ABD'nin ek gümrük tarifesinin ardındaki asıl nedenler

(Kaynak: CRI Haber Merkezi, Yazar: Sheng Yuhong)

ABD yönetimi, 7 Ağustos'ta 16 milyar dolar tutarındaki Çin ürünlerine 23 Ağustos'tan itibaren yüzde 25'lik ek gümrük vergisi uygulanacağını açıkladı.

Washington, 6 Temmuz itibarıyla da Çin menşeli 34 milyar dolar tutarındaki ürüne yüzde 25'lik ek gümrük vergisi uygulamaya başlamıştı.

Çin Ticaret Bakanlığı'ndan dün yapılan açıklamada, ABD'nin, bu son girişimle bir kez daha akıl dışı bir şekilde iç yasalarını uluslararası hukukun üzerinde tuttuğu belirtildi.

Açıklamada, Çin'in kendi yasal hak ve çıkarları ile çok taraflı ticaret sistemini savunmak amacıyla bu adıma karşılık vermek zorunda kaldığına dikkat çekildi.

Çin'in ABD'den ithal edilen yaklaşık 16 milyar dolar tutarındaki ürüne yüzde 25'lik ek gümrük vergisi uygulama kararı aldığına işaret edilen açıklamada, uygulamanın ABD ile eş zamanlı olarak yürürlüğe gireceği ifade edildi.

Çin hükümeti daha önce de ticaret savaşına girmek istemediklerini, ancak bundan korkmadıklarını ve gerektiğinde savaşacaklarını bildirmişti. ABD'nin ticaret savaşını tırmandırmayı sürdürmesi karşısında, iç işlerine odaklanan Çin hükümeti, reform ve dışa açılma seviyesini derinleştirmeye devam ediyor.

ABD, ulusal güvenliğini koruyarak daha çok istihdam yaratmak için ticaret savaşını başlattığını iddia ediyor. Ancak, ticaret savaşının gerçek sonuçları ise şaşırtıcı görünüyor.

ABD'li birçok işletme ve dernek, Washington'un ilgili eylemlerine karşı çıksa da ABD yönetimi 16 milyar dolar tutarındaki Çin menşeli ürüne yüzde 25'lik ek gümrük vergisi uygulama kararı aldı.

Washington'un ek gümrük vergilerinin ardında, Çin'in kalkınmasını engelleyerek "Önce Amerika" planını gerçekleştirmekten başka sebepler de yatıyor.

Amerikan yönetimindeki bazı üst düzey yetkililerin geçmişlerinin söz konusu kararları etkilediğini söylemek gerekiyor. Basında çıkan haberlere göre, Amerikan hükümetinden bazı üst düzey yetkililerin çelik sektörüyle derin bağları bulunuyor.

Örneğin, ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross'un çelik şirketlerine sahip olduğu ve daha sonra bunları satarak büyük kârlar elde ettiği basına yansıdı. ABD Ticaret Temsilcisi Robert Lighthizer'in de avukatlık yaptığı dönemde müvekkillerini ABD'li çelik firmaları ve imalatçıları oluşturuyordu. Beyaz Saray Ulusal Ticaret Konseyi Direktörü Peter Navarro ise "Death by China" adlı belgeseli çekerken, ABD'nin ikinci büyük çelik firması Nucor'dan 1 milyon dolarlık destek aldı.

Ek gümrük vergileri uygulamak, gerçekten ABD'nin ulusal güvenliğini koruyabilir mi? ABD'li yetkililer de bundan emin değiller; ancak, bildikleri bir şey var ki, o da bundan şahsi menfaat sağlayabilecekleri... Bu açıdan bakıldığında, bu yetkililerin Amerikan işletmelerinin ve tüketicilerinin çekeceği cefaya göz yumdukları da aşikâr...

Son günlerde ABD yönetimi için "kötü haberler" artmaya başladı. ABD'li Element Electronics şirketi, Washington'un Çin menşeli televizyon parçalarına ek gümrük vergisi getirmesinin, şirketin üretim maliyetlerini yükselttiği gerekçesiyle Güney Carolina'da yer alan fabrikasını iki ay sonra kapatacağını ve fabrikadaki 134 pozisyonun 126'sının kaldırılacağını açıkladı.

Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü tarafından açıklanan verilere göre, Washington'un otomobil ithalatında dünya genelinde yüzde 25'lik ek gümrük vergisi uygulaması hâlinde 195 bin ABD'li, 1 ila 3 yıl arasında işsiz kalacak. Başka ülkelerden misilleme gelmesi durumunda da ABD'de 624 bin kişi işinden olacak.

Öte yandan, Atlanta Federal Rezerv Bankası'nın dün yayımladığı raporda da ek gümrük vergilerinin doğurduğu kaygılardan dolayı, her beş Amerikan işletmesinden birinin, yatırım planlarını yeniden değerlendireceği, erteleyeceği veya iptal edeceği belirtildi.

Coca Cola'dan otomobile, oyuncaktan giyime kadar birçok ürünün fiyatı, "ulusal güvenlik" bahanesinin gölgesinde yükselmeye başladı. Bu gelişmeler ışığında, ABD'li tüketicilerin ticaret savaşının en büyük kaybedeni olacağı öngörülüyor.

ABD hükümetinin son tarifeleri, hiç şüphesiz ABD'ye ve kendilerine refah getirileceği iddia edilen sıradan vatandaşa zarar veriyor. Ülkede ek gümrük vergilerine karşı sesler git gide daha da yükselirken, Washington yönetiminin halkının çıkarlarıyla uyumlu adımlar atıp atmayacağı merak konusu.