Yorum: Çin'in ABD karşısında en büyük avantajı ahlak ve adalet

(CRI, Xu Qinduo)

"Bisiklet sadece birkaç parça demir ve iki tekerlekten ibaret değildir, özgürlüğün kaynağı ve yetişkinliğin başlangıcıdır. Çok sayıda yetişkin için bisiklet temel bir ulaşım aracı, aynı zamanda sağlıklı yaşam reçetesidir. Bu basit mutluluk kaynağının, ticaret sürtüşmesinin kurbanı olmayacağını umuyorum."

ABD Ticaret Temsilciliği, 200 milyar tutarındaki Çin menşeli ürünlere ek gümrük tarifesi uygulanmasına ilişkin olarak 20 Ağustos'ta 6 günlük açık oturumu düzenlemeye başladı. Bisiklet Tedarikçileri Derneği'nden Bob Margevicius ilk günkü oturumda yaptığı konuşmada taleplerini açıkladı.

Binlerce şirket vergi muafiyeti istedi ama nafile

ABD işletmeleri için ek gümrük tarifelerinden etkilenmemenin iki çaresi var, birincisi vergi muafiyeti başvurusunda bulunmak, diğeriyse ABD yönetimini ek vergi yerine anlaşmazlığı diyalog yoluyla çözmeye ikna etmek.

Ancak muafiyet başvurusu yapmanın önünde çeşitli zorluklar var. Demir çelik vergisini örnek alalım. Bu yıl Mayıs ayından beri ABD işletmelerinden 20 binden fazla ek vergi muafiyeti başvurusu sunuldu, ancak hiçbirine onay çıkmadı. Çünkü ABD yönetimi, ek tarifelerden yana olan iki Amerikan çelik üreticisinin ortaya attığı, ülkede demir çelik üretiminin artık canlandığı iddiasına inandı. Aslında bu uygulamanın altında adalet aranamaz.

The Wall Street Journal gazetesinin Washington'da devam eden oturumla ilgili olarak yayımladığı haberde şu ifadelere yer verildi: "Katılımcılar genel olarak muafiyet istiyor... Ürünleri için Çin dışında tedarikçi bulma zorluğunu vurguluyorlar." Fakat, muafiyet isteyen işletmelere karşı, ABD Ticaret Bakanlığı'nın çözüm sağlayamayacağı savunuluyor.

Aslında protesto etmek veya hükümeti ikna etmeye çalışmak hiçbir işe yaramayacaktır. Temmuz ayının sonlarında Çin'den 16 milyar dolar tutarında ürünlerin ithalatına ek gümrük tarifesi uygulanmasıyla ilgili olarak oturum düzenlenmişti. Oturuma katılan toplam 82 temsilciden sadece 6'sı, ek gümrük tarifesinden yanaydı, yani katılanların yüzde 90'ı ek vergiye karşıydı. Ancak ABD yönetimi yine de ek gümrük tarifesi uygulama yoluna gitti.

Bu nedenle son oturumdan da pek bir beklenti yok. Büyük ihtimalle, ABD yönetimi Eylül ayı başında 200 milyar dolar tutarındaki Çin ürünlerine ek gümrük tarifesi uygulayacak.

Bu karar ABD için ne anlama geliyor? Gümrük tarifesi, vergi zammı demektir. Eğer ABD'li ithalatçılar, artan vergiyi tüketicilere transfer ederse, piyasadaki malların fiyatları yükselecek, tüketiciler mevcut yaşam seviyesini korumak için daha fazla para harcamak zorunda kalacak veya ithalatçılar ek verginin etkisini kendi imkanlarıyla gidermeyi seçecek; ancak masrafların artması ve rekabet gücünün düşmesi gibi risklerle karşı karşıya bulunulacak. Ne olursa olsun, iki çözüm de uzun sürmez. Kritik noktaysa, ABD işletmeleri ya çalışanların sayısını azaltmak ya kapanmak zorunda kalacak.

Reuters haber ajansının haberine göre, ABD Ticaret Temsilciliği'ne gönderilen 1400'den fazla yazılı yorumda, ek gümrük tarifesinin büyük zararlar getireceği, Noel Bayramı'nda kullanılan ışıklandırma süslerinden nükleer yakıt malzemelerine kadar bir sürü ürünün masraflarının artacağı savunuluyor.

Çin piyasasından zirkonyum ürünlerini kullanan nükleer yakıt üreticisi Westinghouse Electric, ABD zirkonyum kaynağına sahip olmadığı için, ek gümrük tarifesinin elektrik fiyatını yükselteceğini belirtiyor.

20 Ağustos'taki oturumda ABD Ulusal Ticaret Ekonomisi Derneği, 6 aylık ekonomik politikaları araştırma raporunu yayımladı. Derneğin başkan yardımcısı Kevin Swift'in yaptığı açıklamaya göre, ankete katılan 251 ekonomistin yüzde 91'i, ABD yönetiminin başlattığı veya başlatacağı ek gümrük tarifesi uygulamasının ABD ekonomisini olumsuz etkileyeceğinden yana görüş bildirdi. Ekonomistlerin yüzde 71'i vergi indiriminin ulusal ekonomiyi aşırı derecede teşvik edeceği görüşünde, yüzde 81'i ABD yönetiminin mali açığın gayri safi yurt içi hasıladaki oranını azaltması gerektiği kanaatinde.

ABD acıya dayanabileceğini ispatlamalı!

Ancak ABD Başkanı Trump, Çin'le gümrük tarifesi konusunda bir takvimi olmadığını, Çin gibi uzun vadeli açıdan konuya yaklaştığını kaydediyor. Bu konuşma, ABD'nin ek gümrük tarifesiyle Çin'e yeterince baskı yapıp boyun eğdirme, ardından müzakere masasına oturtup kendine avantajlı bir konum sağlama hevesini gösteriyor.

Fakat ABD yanlış bir hedef seçti. Çin'in 1,4 milyarlık nüfusu karşısında, ABD yönetimi ve halkı, kendilerinin daha fazla acıya dayanabilecek güçte olduklarını ispatlamalı. Aksi takdirde ticaret sürtüşmesini kazanamayacaklar. ABD'nin siyasi rejiminde eksiklik söz konusu, Çin ise 5 bin yıllık medeniyet tarihine sahip. Tüm dünyaya meydan okuyan ABD karşısında Çin, ahlak ve adalet bakımından daha avantajlı bir konumda. Ayrıca dünyanın 2. büyük ekonomisi olarak Çin'in çok taraflı ticaret sistemini koruma yükümlülüğü var.

İki ülke tarafından daha önce açıklanan takvime göre, ABD yarın 16 milyar dolar değerinde Çin ürünlerine yüzde 25 ek gümrük tarifesi uygulayacak, Çin de anında aynı ölçekte karşılık verecek.

Buna paralel olarak ABD yönetimi, Çin heyetini Washington'a davet etti. Washington çift yönlü bir strateji izliyor. Peki, bu strateji işe yarayacak mı? En iyi cevabı Çinli bir işçi veriyor: "Ticaret savaşı nere giderse gitsin, işim olumsuz etkilense bile, yine de ülkemi destekleyeceğim."