ABD'nin vergi reformu, Çin'i nasıl etkileyecek?

ABD'nin vergi sisteminde son 30 yılın en büyük değişikliklerini öngören vergi tasarısı, dünyada tartışmalara yol açtı. Çin ile ABD'nin vergi sistemleri arasında büyük farklılıkların bulunduğuna işaret eden uzmanlar, içeriği karmaşık bu vergi reformunun Çin'e etkilerinin ne olacağı konusunda bir neticeye varmak için henüz erken olduğu görüşünde.

ABD Temsilciler Meclisi ve Senatonun, vergi reform tasarısını onaylamalarının ardından nihaî kararın Noel Bayramı döneminde çıkarılması bekleniyor. Tasarıda, vergi reformu çerçevesinde kurumlar vergisi oranının yüzde 35'ten yüzde 20'ye indirilmesi öngörülüyor.

Çin Finans Bilimleri Araştırma Enstitüsü Başkanı Liu Shangxi, ABD'nin vergi indirimi kararının şirketleri nasıl etkileyeceğini değerlendirdi. Vergi oranının yüzde 15 düşürülmesinin sadece dev şirketleri kapsadığını ve bu şirketlerin ABD'li tüm firmaların yüzde 5'ini oluşturduğunu belirten Liu, ancak ülkedeki yaklaşık 30 milyon bireysel veya ortak sermayeli şirketin vergi reformundan yararlanamayacağını kaydetti.

Federal kurumlara yönelik vergi indirim oranının yüzde 20 olduğunu, nihaî nominal vergi oranının yüzde 26'yı bulduğunu hatırlatan Liu, bunun Çin'de yüzde 25'lik şirket gelir vergisiyle aynı düzeyde olduğunu kaydetti. ABD'deki ilgili kurumun tahminlerine göre nominal vergi oranı, vergi matrahı ve avantajlı politika gibi unsurlar birlikte değerlendirildiğinde şirketlerin net vergi oranı 2 puan azalacak.

Vergi indirimi büyük ölçekte olmamasına rağmen, maliyetlerin azalacağı sinyalini vermesi şirketlerin dikkatini çekiyor. ABD'de imalat masraflarının azalması, Çin'in imalatta rekabet gücünü düşürecek mi? Bu soruyu yanıtlayan Boston Danışmanlık Şirketi Genel Müdürü Zhou Yuan, CRI mikrofonlarına, çok sayıda şirketin ABD'de fabrika kurma bakımından kaygı duymasının yersiz olduğunu değerlendirdi. Zhou, buna gerekçe olarak fabrika için yer bulmanın karışık bir mesele olduğunu, yalnızca vergi oranına göre değerlendirme yapılamayacağını, toplam maliyetlerin dikkate alınması gerektiğini ifade etti.

Vergi reformunun vatandaşları en çok ilgilendiren bir noktası, bireysel gelir vergisinin indirilmesi. Temsilciler Meclisi ve Senato, bireysel gelir vergi oranının ortalama seviyesinin düşürülmesi, gelir vergisi matrahının iptal edilerek standart kesintinin iki katına çıkarılması gibi konularda fikir birliği sağladı.

Beijing Üniversitesi Ekonomi ve İşletme Akademisi'nden Prof. Liu Yi, Çin'de bireysel gelir vergisinin toplam vergilerin sadece yüzde 7'sini oluşturduğuna, ABD'de ise bu oranın yüzde 48'e ulaştığına işaret etti. Liu, vergi reformunun bireysel vergi yükünü azaltmanın yanı sıra, orta ve yüksek gelirlilere daha fazla yarar getireceği, böylece yatırım ile tüketimin artacağı ve istihdamın genişleyeceği yönünde sinyal verdiğini vurguladı.

Vergi reformu kapsamında bütçe açığını kapatmak için birçok kesinti veya muafiyet politikasından da vazgeçilecek. ABD basınında yer alan haberlerde, üniversitelerin aldığı bağış, öğrencilerin okul harçlarında kesinti veya muafiyet ile burs, yüksek lisans ve doktora gelirlerinin de vergilendirileceği kaydedildi. Bu nedenle ABD'de eğitim gören öğrenciler, vergi reformunun eğitim masraflarını artırmasından endişe ediyor. Uzmanlar, reformun uygulanacağı alanlara bakıldığında eğitim masraflarının artacağını belirtiyor.

Diğer yandan vergi reformu sayesinde Amerikan şirketlerine yurt dışında tuttukları kazançlarını ülkeye geri getirme imkânının tanınacağı bildirildi. Bu konuda uzmanların değerlendirmelerine göre, ABD'nin yurt dışına doğrudan yatırımlarının sadece yüzde 1,9'u Çin piyasasına girmekte. Bununla birlikte Çin, ticaret ortamını düzeltmek ve dışa açılma boyutunu arttırmak için sürekli tedbirler almakta. Bu şekilde daha çok yabancı sermayenin Çin'e çekilmesi bekleniyor.

Çin'in vergi indirimi ABD'ye karşı değil

Uzmanlar, Çin'in dünyada büyük ölçüde vergi indiriminde öncülük yapan bir ülke olduğuna dikkat çekti.

Veriler, son yıllarda Çin'in vergi indirimlerinin olumlu sonuçları olduğunu gösteriyor. Şirket vergisi, 2012 yılından bu yana 1,7 trilyon yuan düşürüldü. 2013 yılından beri kamu kurumlarından alınan vergi 185 maddeden 51'e, şirketlerle ilgili harçları belirleyen maddeler ise 106'dan 33'e indirildi.

Liu Shangxi, ÇKP'nin 19. Ulusal Kongresi'nde modern ekonomi sisteminin kurularak, arz yönlü yapısal reformun derinleştirilmesinin kararlaştırıldığını hatırlattı. Li, bu kararlara göre gelecekte Çin'in vergi indirimine devam edeceğini ve bu girişimin ABD'nin vergi reformuna karşı alınan bir tedbir değil, Çin'in sürekli yürüttüğü bir önlem olduğunu söyledi.