Haber Analiz: Çin'de fikri mülkiyet haklarını korumada dönüm noktası

Çin mahkemelerinde görülen fikri mülkiyet hakları davalarının sayısında son yıllarda büyük artış görüldü. 2017 yılında kabul edilen dava sayısı bir önceki yıla göre yüzde 33,5 artarak 240 bine ulaştı. İlgili yargı süreçlerinden verimli neticeler alınıp alınmayacağı, Çin'deki fikri mülkiyet haklarının korunmasının uygulanması ve etkinliğiyle de sıkı sıkıya bağlantılı.

Çin Yüksek Halk Mahkemesi Başkanı Zhou Qiang'ın başkanlığında 3 Aralık günü düzenlenen bir toplantıda, Çin Yüksek Halk Mahkemesi çatısı altında kurulacak Fikri Mülkiyet Hakları Mahkemesi'nin yetki ve görevleriyle ilgili yönetmelik onaylandı. Buna göre, önümüzdeki günlerde resmen hizmete girecek mahkeme, ülke genelindeki uzmanlık gerektiren ve teknik düzeyi yüksek patent davalarından sorumlu olacak.

Çin Ulusal Halk Meclisi Daimi Komitesi de daha önce patent davalarında izlenecek hukuki prosedürlere ilişkin kararları içeren bir belge onaylamıştı.

Buna göre, 1 Ocak 2018'den itibaren, patent ve icat hakları, entegre devre tasarımları, teknolojik sırlar ve bilgisayar yazılımları gibi yüksek uzmanlık düzeyi gerektiren alanlarda fikri mülkiyet haklarıyla ilgili alınan yargı kararları, tekrar ele alınmak üzere Çin Yüksek Halk Mahkemesi'ne bağlı Fikri Mülkiyet Hakları Mahkemesi'ne sunulabilecek.

Uzmanlar, söz konusu kararı, Çin hükümetinin fikri mülkiyet haklarına dair yargı çalışmalarında uzmanlaşılması için attığı önemli bir adım olarak değerlendiriyor. Çin, bu sayede ülkedeki bilimsel ve teknolojik inovasyonu teşvik ederken, fikri mülkiyet haklarını koruma kararlılığını tüm dünyaya göstermiş oluyor.

Çin, henüz 2008 yılında fikri mülkiyet hakları konusunda yayımladığı ulusal strateji planında, fikri mülkiyet hakları alanındaki yargı sisteminin standarda kavuşturulacağını ve prosedürlerin sadeleştirileceğini açıklamıştı.

Beijing, Shanghai ve Guangzhou'da fikri mülkiyet hakları mahkemelerinin kurulmasını öngören karar, 2014 yılında Çin Ulusal Halk Meclisi Daimi Komitesi'nden geçti. Bu tarihten sonra da ülke genelinde fikri mülkiyet hakları davalarının görüldüğü 10'dan fazla özel mahkeme hizmete girdi.

Çin Komümist Partisi 19. Genel Kongresi'nin düzenlenmesinin ardından, Çin'e özgü sosyalizm yeni bir döneme girdi. Bu bağlamda, fikri mülkiyet haklarının korunma çalışmalarının güçlendirilmesi tüm toplumun üzerinde uzlaştığı bir görüş oldu.

Bu anlayışın devamı olarak, Çin Yüksek Halk Mahkemesi'ne bağlı Fikri Mülkiyet Hakları Mahkemesi'nin kurulması da Çin'in inovasyonu teşvik etmesi ve fikri mülkiyet haklarını korumayı güçlendirmesi açısından yeni bir dönüm noktası olacaktır.

Bu adım, Çin'de teknolojik ve bilimsel inovasyon alanındaki anlaşmazlıklarda gerek davalı gerekse davacıların ihtiyaçlarını etkin şekilde karşılayacak. Öncelikle, fikri mülkiyet haklarının ihlali konusundaki yargı standartları bütünleştirilecek, böylece eyalet düzeyindeki mahkemelerde bilimsel inovasyon konusundaki yargılamalarda yaşanan standart farklılıkları sorununa köklü bir çözüm getirilecek. Ayrıca, ilgili yargı çalışmalarının verimi yükseltilirken, halkın adalete olan güveni de pekiştirilecek.

(Yazar: Guan Yuying)