini, bunun hem Çin-ABD ilişkilerine hem de dünyaya faydalı olacağını kaydetti.

Trump, Çin Medya Grubu'nun (ÇMG) Çin ve ABD'nin "küresel sorumlulukları"yla ilgili bir sorusuna verdiği yanıtta, "küresel sorumluluk" ifadesini takdirle değerlendirdi ve "ABD ve Çin'in gerçekten dünyada büyük sorumlulukları var" ifadesini kullandı.

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping "Çin ve ABD'nin dünya barışı ve refahı için ortaklaşa önemli sorumlulukları yerine getirmesi gerektiğini birçok kez yineledi.

Çin Başbakan Yardımcısı Liu He, önceki gün Beyaz Saray'da Trump'la yaptığı görüşmede Xi Jinping'in mesajını Trump'a iletmişti.

Xi Jinping mesajında, Çin-ABD ilişkilerinin sağlıklı ve istikrarlı gelişmesinin, iki ülkenin ve dünya halklarının çıkarlarına uygun olduğuna dikkati çekti. Xi Jinping, özellikle iki tarafın stratejik liderlik yapması gerektiğini vurguladı.

Bu açıdan Donald Trump'ın "küresel sorumluluk" konusunda yaptığı açıklama, Xi Jinping'in ilgili ifadelerine bir cevap niteliğindedir.

Kalkınma, barış ve yönetim sorumlulukları…

Mevcut durumda dünya yüz yıldır görülmemiş bir değişim süreciyle karşı karşıya bulunuyor. Uluslararası toplum, büyük devletler olarak Çin ve ABD'nin üç konuda "küresel sorumluluklarını" üstlenmesini bekliyor.

Bunlardan biri kalkınma sorumluluğu. Şu an dünya için kalkınma halen en önemli önceliklerden biri. Ekonomik büyüme yeni motivasyonlara ihtiyaç duyuyor. Kalkınma, aynı zamanda zengin ve yoksul arasındaki boşluğu azaltmak için genel çıkara dayalı bir dengeye sahip olmalı.

Dünyanın en büyük iki ekonomisi olarak Çin ve ABD, "kalkınma açığı"nın çözülmesi için dünyaya öncülük ederek kaçınılmaz "küresel sorumluluklar" üstlenmelidir.

Ancak geçen yıldan bu yana Çin ve ABD arasında ekonomik ve ticari anlaşmazlıkların yaşanması nedeniyle küresel büyüme yavaşlıyor.

Birçok uluslararası kurum küresel ekonomik büyüme beklentilerini düşürdü. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) bu yıl için ticarette büyüme beklentisini %3,7'den %2,6'ya çekti.

Bu bağlamda, Çin ve ABD'nin karşılıklı çıkara ve ortak kazanca dayalı ticari anlaşmaya varması durumunda küresel güven artacak. Çin ve ABD, kalkınma için katkıda bulunacak.

İkincisi barış sorumluluğu. Dünyanın pek çok bölgesinde sıcak çatışmalar yaşanıyor, terörizm yayılıyor. Geleneksel olmayan güvenlik tehditleri artıyor.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMKG) daimi üyeleri olan Çin ve ABD, "barış açığı"nın giderilmesi için dünyaya öncülük ederek sorumluluk almalıdır.

Çin, 1 Mayıs'tan itibaren tüm fentanille ilgili maddeleri kontrol altına alacağını ilan etti. Donald Trump, Liu He'yı kabul ettiğinde, söz konusu karardan dolayı Çin'e teşekkürleri sundu ve bunun ABD halkı ile ABD ve Çin arasındaki uyuşturucu karşıtı işbirliği için büyük önem taşıdığını belirtti.

Üçüncü olarak iki ülkenin yönetim sorumluluğu var. Son yıllarda tek taraflılık, korumacılık ve popülizm modası, dünya genelinde yayılıyor. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan küresel yönetim sistemi hiç görülmemiş bir saldırıyla karşı karşıya bulunuyor. Örneğin birçok ülke DTÖ'de reform önerisinde bulundu. Çin ve ABD'nin bu konuda kendi görüşleri var. Ancak DTÖ reformunu tüm ülkelerin müzakere yoluyla yapması gerekiyor. Ortaklaşa "yönetim açığının" çözülmesi ve çok taraflı ticaret sistemi korunarak gelişmekte olan ülkelerin kalkınma çıkarlarının güvence altına alınması elzem.

'Biri diğerine zarar verirse, bundan ikisi de zarar görür'

ABD eski başkanı Richard Nixon'ın Çin ziyaretinde başkana eşlik eden eski Amerikalı diplomat Nicolas Platt, Çin ve ABD'nin sıkı bir şekilde kaynaştığını belirterek, "Biri diğerine zarar verirse, bundan ikisi de zarar görür" dedi. Nicolas Platt, "Bu yüzden Çin ve ABD mutlaka iyi geçinmeli ve iyi işbirliği yapmalı. İki ülke için başka seçenek yoktur" sözlerini kullandı.

Çin ve ABD heyetleri arasındaki ekonomi ve ticaret müzakerelerinde 9. tur 3-5 Nisan günlerinde Washington'da düzenlendi.

Görüşmelerde en önemli husus anlaşmazlığın kontrol altına alınması ve işbirliği ile ortak kazanç alanının genişletilmesidir. Bu, iki büyük devletin üstlenmesi gereken "küresel sorumluluk"tur. Çin ve ABD'nin bu sorumlulukları üstlenerek harekete geçmeleri, tüm dünyanın beklentisidir.