Haber Analiz- Çin ve BAE, "Kuşak ve Yol" inşasını birlikte geliştiriyor

  2018-07-19 20:16:18  cri
(Tian Wenlin, Çin Çağdaş Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Araştırmacı Yardımcısı)

Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, bugün Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) yapacağı resmi ziyaretine başladı. Bu, Xi'nin bu yıl Cumhurbaşkanlığı'na yeniden seçildikten sonra gerçekleştirdiği ilk ziyaret ve Xi, son 30 yılda Birleşik Arap Emirlikleri'ni ziyaret eden ilk Çin Cumhurbaşkanı oluyor.

2012'de BAE ve Çin arasında stratejik ortaklık ilişkileri kuruldu. Böylece BAE, Çin ile stratejik ortaklık kuran ilk Körfez Arap ülkesi oldu. İki taraf da, bu fırsattan yararlanarak, her alanı kapsayan işbirliğini güçlendirmeye çalışıyor. "Kuşak ve Yol" inşasının ilerletilmesiyle birlikte, Çin ile Ortadoğu bölgesi arasında petrol ve doğal gaz alanındaki işbirliği projelerinde büyük ilerlemeler kaydedildi. 2017'de BAE, Abu Dabi'nin petrol pazarındaki imtiyaz haklarının yüzde 12'sini Çinli şirketlere verdi. BAE, bu yılın Mart ayında ise Abu Dabi'nin denizdeki iki petrol sahasının imtiyaz haklarının yüzde 10'unu Çinli şirketlere verdi.

Bununla birlikte Çin ve BAE, altyapı tesisleri, telekomünikasyon, finans ve kültür alanlarındaki işbirliğini de derinleştiriyor. Özellikle 2013'te Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping'in ortaya koyduğu "Kuşak ve Yol" inisiyatifi, BAE Veliaht Prensi Muhammed bin Zayed El Nahyan tarafından memnuniyetle karşılandı. Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping'in BAE'ye yaptığı bu ziyaretin, iki taraf arasında gün geçtikçe yoğunlaşan işbirliğini yeni bir düzeye taşıyacağı öngörülebiliyor.

Daha geniş kapsamlı olarak Çin ile BAE arasındaki işbirliğinin güçlenmesi, Çin ile Ortadoğu ülkeleri arasında "Kuşak ve Yol" çerçevesindeki işbirliğinin geliştirilmesine de güç katıyor. Çin, hâlihazırda 9 Arap ülkesinin en büyük ticaret ortağı olurken, Arap ülkeleri de Çin'in en büyük ham petrol tedarikçisi ve 7. büyük ticaret ortağı olmuş durumdalar.

İstatistiklere göre; 1978-2011 yılları arasında Çin ile Ortadoğu ülkeleri arasındaki mal ticareti miktarının yıllık ortalama büyüme hızı yüzde 19,7'ye ulaştı. Bu hız, aynı dönemdeki dış ticaret büyüme hızını aştı. İki taraf da, enerji alanındaki işbirliğine öncelik veriyor. Günümüzde Çin'in ithal ettiği enerjinin yüzde 70'i, Körfez İşbirliği Konseyi'ne üye 6 ülkeden geliyor. Ortadoğu piyasasının büyüklüğü ve tüketici gücü, Çin'in kalkınmasına önemli fırsatlar da getiriyor. 2000-2012 yılları arasında Çin'in Körfez bölgesine mal ihracat miktarı, yılda ortalama yüzde 23 oranında büyüdü.

Xi Jinping, 2014 yılında Çin-Arap İşbirliği Forumu'nun 6. Bakanlar Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, "Kuşak ve Yol"un iki tarafın karşılıklı yarara dayalı ortak kazanca yönelik bir yol olduğuna işaret etmişti.

Yeni sona eren Çin-Arap İşbirliği Forumu'nun 8. Bakanlar Toplantısı'nda ise Xi; Çin ve Arap ülkeleri arasında günden güne yoğunlaşan ara bağlantı fırsatıyla, petrol, doğalgaz ve düşük karbonlu enerji işbirliğinin hızlandırılarak, finans ile yüksek ve yeni teknoloji işbirliğinin güçlendirilmesini beklediğini ifade etti.

Toplantıda imzalanan "Beijing Deklarasyonu", "2018-2020 Eylem Planı" ve " 'Kuşak ve Yol' İnşasına dair Eylem Açıklaması" dahil üç önemli belge, şüphesiz ki Çin ile Arap ülkeleri arasında gelecekteki işbirliklerine yön veriyor.

Her iki taraf, "Kuşak ve Yol"u beraber inşa etme işbirliğinde büyük potansiyele sahip olunduğu görüşünü taşıyor.