Dünyada kişi başına 6,1 kg e-atık düşüyor

2016 yılında dünya genelinde elektronik atık miktarının 44 milyon 700 bin metrik tona çıktığı ve kişi başına 6,1 kilo e-atık düştüğü belirtildi.

Birleşmiş Milletler Üniversitesi, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği ve Uluslararası Katı Atık Birliğinin ortaklaşa hazırladığı "Küresel E-Atık Monitörü 2017" adlı rapor dün yayımlandı.

Raporda, 2016 yılında televizyon, buzdolabı, cep telefonu ve diğer elektrikli ürünlerden oluşan elektronik atıkların Fransa'daki Eyfel Kulesi'nin ağırlığının 6700 katı büyüklükte olduğuna ve bu atıkların sadece beşte birinin geri dönüştürüldüğüne dikkat çekildi. 2021 yılına kadar, dünya çapında e-atık miktarının yüzde 17 artarak 52 milyon 200 bin metrik tona ulaşacağı tahmini de raporda yer aldı.

Uluslararası Telekomünikasyon Birliği'nden uzman Vanessa Gray, Cenevre'de düzenlenen basın toplantısında yaptığı açıklamada, e-atıkların, evlerdeki elektronik atıkların en hızlı büyüyen kısmı olduğunu belirterek şunları söyledi:

"Dünya genelinde gelir artışıyla birlikte, buzdolabı, cep telefonu, bilgisayar gibi eşyalara yönelik talep hızla yükseliyor. Bu artış eğiliminin devam etmesi, elektronik atıklara müdahale çalışmalarının aciliyetini gösteriyor."

Rapora göre, e-atık miktarının büyüklüğüne göre yapılan bölge sıralamasında Asya, geçen yıl 18 milyon 200 bin metrik tonluk e-atıkla dünya birincisi oldu. Okyanusya ise 700 bin metrik tonluk elektronik atık miktarıyla sıralamanın en gerisinde bulunurken, kişi başına 17,3 kg ile birinci sırada yer alıyor. Bunun dışında Asya'da kişi başına 4,2 kg, Avrupa'da 16,6 kg ve Amerika'da 11,6 kg e-atık düşüyor. Raporda, en az elektronik atık yapan bölgenin de kişi başına yalnızca 1,9 kg atık miktarıyla Afrika olduğu bilgisi paylaşıldı.

Raporda, elektronik atıkların artması ile düzensiz ve güvensiz işlenmesinin çevre ve insan sağlığına ciddi zarar verdiğine vurgu yapıldı.

Elektronik atıkların yönetimi ile ekonomi arasındaki ilişkiye de değinilen raporda, atıkların içindeki altın, gümüş, bronz, platin, paladyum gibi değerli maddelerin çok fazla olduğu ve geri dönüştürülmesi durumunda ekonomiye olumlu etkiler yaratacağı ifade edildi. 2016 yılında küresel elektronik atıkların içindeki dönüştürülebilir maddelerin değeri 55 milyar ABD Doları'na çıktı. Bu rakam, birçok ülkenin gayri safi milli hasılasından daha yüksek bir değere tekabül ediyor. Vanessa Gray, elektronik atıkların geri dönüşümünün aslında çok kazançlı bir sektör olduğunu savunarak sözlerini şöyle sürdürdü:

"Atıkların geri dönüşümü masraflı, fakat kârlı bir iş. Atıklardan değerli maddeleri ayırmak için daha uygun yöntemler geliştirebilirsek, tüketiciler de bundan fayda göreceklerdir. Zira bu eşyalar geri dönüştürülerek elde edildiği için daha az para ödeyecekler."

Uluslararası Katı Atıklar Birliği Başkanı Antonis Mavropoulos, insanoğlunun dijital bir çağda yaşadığını ve otomasyon, sensor ve yapay zekanın sanayi ve toplumu değiştirmekte olduğunu kaydederek, e-atıkların bu sürecin en tipik yan ürünü olduğuna dikkat çekti. Mavropoulos, bu yüzden e-atıkların yönetimi için uygun çözüm aranması gerektiğini ifade etti.

Raporda, birçok ülkede e-atıkların yönetimiyle ilgili politikalar hazırlanıp uygulandığına da vurgu yapıldı. Üreticilerin gerekli sorumlulukları üstlenmesi çağrısında bulunan Vanessa Gray, şöyle konuştu:

"Üreticiler sorumluluk üstlenmeli. Yeni ürünler üretmekle kalmayıp, aynı zamanda bazı malzemelerden tasarruf edilebileceğini de dikkate almaları gerekir. Örneğin kablo ve fişler mümkün olduğu kadar farklı aygıtlara uyumlu olmalı. Bu, çok önemli."

Uluslararası Telekomünikasyon Birliği Başkanı Zhao Houlin ise elektronik aygıtların yaygınlaşmasından dolayı e-atıkların yönetiminin günümüz dijital sektöründe en acil çözülmesi gereken husus olduğunun altını çizdi.