Haber Analiz: SİÖ'nün hedefi serbest ticaret bölgesi

  2018-10-13 16:00:24  cri

Çin Başbakanı Li Keqiang Duşanbe'de SİÖ Başbakanlar Konseyi 17. Toplantısında. (Xinhua, Ding Haitao)

(CRI, Yuan Tinglei)

2 gün süren Shanghai İşbirliği Örgütü (SİÖ) Başbakanlar Konseyi 17. Toplantısı Tacikistan'ın başkenti Duşanbe'de dün sona erdi.

Toplantının bitiminde açıklanan ortak bildiride, çok taraflı ticaret sisteminin korunması ve her türlü tek taraflı korumacılık girişimine karşı çıkılması gerektiği vurgulandı. Shanghai İşbirliği Örgütü'nün çok taraflı serbest ticareti koruma konusunda kararlı duruşu yinelendi.

Bu yıl Haziran ayında, SİÖ Qingdao Zirvesi'nde SİÖ Liderleri Ticaretin Kolaylaştırılmasına Dair Ortak Bildirisi yayımlandı. Bildiride, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) temelinde çok taraflı ticaret sistemin korunması çağrısında bulunularak, tüm tarafların ticaretin kolaylaştırılmasında işbirliğini sürdürme niyeti yinelendi. Dört ay sonra, SİÖ ülkelerinin başbakanları bu konuda bir kez daha ortak ses çıkardı.

Duşanbe toplantısı sırasında, Rusya Başbakanı Dimitri Medvedev dahil olmak üzere birçok lider, bazı ülkelerin ticari korumacılık, tek taraflı yaptırımlar ve hatta siyasi şantaj uygulamasını kınadı.

Duşanbe toplantısıyla SİÖ, çok taraflı ticaret sistemini korumada oynadığı rolü güçlendirmiş oldu.

Çin Başbakanı Li Keqiang toplantıda yaptığı konuşmada SİÖ serbest ticaret bölgesi için fizibilite çalışmalarının başlamasını ve bölgesele ekonomik işbirliği için gerekli kurumsal düzenlemelerin tamamlanmasını istedi.

Shanghai İşbirliği Örgütü ülkelerinin nüfusu, dünya nüfusunun nerdeyse yarısına tekabül ediyor. Üye ülkelerin yüzölçümü, Asya ve Avrupa kıtalarının yüzde 60'ını oluşturuyor. SİÖ'nün toplam gayrı safi yurt içi hasıla hacmi, dünyanın yüzde 20'sinden fazlasına denk geliyor. Böylesine geniş ölçekli bir bölgesel örgüt temelinde serbest ticaret bölgesi kurmak, kolay bir görev değil. Dolayısıyla Çin'in, örgütün mevcut kalkınma ivmesi doğrultusunda serbest ticaret bölgesi için fizibilite çalışması önermesinin bazı temel dayanak noktaları var.

Öncelikle, SİÖ liderleri arasında karşılıklı siyasi güven yüksek seviyede, liderler arasında özel temaslar bulunuyor. Ekonomiyi geliştirmek ve halkın yaşamını iyileştirmek, tüm üye ülkelerin ortak önceliği. Her ülke birbiriyle işbirliğini geliştirmek için güçlü bir arzu duyuyor.

Diğer yandan üye ülkeler arasında ekonomik işbirliğinin mevcut durumu göz önünde bulundurulduğunda, SİÖ ülkelerinin serbest ticaret ve bölgesel işbirliğinden büyük fayda gördükleri aşikar. Üye ülkeler aynı coğrafyada yer alıyor, ticari bağları oldukça sıkı. Ülkeler arasında yatırım bağları gittikçe genişliyor.

Son olarak, Özbekistan dışında tüm SİÖ ülkeleri Dünya Ticaret Örgütü'ne üye. Bu ülkeler temel olarak benzer ticaret sistemlerine sahip. Dolayısıyla DTÖ kurallarına uyma ve bu temelde çok taraflı ticareti sürdürme noktasında bir ortak tutum söz konusu.

Son yıllarda SİÖ üye ülkeleri arasında çok sayıda ikili ya da çok taraflı bölgesel ticari ve ekonomik işbirliği sistemi kuruldu. Bu, serbest ticaret bölgesinin kurulmasına da zemin hazırladı.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, 2017 yılında SİÖ Zirvesi'nde yaptığı konuşmada, Avrasya Ekonomik Birliği ve İpek Yolu Ekonomik Kuşağı'nın bölgesel ekonomik işbirliğinde yeni bir yol açtığını ve SİÖ serbest ticaret bölgesinin kurulmasına imkan sağladığını ifade etmişti.

Mevcut durumda dünyanın ekonomik durumu iyileşiyor, ancak hala pek çok belirsiz öğeler kendini gösteriyor, özellikle ekonomik küreselleşme sürecinde ciddi zorluklar mevcut. Bazı ülkeler ticari korumacılık yoluna girdi. Bu, küresel ekonomik gelişmeyi engelleyen temel risk faktörü olarak görülüyor. Böyle bir dönemde, dünyanın en büyük nüfusa sahip ve yüzölçümü en büyük bölgesel örgüt konumundaki Shanghai İşbirliği Örgütü, çok taraflı serbest ticaret sistemini korumaya devam edecektir. Bu tutum, küresel ekonomik gelişmeye de pozitif enerji katacaktır.

26 Temmuz 2018, SİÖ bölgesel ekonomik ve ticari işbirliği örnek bölgesi Qingdao Multimodal Taşımacılık Merkezi hizmete girdi. (DFIC)